‘Militante minderheid’ – Julia Ruhs neemt het op tegen NDR-intrigeurs

"Klar" was oorspronkelijk bedoeld als een baken van hoop voor de publieke omroep. Een reportageformat dat ook onderwerpen aansnijdt die vaak maar marginaal worden behandeld door de NDR en andere ARD-redacties: migratie, de woede van veel boeren, de controverse rond het coronavirus. De 31-jarige Julia Ruhs was het gezicht van dit project . Een zaak die haar na aan het hart ligt, zoals ze nu schrijft in een column voor Focus Online: "We wilden de publieke omroep verbeteren."

In haar tekst beschrijft Ruhs hoe nauw ze bij het programma betrokken was. Ze werkte vanaf het begin mee aan de ontwikkeling ervan, volgde een presentatietraining en stelde een team samen "van mensen met een dikke huid". Het doel, zo zei ze, was om meer conservatieve kijkers en critici van de publieke omroep te bereiken: "We wilden de publieke omroep beter maken."

"Ik was erbij om de geloofwaardigheid van het format te waarborgen", benadrukt Ruhs. Voor veel kijkers was ze een vertrouwde stem, ook via haar columns, commentaren en aanwezigheid op sociale media. Maar slechts een paar maanden na de lancering is Ruhs geschiedenis bij NDR. Hoewel het format blijft bestaan, zal Tanit Koch, voormalig hoofdredacteur van Bild en manager van RTL, het programma voor NDR presenteren. Ruhs blijft alleen presentatrice bij Bayerischer Rundfunk, een partner in het project. Voor haar is het duidelijk: "Mijn ontslag bij NDR was politiek."

Lof van het publiek, weerstand van het station

Ruhs kan vertrouwen op cijfers. Een representatieve kijkersenquête na drie afleveringen bevestigde de hoge acceptatiegraad van het format: ongeveer twee derde van de respondenten gaf "Klar" de hoogste score, en 65 procent vond Ruhs de juiste presentator. Ze noemt het een "jackpot". Het publiek was ook erg te spreken over de serie in de reacties: een "candy storm", in de woorden van Ruhs.

Maar het interne klimaat werd grimmig. Na de eerste uitzending over migratie werden er geheime chatgroepen opgericht, circuleerden petities en ondertekenden bijna 250 medewerkers een protestbrief. De toon was dat de opzet eenzijdig en oppervlakkig was, journalistieke normen schond en de reputatie van de NDR schaadde. Al snel klonk het in de wandelgangen: "Julia moet weg."

“Wij hebben de samenleving niet verdeeld”

Het conflict liep uit de hand toen Anja Reschke, al jarenlang presentatrice van "Panorama" en linkse boegbeeld, in haar eigen ARD-programma over de AfD sprak – en daarbij een sneer uitdeelde aan "Klar". Een handpop zei dat de publieke omroep nu "een beetje extreemrechtse" meningen moest toestaan. Reschke keek in de camera, trok een wenkbrauw op en antwoordde: "Ja. Natuurlijk." Een onmiskenbare insinuatie: Reschke bestempelde "Klar", en daarmee Ruhs, als extreemrechts. Volgens onderzoek van het online mediakanaal Nius was de passage vooraf overeengekomen met de directie van de zender. Ruhs ziet dit als een bewuste campagne: "Hiermee suggereren we publiekelijk dat wij extreemrechtse standpunten vertegenwoordigen." Een duidelijke distantiëring van de NDR-leiding bleef uit.

Ruhs verwerpt de beschuldiging dat "Klar" polariseert. Zelfs 49 procent van de GroenLinks-kiezers beoordeelde het programma positief, terwijl onder aanhangers van CDU, SPD en AfD de goedkeuring rond de 70 procent lag. "Het lijkt erop dat slechts een militante minderheid ons format aanstootgevend vindt", schrijft ze. De veel bekritiseerde openingszin van het migratieprogramma ("Wat er daarna komt, zal misschien niet iedereen aanspreken") was onschuldig – zelfs GroenLinks-politica Katrin Göring-Eckardt gebruikt immers soortgelijke zinnen in haar video's. Ruhs beschouwt het als een voorwendsel dat ze desondanks beschuldigd wordt van een gebrek aan onderscheid: "Elke zin werd meerdere keren goedgekeurd – ik had nooit het laatste woord. Ik was het gezicht van de show én de verslaggever."