De Route van Vleugels: het baanbrekende initiatief ter bescherming van vleermuizen in Colombia

In het hart van de Karstcorridor van Oost-Antioquia wordt een van de meest innovatieve beschermingsstrategieën van Latijns-Amerika ontwikkeld. Dit is de 'Route van de Vleugels', een initiatief dat tot doel heeft de Saccopteryx antioquensis , beter bekend als de Antiokische vleugelheilige vleermuis, te beschermen. Dit is een endemische soort die ernstig met uitsterven wordt bedreigd.

Dit baanbrekende project geeft uitdrukking aan de inspanningen van experts, gemeenschappen en bedrijven om de biodiversiteit te beschermen door middel van Habitatbanken, een model dat het herstel van strategische ecosystemen mogelijk maakt en de impact op het milieu compenseert, zowel op verplichte als vrijwillige basis.

Het initiatief bestaat uit Bat Conservation International, het Colombiaanse vleermuizenbeschermingsprogramma, de Mammalogiegroep van de Universiteit van Antioquia, Terrasos, de Universiteit van Rosario en Cuántico Global Eco Service.

"Waarom is Saccopteryx Antioquensis belangrijk voor ons? Behalve dat het een emblematische soort van het land is, een soort die uniek is voor ons grondgebied, is hij ook endemisch in Colombia. Als we hem verliezen, verliezen we natuurlijk erfgoed. Deze soort voedt zich met insecten, en als het aantal insectenetende vleermuizen afneemt, kan het aantal muggen in een gebied toenemen, en dat brengt weer andere volksgezondheidsproblemen met zich mee, zoals tropische koortsen", aldus Jefferson Sánchez Castrillón, hoofdonderzoeker van het project.

Het principe is eenvoudig: Habitatbanken zijn beschermde gebieden die voor een lange termijn worden beheerd. Ze dienen ter compensatie van de milieueffecten van ontwikkelingsprojecten of van actoren die een bijdrage willen leveren aan het behoud en herstel van de natuur.

Dit model, ontwikkeld door het Colombiaanse bedrijf Terrasos, maakt het mogelijk om deze gebieden op een technisch en financieel duurzame manier te restaureren en te behouden. Zo ontstaan ​​er veilige havens voor soorten als vleermuizen en wordt het herstel van hele ecosystemen bevorderd.

Deze ruimtes dragen, doordat ze de leefgebieden van vleermuizen beschermen, ook bij aan het behoud van andere soorten die in dat gebied leven. In principe worden de gebieden verplicht beschermde zones, zonder dat ze op papier een beschermd gebied zijn, zoals een natuurpark. En ze functioneren dankzij financiële steun van bedrijven of organisaties die via dit mechanisme een bijdrage willen leveren aan de bescherming van de biodiversiteit.

"Habitatbanken bieden een efficiënte beschermingsoptie omdat ze ecologisch behoud en herstel combineren met duurzame economische mechanismen. In tegenstelling tot andere beschermingsstrategieën zijn Habitatbanken opgezet als een project dat kwantificeerbare winst in biodiversiteit garandeert, evenals financiële, juridische en technische garanties die duurzaamheid en duurzaamheid garanderen", aldus Alejandra Cárdenas, hoofd bankstructurering bij Terrasos.

Bovendien zijn deze Habitatbanken, die niet nieuw zijn maar al een tijdje bestaan, gunstig voor meerdere soorten in verschillende ecosystemen. In de Orinoquia worden bijvoorbeeld dieren als de otter, de pekari en de brilbeer beschermd; in Cundinamarca de ocelot en de roodwangparkiet; en in Antioquia de wolharige ocelot en de brilbeer.

Het model omvat vier belangrijke fasen: participatieve beoordeling, betrokkenheid van belanghebbenden, structurering van de bank en monitoring van de resultaten. In die zin is het succes ervan afhankelijk van sterke allianties tussen gemeenschappen, overheden, bedrijven en de academische wereld.

Vleermuizen staan ​​er niet om bekend dat ze empathie opwekken, maar ze zijn wel essentieel voor ecosystemen. De vernietiging van hun leefgebied kan gezondheidsrisico's voor mensen opleveren. Als we hun ecosystemen aantasten, kunnen we te maken krijgen met een toename van landbouwongedierte, verminderde natuurlijke bosregeneratie en ecologische onevenwichtigheden die gevolgen hebben voor de voedselzekerheid en de gezondheid van de mens. Bovendien worden sommige soorten mogelijk gedwongen om naar stedelijke gebieden te trekken, waardoor conflicten tussen wilde dieren en mensen kunnen toenemen.

Om een ​​zo optimaal mogelijk ecosysteem voor Saccopteryx antioquensis te creëren, gebruikten onderzoekers ultrasone apparatuur om de aanwezigheid en het gedrag van de vleermuis te registreren. Deze informatie werd vervolgens vergeleken met sensoren op afstand die de structuur van het landschap analyseren. Deze aanpak maakte het mogelijk om ecologische corridors in kaart te brengen en op bewijsmateriaal gebaseerde herstelstrategieën te ontwerpen.

"We gebruiken modellen voor habitatgeschiktheid, bezetting en ecologische connectiviteit, waarmee we de locaties kunnen identificeren die de beste omstandigheden bieden voor de soort en waar deze zich kan verplaatsen. Dit zijn wiskundige modellen die veel informatie vereisen, en daarom hebben we een rigoureus bemonsteringsproces ontworpen, waarbij we 80 locaties in vier delen van de Karstcorridor hebben bezocht", legt Carlos Ortiz Yusty uit, hoofd van de Habitat- en Verspreidingsanalyse van de soort.

De kern van deze strategie is het IKA Refuge, de eerste Habitatbank in Latijns-Amerika die zich uitsluitend richt op vleermuizen. Dit reservaat in Antioquia is niet alleen een veilige plek voor Saccopteryx antioquensis , maar is ook een voorbeeld dat in andere regio's van het land kan worden toegepast.

Hoewel het project aanvankelijk in de Karstcorridor van Oost-Antioquia begon, is het volgens de onderzoekers en leiders van het initiatief de visie om dit beschermingsmodel uit te breiden naar andere gebieden in Colombia waar andere soorten vleermuizen voorkomen.

Op 25 april werd La Ruta de las Alas officieel gelanceerd in het Casa Rosarista van de Universiteit van Rosario in Bogotá. Het evenement, omschreven als "een meeslepende en transformerende ervaring", bracht verschillende belanghebbenden samen om de impact van dit project te onderzoeken.

Daar werd niet alleen de benarde situatie van de vleermuis uit Antioquia belicht, maar ook de mogelijkheden van Habitatbanken als alomvattend beschermingsinstrument. "De Route of Wings verstevigt zijn positie als regionale maatstaf voor natuurbehoud op basis van wetenschap, participatie en gedeelde verantwoordelijkheid", merkten de experts op.

Journalist Milieu en Gezondheid