Hitte op het werk: 6 tips voor productief werken bij hoge temperaturen

De temperaturen zijn momenteel tropisch in veel regio's en er is geen verbetering in zicht. Dergelijke extreme hitte zal in de toekomst waarschijnlijk vaker voorkomen. Bedrijven hebben daarom alle reden om zich zorgen te maken over de steeds hetere zomers.

Een rapport van kredietbeoordelaar Moody's uit 2021 waarschuwde dat door klimaatverandering veroorzaakte hittestress een reëel risico aan het worden was voor een groot aantal sectoren . Het rapport stelde ook dat extreme temperaturen een bedreiging vormen voor bedrijven, niet alleen vanwege de stijgende kosten voor koeling en de veranderende vraag, maar ook vanwege de negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid. Hittegolven kunnen inderdaad uitputting, krampen, een verslechterende geestelijke gezondheid, complicaties bij mensen met diabetes en zelfs beroertes veroorzaken. Wat dit nog ernstiger maakt, is dat het risico alle bevolkingsgroepen treft, inclusief het personeel van uw bedrijf.

Naast de directe gezondheidskosten die hittegolven met zich meebrengen, beschouwt de Wereldgezondheidsorganisatie productiviteitsverlies als een van de ernstigste economische gevolgen. Naar schatting gaat wereldwijd jaarlijks ongeveer 2 procent van de totale werktijd verloren door hittestress op de werkplek.

Het hoofd koel houden is lastig bij extreme hitte. Maar inzichten uit de zorgsector bieden waardevolle inzichten voor hoe werkgevers hun werknemers effectief kunnen beschermen. Vanuit mijn ervaring als arts bij een internationaal managementadviesbureau heb ik zes nieuwe en bewezen strategieën samengesteld:

Allereerst moeten werkgevers hun werknemers voorlichten over wat hittestress is, hoe het hun gezondheid en veiligheid beïnvloedt en hoe het kan worden vermeden.

In elke warme omgeving moet het menselijk lichaam overtollige warmte afvoeren om een ​​gezonde lichaamstemperatuur te behouden. Dit gebeurt op natuurlijke wijze door te zweten en een verhoogde bloedtoevoer naar de huid. Als dit niet snel genoeg gebeurt, stijgt de lichaamstemperatuur en kan hittestress ontstaan.

Symptomen van hittestress zijn onder andere dorst, prikkelbaarheid, huiduitslag en uitputting. In ernstige gevallen kan een hitteberoerte optreden, wat zich manifesteert als hersenstoornissen zoals onduidelijk spreken, verwardheid of desoriëntatie – in extreme gevallen zelfs coma. Hittestress tast ook de fijne motoriek aan en maakt het moeilijk om taakrelevante informatie te verwerken. Zelfs simpele taken zoals typen op een computer kunnen een uitdaging worden.

Tijdens hittegolven kunnen werknemers twee soorten hittegerelateerde ziekten oplopen: 'hitteziekte', veroorzaakt door fysieke activiteit, en 'omgevingsgerelateerde hitteziekte', die wordt veroorzaakt door omgevingsomstandigheden zoals hitte en vochtigheid. Het risico op omgevingsgerelateerde hitteziekte is bijzonder hoog op stedelijke hitte-eilanden, omdat de temperaturen in een stad aanzienlijk hoger zijn dan in omliggende landelijke gebieden.

Uiteindelijk kan hittestress leiden tot ziekte, ziekenhuisopname en zelfs overlijden. Gezien deze dreiging moeten werkgevers proactief zijn en een effectief preventieprogramma voor hittegerelateerde ziekten integreren in het algemene gezondheids- en veiligheidsprogramma van hun bedrijf.

Tijdens de eerste dagen van een hittegolf moeten werkgevers hun werknemers eraan herinneren water te drinken, regelmatig pauzes te nemen en alert te zijn op hittegerelateerde symptomen.

Verschillende factoren beïnvloeden de mate van hittestress op de werkplek. De volgende factoren moeten bij de beoordeling in aanmerking worden genomen:

• de werkomgeving (inclusief omstandigheden zoals vochtigheid, zonlicht en luchtstroom)

• de activiteit (bijvoorbeeld of de taken fysieke activiteit vereisen of het dragen van beschermende kleding)

• de individuele werknemers (algemene individuele risicofactoren zoals leeftijd, reeds bestaande aandoeningen en levensstijl)

De meest nauwkeurige methode om de effecten van omgevingswarmte op de lichaamstemperatuur te meten, is een Wet Bulb Globe Temperature (WBGT)-meter, die temperatuur, vochtigheid, zonlicht en luchtverplaatsing combineert in één meting. De Amerikaanse Occupational Safety and Health Administration (OSHA) geeft richtlijnen voor het gebruik en de interpretatie ervan . Een hitte-index, die alleen betrekking heeft op temperatuur en vochtigheid, kan onder bepaalde omstandigheden nuttige vervangende gegevens opleveren.

