Zucman Tax: Hoe miljardairs de econoom aanvallen om elk debat over belastingen te doden

Voor de rijken ging alles goed, in de beste van alle mogelijke werelden. Belastingen daalden enorm, belastingoptimalisatie zorgde ervoor dat de achterblijvers geen belasting hoefden te betalen, en grote bedrijven werden overspoeld met overheidsgeld. In het Élysée werden beslissingen genomen door een internationale financieel functionaris.

En de "gewone mensen" keken de andere kant op, toen ze niet werden onderdrukt tijdens demonstraties of de dag na de verkiezingen voor de gek werden gehouden. De situatie was een droombeeld, zo perfect dat zelfs een kleine belasting van 2% op een vermogen van 100 miljoen euro nu de meest ondraaglijke nachtmerrie lijkt voor miljardairs.

Na de verontwaardigde kreten van de Medef (Franse werkgeversorganisatie), Le Figaro (Franse krant) en ultraliberale economen, is de laatste die zijn kalmte over deze maatregel verliest niemand minder dan de rijkste man van Europa: Bernard Arnault. De CEO van LVMH noemde Gabriel Zucman een "extreemlinkse activist" die zich aansluit bij een ideologie die "de liberale economie wil vernietigen" en wiens "pseudo-academische competentie breed wordt bediscussieerd."

De econoom, die geen activist is en na colleges te hebben gegeven in Berkeley doceert aan de École Normale Supérieure, antwoordde dat "opwinding geen reden is voor laster" , waarna hij hem eraan herinnerde: "Met de opkomst van het Trumpisme heb ik gezien dat dit discours, dat kennis en onderzoek denigreert, in de Verenigde Staten floreert."

De onderzoeker wees er ook op dat "miljardairs weinig tot geen inkomstenbelasting betalen" in Frankrijk, en dat 86% van de Fransen, volgens Ifop, voorstander is van de invoering van de Zucman-belasting. Deze belasting is al aangenomen door de Nationale Vergadering, nog vóór de val van François Bayrou! Dus als Emmanuel Macron het niet wil, komt alles goed, zo hebben de rijkste mensen tot nu toe gezegd.

Het zou niet de eerste keer zijn dat we de mening van de Fransen en gekozen parlementsleden negeren... Behalve dat de nieuwe premier, Sébastien Lecornu, meer dan ooit op een uitzetstoel , weet dat hij concessies zal moeten doen als hij niet wil dat zijn regering gecensureerd wordt zodra deze gevormd is. Extreemrechts bekritiseert natuurlijk ook de Zucman-belasting , maar de kwestie van belastingrechtvaardigheid komt minder vaak ter sprake in het publieke debat. Deze druk vanuit de bevolking, in combinatie met de zwakte van Macronie in het parlement, opent de weg om eindelijk de belastingongelijkheid terug te draaien waar de rijkste mensen zich zo aan te buiten gaan dat ze elk republikeins kompas verliezen.

Hoe kunnen we begrijpen dat zo'n kleine belasting zo beangstigend kan zijn, terwijl het vermogen van de 500 rijkste mensen in vijftien jaar tijd verzesvoudigd is? Econoom Thomas Piketty wijst er in Politis op dat de Zucman-belasting het "absolute minimum" is en dat als deze vanaf nu zou worden ingevoerd, "het een eeuw zou duren om simpelweg terug te keren naar het niveau van 2010" wat betreft het niveau van de hoogste rijkdom.

Zo'n inspanning, die een beetje fiscale rechtvaardigheid zou opleveren en 20 miljard euro voor de overheidsfinanciën zou opleveren, maar zonder structureel iets te veranderen aan de welvaartsgroei van een paar mensen binnen honderd jaar, zou voor miljardairs dan ook absoluut ondenkbaar zijn? Als ze zouden willen laten zien dat ze zich willen afscheiden van de rest van de samenleving en dat het kapitalisme zijn ideologische eindstadium heeft bereikt, zouden ze het niet anders doen.

Ze vrezen ongetwijfeld dat de Zucman-belasting, door een trekking te creëren, andere, veel ambitieuzere hervormingen zal uitlokken. De regering van haar kant werkt aan de invoering van een nieuwe bijdrage, in een nog onbekende vorm. De aftredende minister van Gemeenschappen, François Rebsamen, die het "onwaarschijnlijk acht dat er geen belasting op de hoogste inkomens zal komen" , pleit voor concessies, net als de voorzitter van de Nationale Vergadering, Yaël Braun-Pivet .

Het triomfantelijke macronisme verkeert dus in zwaar weer, en links kan meer punten scoren dan ooit. Het valt nog te bezien wat er uit het kantoor van Sébastien Lecornu zal komen. Zal het een pleister op de wond zijn? Zullen burgers genoegen nemen met een rookgordijn, terwijl het centrale thema de herovering van economische macht is? Dit is de kern van het huidige publieke debat. En de miljardairs hebben dit goed begrepen.