Freiburg was nog nooit zo succesvol als in het eerste seizoen zonder cultfiguur Christian Streich – de club is op weg naar de Champions League

In Freiburg waren de wegen naar het voetbal ooit korter. Wie de verkeersdrukte in het stadscentrum wilde ontlopen en met de trein kwam, kon door het stadscentrum lopen, langs de rivier, de Dreisam, en uiteindelijk het stadion bereiken, dat zijn naam aan de rivier ontleent. Een legendarisch stadion, een plek waar SC Freiburg zijn reputatie vestigde. Klein, smal, met steile niveaus. Er pasten slechts 24.000 toeschouwers in.

Een idylle, uniek in het Duitse hoogste voetbal. Provinciaal, bijna dorps, maar voetbaltechnisch zo belangrijk dat de hele republiek zich richtte op het uiterste puntje van het Duitse zuidwesten.

Wie in Freiburg naar een voetbalwedstrijd wil, hoeft niet meer door het stadscentrum. De nieuwe arena, Europa-Park Stadion, is bereikbaar vanaf de snelweg. Het stadion heeft een capaciteit van net geen 35.000 toeschouwers en is altijd compleet uitverkocht. Dat roept bij Oliver Leki, financieel directeur van Freiburg, de vraag op: waarom heeft de club een paar jaar geleden zo'n klein stadion laten bouwen?

Leki aarzelt niet en komt met een anekdote: "Ik hoorde toen steeds weer: 'Hoe kun je zo'n groot stadion bouwen voor zo'n kleine ruimte?'" Dezelfde mensen die nu geen kaartjes kunnen krijgen vanwege de grote vraag, zeggen nu: 'Hoe kun je zo'n klein stadion bouwen?'"

De kleinschaligheid van Freiburg en de aantrekkingskracht ervan: dat is het centrale thema van het bestuurslid uit Freiburg, dat al twaalf jaar bij de club betrokken is. En als hij verwijst naar de tijd waarin het nieuwe stadion werd gepland en gebouwd, en naar de tijd waarin SC Freiburg nu voetbalt, doelt Leki op de meest succesvolle jaren uit de clubgeschiedenis.

Een snelheid die destijds nauwelijks iemand voor mogelijk had gehouden, zeker niet als je kijkt naar dit seizoen: met nog twee speelrondes te gaan, staat Freiburg midden in de strijd om een ​​plek in de Champions League. Coach Julian Schuster (“Liever een 5-4 dan een 1-0”) slaagt daarin – verrassend genoeg – met een negatief doelsaldo. Zondagavond werd er met 2-2 gelijkgespeeld tegen Leverkusen.

Voor sommige fans lijkt dit seizoen een wonder. Zeker omdat het voor Freiburg niet zomaar een seizoen is, maar het eerste na het tijdperk van trainer Christian Streich. De man die bijna drie decennia lang verschillende functies bij de club bekleedde, die opklom van jeugdtrainer tot hoofdtrainer en in Freiburg een voetbalsignatuur ontwikkelde die in de hele voetbalrepubliek voet aan de grond kreeg. Streich – hij was een maestro met de houding van een voetbalintellectueel .

Hij zat nooit verlegen om een ​​antwoord, ongeacht waar hem vragen over werden gesteld. Een cadeau voor de club. Niet iemand die op welke manier dan ook gevormd of gestuurd kon worden, maar een solitaire met al zijn lichte en donkere kanten. Het waren niet de Freiburgers die Christian Streich tot een “cultcoach” verklaarden. Je kunt je voorstellen dat elders de verleiding groot zou zijn geweest om van Streich een heel bijzondere merkambassadeur te maken.

Nuttig zijn voor de club: Streich zou nooit op het idee zijn gekomen. Hij was te koppig, te gefocust op zijn eigen ideeën over voetbal, te zeer op zijn missie, ook als er niets meer te zeggen viel. Toen Freiburg in 2015 degradeerde, was een overstap naar de tweede divisie met de trainer geen optie. De standvastigheid werd beloond en Freiburg kwam onder leiding van Streich snel weer in de race. Zijn loyaliteit aan de sportclub was onwrikbaar. Tot vorig seizoen deed hij iets wat voor de fans van Freiburg ondenkbaar was: Streich nam ontslag.

Het zijn niet alleen materiële zaken die een club geweldig maken. Als we het over Freiburg hebben, dan valt vooral de indrukwekkende geschiedenis op, die overigens niet zo heel lang is. De mythe van Freiburg, die tot op de dag van vandaag voortduurt, dateert uit de jaren negentig, toen een coach genaamd Volker Finke besloot een andere speelstijl te hanteren dan zijn concurrenten. Bescheiden in middelen, effectief in resultaten – dat was Finke's motto, dat hij samenvatte in de kernachtige formule: "Conceptvoetbal in plaats van heldenvoetbal." Onder Finke's leiding werd Freiburg zowel een biotoop als een laboratorium . In het zuidwesten ontstond wat, niet al te pretentieus, voetbalcultuur wordt genoemd.

En de voetballers van het Freiburger systeem leerden hun concurrenten een lesje, de “Breisgau Brazilianen” brachten de competitie in vervoering. Toen de toenmalige doelman Richard Golz eens werd gevraagd wat het intellectuele talent van de universiteitsstad ermee te maken had, antwoordde hij geestig: "We zijn zo druk met filosoferen over Schopenhauer dat we geen tijd meer hebben om te trainen."

