Coole mensen zijn overal ter wereld hetzelfde

Santiago de Chile. Wie in zijn eigen omgeving als cool wordt beschouwd, kan verwachten dat hij of zij ook in andere landen en culturen als cool wordt beschouwd. Extravert, avontuurlijk, onafhankelijk: volgens een onderzoek worden deze, en andere, eigenschappen niet alleen als "cool" beschouwd in Duitsland, de VS en Australië, maar ook in China, Zuid-Korea en India.

Het team onder leiding van Todd Pezzuti van de Universiteit van Santiago de Chile ondervroeg bijna 6000 mensen uit twaalf landen over wat coolness voor hen betekent. De deelnemers kwamen uit de VS, Australië, Chili, China, Duitsland, India, Mexico, Nigeria, Spanje, Zuid-Afrika, Zuid-Korea en Turkije.

Ondanks de grote culturele verschillen tussen deze landen, beschouwden respondenten dezelfde kenmerken – waaronder extraversie, hedonisme, macht, avontuurlijkheid, openheid en onafhankelijkheid – als cool, zo rapporteren de onderzoekers in het Journal of Experimental Psychology.

Het team ging er eerder van uit dat culturele verschillen van invloed kunnen zijn op wat mensen cool vinden. Dat wil zeggen dat mensen in Azië of Latijns-Amerika minder tolerant zijn ten opzichte van het overtreden van regels en daarom bepaalde persoonlijkheidstrekken die met coolheid worden geassocieerd, anders beoordelen.

In het experiment werd respondenten gevraagd om te denken aan iemand die ze cool vonden, maar ook aan iemand die ze niet cool vonden. Ook werd hen gevraagd om te denken aan iemand die ze een goed persoon vonden – en iemand die ze niet als een goed persoon beschouwden. Vervolgens werd hen gevraagd naar de persoonlijkheidskenmerken die ze aan deze mensen toeschreven.

Zijn coole mensen ook goede mensen? Niet per se. De onderzoekers ontdekten dat er een behoorlijke overlap is in de persoonlijkheidskenmerken die aan beide groepen worden toegeschreven.

Goede mensen worden gezien als hartelijk, kalm, aangenaam of zelfs gewetensvol, legde coauteur Caleb Warren van de Universiteit van Arizona uit. "Om als cool te worden beschouwd, moet je meestal aardig of bewonderenswaardig zijn, wat je vergelijkbaar maakt met goede mensen." Coole mensen hebben echter vaak ook andere eigenschappen die niet per se als "goed" in morele zin worden beschouwd, zoals hedonisme en macht.

De auteurs wijzen erop dat hun methode beperkingen heeft: omdat de deelnemers grotendeels online zijn ondervraagd, zijn de bevindingen niet per se overdraagbaar naar bijvoorbeeld plattelandsgebieden met slechte internettoegang.

Waarom is coolness überhaupt relevant? De onderzoekers stelden een hypothese op: de resultaten suggereren dat coolness in moderne, van creativiteit afhankelijke samenlevingen een soort sociale beloning is die prikkels creëert voor culturele verandering.

"Als coolness een status is die wordt toegekend aan degenen die culturele verandering inspireren en mogelijk maken, dan moeten we misschien niet verbaasd zijn dat coole mensen van San Francisco en Santiago tot Sydney en Seoul kenmerken en waarden vertonen [...] waardoor het waarschijnlijker is dat ze conventies uitdagen, innoveren en anderen inspireren om te veranderen", schrijft het team.

RND/dpa