Japan verliest 1 miljoen mensen: wat verklaart de grootste bevolkingsdaling in meer dan 50 jaar?

Vorig jaar overleden er bijna een miljoen meer mensen dan er geboren werden. Hierdoor kampte Japan met de grootste bevolkingskrimp sinds het begin van de historische reeks, die in 1968 begon.

De Japanse premier Shigeru Ishiba noemde de demografische crisis in zijn land, met een vergrijzende bevolking en lage geboortecijfers, een 'stille noodsituatie'.

Ook beloofde hij gezinsvriendelijke maatregelen, zoals gratis kinderopvang en flexibelere werktijden.

Pogingen om de daling van het geboortecijfer onder Japanse vrouwen terug te draaien, hebben tot nu toe weinig effect gehad.

Nieuwe gegevens die het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Communicatie op 6 augustus publiceerde, laten zien dat het aantal Japanse burgers in 2024 met 908.574 is gedaald.

In Japan vonden 686.061 geboorten plaats, het laagste aantal sinds het begin van de historische reeks in 1899. Er werden ongeveer 1,6 miljoen sterfgevallen geregistreerd.

Dat betekent dat voor elke baby die geboren wordt, er meer dan twee mensen sterven.

Dit verschil markeert het zestiende jaar op rij dat de bevolking krimpt, wat druk legt op de pensioen- en zorgstelsels van het land.

Het aantal buitenlandse inwoners van Japan bereikte op 1 januari 2025 een record van 3,6 miljoen.

Tegenwoordig vormen immigranten bijna 3% van de bevolking van het land.

De overheid verwelkomt buitenlandse werknemers voorzichtig, met een digitaal nomadenvisum en opleidingsinitiatieven, maar immigratie blijft een controversieel onderwerp in dit overwegend conservatieve land.

De totale bevolking van Japan bedraagt momenteel 124,3 miljoen.

Volgens de Wereldbank vormen mensen ouder dan 65 nu bijna 30 procent van de bevolking. Daarmee is het na Monaco het hoogste percentage ter wereld.

De beroepsbevolking, gedefinieerd als de leeftijdsgroep van 15 tot 64 jaar, is gedaald tot ongeveer 60% van de totale bevolking.

Steeds meer steden en dorpen lopen leeg. Volgens overheidsgegevens die vorig jaar zijn vrijgegeven, zijn er in de afgelopen twee decennia bijna vier miljoen huizen verlaten.

De overheid probeert al jaren het geboortecijfer te verhogen met prikkels die variëren van huisvestingssubsidies tot betaald ouderschapsverlof.

Er bestaan echter nog steeds diepgewortelde culturele en economische barrières die deze initiatieven belemmeren.

De hoge kosten van levensonderhoud, stagnerende lonen en een rigide werkcultuur weerhouden veel jongeren ervan om een gezin te stichten.

Vooral vrouwen worden geconfronteerd met hardnekkige genderkwesties, waardoor ze vaak weinig steun krijgen in hun zorgtaken.

Het vruchtbaarheidscijfer in Japan – het gemiddelde aantal kinderen dat een vrouw tijdens haar leven krijgt – wordt al sinds de jaren zeventig als laag beschouwd.