Gdzie przybywa lekarzy, a gdzie grożą braki? Najnowsze dane GUS o specjalizacjach i wieku medyków

Spis treści

Liczba lekarzy pracujących z pacjentem w Polsce wzrosła o 3 773 – wynika z najnowszego zestawienia Głównego Urzędu Statystycznego. Dane pokazują nie tylko wzrost liczby medyków, ale także istotne zmiany w strukturze wieku i płci – coraz większą rolę odgrywają lekarze w wieku 30–39 lat oraz kobiety. Sprawdzamy, w których specjalizacjach przybyło najwięcej lekarzy, a gdzie system ochrony zdrowia może mieć największy problem kadrowy.

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w 2024 roku 141,2 tys. lekarzy pracowało bezpośrednio z pacjentem. To wzrost o 3 773 osoby w porównaniu do roku 2023. Jednocześnie zwiększył się wskaźnik liczby lekarzy na 10 tys. mieszkańców - z 36,5 do 37,7.

Najniższy wskaźnik odnotowano w woj. lubuskim - 26,2, a najwyższy w woj. mazowieckim - 46,9. Średni wiek lekarza w Polsce wyniósł 48 lat, czyli o rok mniej niż w 2023 roku. Łącznie prawo wykonywania zawodu posiadało 166,5 tys. lekarzy.

Wśród dziedzin uznanych za priorytetowe, największą liczbę specjalistów odnotowano w:

• chorobach wewnętrznych – ok. 18 tys. lekarzy,

• medycynie rodzinnej – 10,8 tys. w 2024 r.,

• pediatrii – ponad 7 tys. specjalistów.

Choć liczbowo to właśnie te dziedziny dominują, w części z nich pojawiają się już pierwsze sygnały ostrzegawcze związane ze strukturą wieku kadry.

Największe wzrosty względne liczby lekarzy pracujących z pacjentem odnotowano w:

• psychiatrii dzieci i młodzieży – z 462 do 489, czyli o 5,5 proc.,

• kardiologii dziecięcej – wzrost o 4,1 proc. (z 186 do 194),

• psychiatrii – z 3 690 do 3 828 (3,6 proc.).

Nie we wszystkich dziedzinach sytuacja się poprawia. Spadki względne zanotowano m.in. w:

• chorobach zakaźnych - -2,2 proc. (z 885 do 866),

• neonatologii - -0,5 proc. (z 1 557 do 1 549),

• geriatrii - -0,2 proc.,

• chorobach wewnętrznych - -0,2 proc. (z 18 242 do 18 212).

Raport GUS pokazuje wyraźną zmianę pokoleniową. Już blisko 20 proc. kadry lekarskiej stanowią osoby w wieku 30–39 lat. W liczbach bezwzględnych to 34 tys. lekarzy, czyli 20,4 proc. ogółu.

Rośnie także najmłodsza grupa wiekowa:

• do 29 lat - 19 tys. lekarzy (11,4 proc.),

• 30–39 lat - wzrost z 32,4 tys. do 34 tys..

Wśród kobiet najliczniejszą grupą są lekarki w wieku 30–39 lat (24,6 proc.), natomiast wśród mężczyzn - lekarze w wieku 50–59 lat (21,5 proc.).

Dostęp do lekarzy wciąż silnie zależy od miejsca zamieszkania. Najwięcej medyków na 10 tys. mieszkańców przypada na województwa:

• mazowieckie - 46,9,

• łódzkie - 44,1,

• podlaskie - 41,9.

Najgorsza sytuacja jest w:

• lubuskim - 26,2,

• opolskim - 27,4,

• warmińsko-mazurskim - 27,6.

Mimo wzrostu liczby lekarzy, raport Ministerstwa Zdrowia o stanie kadr medycznych wskazuje na poważne zagrożenia. W chorobach wewnętrznych liczba lekarzy osiągających wiek emerytalny niemal dwukrotnie przewyższa liczbę osób w trakcie szkolenia.

Do 2028 roku deficyty mają wynieść m.in.:

• choroby wewnętrzne - nawet 1 717 lekarzy,

• chirurgia ogólna - 507,

• rehabilitacja medyczna - 187,

• choroby płuc - 154.

Na minusie będą także m.in. medycyna pracy (-241), otorynolaryngologia (-50) czy choroby zakaźne (-12).

Na tle innych specjalizacji relatywnie dobrze wypadają pediatria i medycyna rodzinna. Eksperci prognozują, że w 2028 roku liczba lekarzy kończących specjalizację z pediatrii przewyższy o 51 liczbę przechodzących na emeryturę.

Jeszcze lepiej wygląda sytuacja w medycynie rodzinnej - za dwa lata specjalizację ukończy aż o 891 lekarzy więcej, niż uzyska uprawnienia emerytalne. To jeden z nielicznych obszarów, gdzie luka pokoleniowa może realnie się zmniejszyć.