De grootste fan van de Freiburgers in deze jaren was Nobelprijswinnaar Günter Grass. Toen een verslaggever hem tijdens een wedstrijd tegen Borussia Dortmund vroeg wat hij van de speler vond, zei hij, doelend op zijn eigen werk: "Ja, natuurlijk was hij best goed, maar mijn 'kont' is beter."

Op het eerste gezicht lijkt het folklore. Op de tweede plaats iets als immaterieel kapitaal. En er zit een bijzonder punt in dit soort afleveringen: Finke hield weliswaar niet van heldhaftig voetbal, maar hij had niets tegen originele karakters. Eén ding is tot op de dag van vandaag hetzelfde gebleven: Freiburg is en was nooit een club van sterren. Het ging veeleer om voetbalideeën die werden uitgedragen door charismatische coaches.

De man die de helden wantrouwde, bracht zestien jaar in Freiburg door. En Finke wees daarmee de weg voor veel van wat na hem zou komen. Wie vandaag met bestuurslid Leki spreekt over de grondslagen van het succes van Freiburg, krijgt een eenvoudig antwoord: "Personeelscontinuïteit – in alle posities." Coach Streich zou hierbij betrokken kunnen zijn, maar ook andere mensen binnen de club die de club door en door kennen en er al lang werken. Onder hen is de nieuwe coach Julian Schuster. Hij kent de club heel goed uit zijn tijd als prof; Voordat hij werd aangesteld als opvolger van Streich, was hij de verbindingstrainer tussen de U-23- en de Bundesliga-teams.

Zo iemand tot hoofdtrainer maken, vertegenwoordigt in zekere zin ook de ‘organische en gezonde groei’ waar Leki voor pleit. De mensen op wie wij moeten vertrouwen, zijn al lid van de club. Deze consistentie in de sleutelpositie had voor het team in Freiburg een heel ander effect: een groot deel van het eigen vermogen bleef behouden omdat er geen ontslagvergoedingen hoefden te worden betaald.

Bijzonderheden en karaktereigenschappen – eigenschappen die op het eerste gezicht accessoires lijken. Het is een delicate taak om dit snelgroeiende landschap in stand te houden. Leki is zich daarvan bewust. Aan de andere kant had de directeur van Freiburg al snel door hoe hij moest profiteren van een club die op het eerste gezicht niet zo groot lijkt: Freiburg heeft geografisch gezien een heel bijzondere ligging: het ligt vlak bij het drielandenpunt van Frankrijk, Duitsland en Zwitserland.

Een uitstraling die reikt tot Bazel, maar ook tot in de Elzas. Het is inderdaad afgelegen, zeker als je kijkt naar de directe nabijheid van de metropolen. Maar dat hoeft geen nadeel te zijn, zegt Leki: "Toen ik naar Freiburg kwam, waren er nogal wat mensen die zeiden dat we als Bundesliga-club een duidelijk concurrentienadeel hebben vanwege onze geografische ligging. Tot op de dag van vandaag zie ik dat heel anders: voor mij is het meer een kracht dan een zwakte. Ik denk dat dit ons juist een voordeel geeft, omdat we in het zuidwesten niet dezelfde concurrentiepositie hebben als bijvoorbeeld in het westen."

In het Westen: De concurrentie is heel dichtbij: Schalke, Dortmund, Bochum, Keulen en Leverkusen spelen daar. Voor SC Freiburg ligt de situatie anders: de club heeft in de regio geen concurrenten als het gaat om potentiële sponsors. Leki noemt een aantal interessante bedrijven, al zijn het geen van allen DAX-genoteerde bedrijven uit de regio. En de SC is vooral in onze zuidelijke buurlanden erg populair. Zeven procent van de circa 70.000 leden komt uit Zwitserland, zegt Leki, zonder dat de club uit Freiburg campagnes heeft gevoerd om hun ledenaantal te promoten.

Het aantal leden is in de loop der jaren gegroeid en de club heeft daardoor inmiddels een aanzienlijke omvang gekregen. Als Leki gevraagd wordt naar de omvang van de club inmiddels, citeert hij Christian Streich. Hij zei ooit dat de SC een “kleine, grote voetbalclub” was. Ook financieel is dit te kwantificeren: het bedrijf uit Freiburg realiseert inmiddels een jaaromzet van 200 miljoen euro, onlangs werd er een winst van 40 miljoen euro behaald.

En natuurlijk heeft Freiburg zaken die je in elk Bundesliga-stadion aantreft: businessboxen en een grote VIP-ruimte, hoewel de vraag in Freiburg het aanbod veel groter is. Op de oude locatie, midden in de stad, zou dit volstrekt onmogelijk zijn geweest.

Maar het laat ook zien dat de omstandigheden waarin de inwoners van Freiburg zich vandaag de dag bevinden, voor de meesten van hen tien jaar geleden onbegrijpelijk waren. Bovendien zijn de sportieve vooruitzichten al lange tijd veranderd, waardoor de kansen op de transfermarkt toenemen: "Je kunt bij ons tegenwoordig ook best goed geld verdienen", zegt Leki.

Ondertussen kijken de inwoners van Freiburgers reikhalzend uit naar een première: de Champions League in het Europa-Park Stadion.