Fysieke activiteit op de werkplek kan worden geschat met behulp van tabellen voor metabole warmte en werklast, die de werklast classificeren van licht (zittend of staand) tot zeer zwaar (intensieve fysieke activiteit). Werkgevers moeten ook rekening houden met de risico's van werkkleding en beroepen in warme omgevingen identificeren, zoals brandweer, landbouw, bouw, mijnbouw en fabrieksarbeid.

Individuele factoren kunnen ook wijzen op specifieke risico's. Mensen met een hoog risico zijn onder andere 65-plussers, zwangere vrouwen, mensen met bepaalde hartaandoeningen, hoge bloeddruk, obesitas of diabetes, of mensen die bepaalde medicijnen gebruiken. Ook genderverschillen moeten in overweging worden genomen. Het National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) rapporteert verschillende studies waaruit blijkt dat vrouwen hitte minder goed verdragen dan mannen.

Een constante binnentemperatuur is belangrijk voor welzijn en productiviteit. Als het te warm is, voelen werknemers zich moe of hebben ze last van stemmingswisselingen. Als het te koud is, kan de aandacht afdwalen en kunnen ze zich rusteloos of afgeleid voelen.

Zelfs kleine afwijkingen kunnen stress veroorzaken, de prestaties belemmeren en zelfs de veiligheid in gevaar brengen. Werknemers die al onder druk staan, kunnen extra stress minder goed verdragen. Daarom is het handhaven van een comfortabele temperatuur vooral belangrijk op stressvolle werkplekken en in tijden waarin de druk bijzonder hoog is en teams snel moeten reageren.

De aanbevolen temperatuurbereiken voldoen aan de behoeften van naar schatting 80 procent van de mensen. Sommigen kunnen zich echter nog steeds oncomfortabel voelen. Temperatuurbehoeften en -voorkeuren lopen sterk uiteen en er is geen enkele temperatuur die voor iedereen geschikt is. Daarom kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn.

Verschillen kunnen onder andere te wijten zijn aan het feit dat de regelgeving gebaseerd is op standaardwaarden voor mannen. Vrouwen geven echter de voorkeur aan een hogere omgevingstemperatuur thuis en op het werk. De voor mannen geschikte waarden kunnen hun prestaties zelfs negatief beïnvloeden.

Vrouwen zijn kwetsbaarder voor hoge temperaturen tijdens hittegolven. Deze kwetsbaarheid neemt toe na de menopauze, wanneer de verminderde oestrogeenproductie het moeilijk maakt om zich aan te passen aan plotselinge temperatuurstijgingen.

Welzijn op de werkplek hangt niet alleen af ​​van de temperatuur, maar ook van andere factoren zoals lichaamsbeweging, zonlicht en luchtcirculatie. Bedrijven kunnen hier ook op inspelen: bureauventilatoren of luchtige werkplekken bieden uitkomst voor werknemers die last hebben van opvliegers. Bovendien kan de werkomgeving worden verbeterd door de werkdruk en werktijden aan te passen. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld activiteiten verschuiven naar koelere tijden van de dag of kortere diensten invoeren met frequentere pauzes.

Bied een trainingsprogramma tegen hittestress aan voordat u buiten aan de slag gaat. Relevante onderwerpen zijn onder andere het juiste gebruik van hittebeschermende kleding en uitrusting, de effecten van drugs en alcohol op de tolerantie voor hittestress, het direct melden van tekenen of symptomen van hittegerelateerde ziekte – bij uzelf of uw collega's – en de te nemen maatregelen bij het optreden van symptomen.

Managers moeten specifieke training krijgen in het monitoren van waarschuwingen, het reageren op hittewaarschuwingen en het reageren op tekenen en symptomen van hittegerelateerde ziekten. Ook moeten ze leren hoe ze contact kunnen opnemen met medische hulpdiensten. Ook moeten ze goed gehydrateerd blijven en zich houden aan rustpauzes.

Naast training zouden werkgevers hittestress op de werkplek moeten verminderen door middel van technische en organisatorische maatregelen. Technische aanpassingen aan de werkomgeving kunnen bijvoorbeeld schermen zijn die zonlicht reflecteren of warmte absorberen.

