Suriname's race tegen de klok om zijn hoofdstad te redden van kusterosie
Het grondgebied van Gandat Sheinderpesad krimpt met de dag door kusterosie in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. De kusterosie wordt namelijk beïnvloed door een versnelde stijging van de zeespiegel door klimaatverandering.
"Elke dag zie ik een stuk land verdwijnen", klaagt de 56-jarige boer, terwijl hij de situatie beschrijft in de kleine voormalige Nederlandse kolonie, waar 68% van de bevolking woont in gebieden die zijn blootgesteld aan de stijgende zeespiegel, aldus het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).
"Erosie is al jaren een probleem in Suriname", vertelde minister van Openbare Werken Riad Nurmohamed aan AFP.
In Paramaribo, waar het bruine water van de Surinamerivier zich vermengt met het blauwe water van de Atlantische Oceaan, is het eiland Braamspunt nog steeds zichtbaar, “een strook land die door erosie nu lijkt op een eiland”, aldus Marleen Stoffelen, hoofd communicatie van het Wereld Natuur Fonds (WNF) in de Guyana’s (Guyana, Suriname en Frans-Guyana).
Hier leggen zeeschildpadden hun eieren, maar het is niet bekend hoe lang. Het eiland krimpt.
"Misschien volgend jaar, nog één seizoen", zegt gids Kiran Soekhoe Balrampersad. Hij kan zijn geld verdienen door toeristen mee te nemen om lederschildpadden (Dermochelys coriacea) en groene schildpadden (Chelonia mydas) te zien die 's nachts eieren leggen, "maar daarna zijn er geen stranden meer."
In het Zuid-Amerikaanse land met 600.000 inwoners “nam de erosie zo snel toe dat in 2020 alarm geslagen moest worden”, legt minister Nurmohamed uit.
"Sommige gebieden zijn niet problematisch omdat er vijf, tien of zelfs twintig kilometer mangrovebos is dat als een barrière fungeert. Maar in de buurt van Paramaribo is er maar één kilometer, dus het is een zeer kwetsbaar gebied", zegt hij.
Vijf jaar geleden werd een programma voor het planten van mangrovebossen gestart, maar het heeft niet overal gewerkt. "De afgelopen twee of drie jaar is er water in de mangrovebossen gestroomd en zijn ze verwoest", voegde hij eraan toe.
In 2024 was "dringend actie nodig (...) en werd er met spoed een dijk aangelegd om te voorkomen dat er nog meer water binnenkwam. Anders zou het water snel de regio Paramaribo bereiken", aldus de minister.
Volgens Sienwnath Naqal, een onderzoeker aan de Anton de Kom Universiteit die betrokken is bij de herplantingsprojecten, zijn veel mangrovebossen gekapt voor landbouwdoeleinden en is sindsdien "de bufferzone verloren gegaan", zegt hij.
Daarnaast wordt er bij de ingang van de monding van Paramaribo zand gebaggerd om de aankomst van schepen in de haven te waarborgen.
Honderden jonge bomen die langs een weg in de buurt van de hoofdstad zijn geplant, laten hun wortels blootliggen, omdat golven die door klimaatverandering worden aangewakkerd, de ondergrond wegspoelen waarop ze staan.
Een van de plekken die de mislukking van het Naqal-experiment weerspiegelen, is het land van Gandat Sheinderpesad, die zegt dat hij "geen baan meer heeft" omdat hij "95 procent van zijn land kwijt is", aldus de boer. Zijn huis staat nu op slechts enkele tientallen meters van de nieuwe oever.
De bouw van een dijk is zijn laatste hoop. "Ik kan nergens heen. Als de dijk er is, ben ik iets veiliger. Voor hoelang weet ik niet," klaagde hij.
De benodigde 4,5 kilometer dijk, kosten 11 miljoen Amerikaanse dollar (60 miljoen R$ tegen de huidige wisselkoers) en worden door de staat gefinancierd.
"Omdat het dringend is, doen we het met onze eigen middelen. We hebben geen tijd om te wachten; we zullen overspoeld worden", zei minister Nurmohamed.
Maar het kleine, arme land, dat vanaf 2028 inkomsten hoopt te genereren uit de exploratie van olie op zee, weet dat het zijn beschermingsplannen zal moeten intensiveren.
“Ik weet niet waar we het geld vandaan moeten halen om alle dijken te moderniseren. Het is een enorm bedrag, een kolossale investering, en het is een probleem dat we nu moeten oplossen”, waarschuwt Nurmohamed.
lab/mbj/mar/mel/jr/jj
IstoÉ