Organisatorisch kunnen taken of werkroosters worden aangepast: bijvoorbeeld door de tijd die wordt doorgebracht in warm weer te beperken, langere hersteltijden in koele, schaduwrijke ruimtes toe te staan, het aantal medewerkers per taak te verhogen of te zorgen voor voldoende koel drinkwater. Ook de belasting die ontstaat door het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen moet worden verminderd en het gebruik van extra koelsystemen, zoals watergekoelde kleding of koelvesten, moet worden getest.

Andere strategieën zijn onder meer het vormen van een multidisciplinaire werkgroep – bijvoorbeeld bestaande uit medewerkers, gekwalificeerde zorgverleners en veiligheidsfunctionarissen – en het implementeren van medische screeningsprogramma's en zelfmonitoringsprogramma's. Het gebruik van draagbare monitors, zoals hartslagmeters, om de werklast te beoordelen, kan ook nuttig zijn. Een buddysysteem, waarbij medewerkers anderen monitoren op tekenen van hittegerelateerde ziekte, wordt eveneens aanbevolen.

Mensen kunnen zich aanpassen aan hogere temperaturen, bijvoorbeeld door meer te zweten. Dit vereist herhaaldelijke blootstelling aan de hitte. Dit is vooral belangrijk voor werknemers die buiten werken tijdens hittegolven.

Werkgevers moeten daarom acclimatisatieplannen opstellen voor warme omstandigheden, die de duur van de blootstelling aan hitte en de fysieke belasting geleidelijk verlengen. Dit proces duurt doorgaans zeven tot veertien dagen. Nieuwe werknemers hebben meer tijd nodig om zich aan te passen dan werknemers die eerder aan hitte zijn blootgesteld. Heracclimatisatie kan ook nodig zijn na een afwezigheid van een week of langer.

Hoe goed individuele werknemers zich aanpassen aan hitte, hangt ook af van hun fysieke conditie en de bijbehorende hittestress. Genderverschillen moeten ook in aanmerking worden genomen: vrouwen hebben over het algemeen een hogere intensiteit, frequentie en duur van blootstelling aan hitte nodig om zich aan te passen. Omdat de wetenschappelijke literatuur zich tot nu toe voornamelijk op mannen heeft gericht, houden de huidige richtlijnen vaak geen rekening met deze fysiologische verschillen. Werkgevers moeten daarom hun eigen acclimatisatieplannen testen en aanpassen.

Naarmate het risico op hittegolven toeneemt, moeten werkgevers een langetermijnaanpak hanteren. De 'Gids voor hitteactieplannen' van de Wereldgezondheidsorganisatie biedt hiervoor belangrijke principes.

Net zoals luchtvaartmaatschappijen het weer meenemen in hun planning, zouden bedrijven ook nauwkeurige weersvoorspellingen moeten gebruiken om tijdig te waarschuwen, actiedrempels te bepalen en risico's duidelijk te communiceren. Nauwe samenwerking met lokale gezondheidssystemen en hulpdiensten kan dit verder ondersteunen.

Maak daarnaast een communicatieplan dat duidelijk beschrijft welke informatie, wanneer en met wie gedeeld wordt. Houd er rekening mee dat er meerdere milieugerelateerde gezondheidsproblemen tegelijk kunnen optreden, zoals extreme hitte en luchtkwaliteit die wordt beïnvloed door bosbranden. Houd de communicatielijnen kort om te voorkomen dat uw medewerkers worden overspoeld met complexe of tegenstrijdige instructies. Pas uw berichten aan de lokale omstandigheden aan.

Uw actieplan voor hittegezondheid moet zowel maatregelen op de korte als de middellange termijn bevatten, zoals het verminderen van de blootstelling aan hitte binnenshuis, het verbeteren van de bescherming van buitenwerkers en een zorgstrategie voor kwetsbare groepen. Op de lange termijn moet u ook rekening houden met het ontwerp en de locatie van gebouwen en de toegang tot vervoer om hittestress te verminderen bij werknemers die van en naar hun werk reizen.

Evalueer voortdurend de effectiviteit van uw strategie in de loop van de tijd. Zorg voor realtime monitoring en evaluatie, met name voor buitenmedewerkers, en documenteer ook de monitoring van binnenruimtes. Handhaaf kwaliteit en consistentie om ervoor te zorgen dat aan alle wettelijke vereisten wordt voldaan. Veiligheidschecklists en bewezen normen uit de luchtvaartindustrie kunnen hierbij bijzonder nuttig zijn.

Extreme hitte kan een aanzienlijke impact hebben op de prestaties en gezondheid van uw belangrijkste bezit: uw medewerkers. Nu extreme temperaturen steeds vaker voorkomen, moeten werkgevers hun personeel nu en in de toekomst effectief beschermen.

© HBP 2023