Plantengemeenschappen in het Noordpoolgebied veranderen mee met het klimaat, zo blijkt uit onderzoek

Uit een recent onderzoek is gebleken dat klimaatverandering gevolgen heeft voor de plantengemeenschappen in het Noordpoolgebied. Sommige soorten nemen af ​​als reactie op hogere temperaturen, terwijl andere juist floreren.

De studie , vorige week gepubliceerd in het tijdschrift Nature, keek naar ruim 2.000 plantengemeenschappen in het Canadese poolgebied, Alaska en Scandinavië gedurende een periode van veertig jaar.

Vierenvijftig onderzoekers van 50 verschillende instituten werkten samen aan het project. Ze ontdekten dat, hoewel het aantal plantensoorten op de 45 onderzoekslocaties in de loop der tijd gelijk bleef, de plantensoorten op elke locatie veranderden, waarbij de plantensterfte toenam als gevolg van klimaatverandering.

"Dus ongeveer 60 procent van de percelen … ervaart dit soort omslag, deze verandering in de overvloed van de soorten en welke soorten er precies op die percelen groeien," aldus Isla Myers-Smith, een van de auteurs van het artikel.

"Een van de veranderingen die op al deze locaties plaatsvond, was dat we op sommige locaties soorten kregen en op andere locaties soorten verloren."

Plaatsen die tijdens het onderzoek meer opwarming ondergingen, kregen nieuwe soorten erbij, aldus Myers-Smith. Echter, bepaalde soorten die goed reageerden op de stijgende temperaturen, veroorzaakten juist een afname op andere.

Struiken zijn op veel onderzoekslocaties een dominante soort geworden. Door hun hoogte verdringen struiken echter de kleinere soorten, omdat hun toegang tot zonlicht beperkt wordt.

Myers-Smith, ecoloog en werkzaam aan de University of British Columbia en werkzaam als ecoloog voor de wereldwijde verandering, begon in 2009 met het beheer van een van de onderzoekslocaties in het Herschel Island-Qikiqtaruk Territorial Park in de Yukon. Samen met haar team houdt zij sindsdien de diversiteit en overvloed aan planten op het eiland in de gaten.

"Ik ga elke zomer naar Qikiqtaruk en eind juli houden we de percelen in de gaten. We bestrijden de muggen en verzamelen waardevolle gegevens over de veranderingen in ecosystemen."

In Qikiqtaruk ontdekten Myers-Smith en haar team dat soorten struiken, zeggen en vooral grassen in de loop der tijd toenamen, terwijl korstmossen afnamen. Deze verandering in het ecosysteem zou gevolgen kunnen hebben voor andere dieren op het eiland.

'Er zullen altijd winnaars en verliezers zijn'

Volgens Donald Reid, een gepensioneerde bioloog van de Wildlife Conservation Society Canada, hangt de impact van meer struiken, zeggen en grassen in Qikiqtaruk af van de soort.

"Veranderingen in ecosystemen zijn over het algemeen nooit per definitie goed of slecht voor iets in het bijzonder", zei hij. "Er zullen altijd winnaars en verliezers zijn."

Sommige soorten, zoals bevers, geven de voorkeur aan dit type vegetatie, zei hij.

"Ze breidden zich uit vanuit de Mackenzie Delta langs de Yukon North Slope naar een aantal van de rivieren daar, omdat ze daar nu een veel grotere voedselbron hebben om de winter door te komen," aldus Reid.

Volgens Reid zijn de gevolgen van deze veranderingen ook merkbaar bij trekvogels, vooral bij vogels die op de grond broeden en de voorkeur geven aan open landschappen en kortere vegetatie, zoals de Amerikaanse goudplevier.

"Hun aantal bezoekers op Qikiqtaruk is de afgelopen veertig jaar dramatisch gedaald", zei hij.

Een veranderend landschap

Parkwachters in Qikiqtaruk hebben hun eigen monitoringprogramma voor planten op het eiland en ondersteunden Myers-Smith en haar team tijdens hun onderzoek.

Richard Gordon, een Inuvialuit en senior parkwachter in het territoriale park Herschel Island-Qikiqtaruk, heeft het eiland in de 25 jaar dat hij als parkwachter werkt voor zijn ogen zien veranderen.

"Elk jaar dat we daarheen gaan, verandert er wel iets."

Hij heeft gevoeld dat de zomers warmer werden, heeft gezien hoe het ijs zich terugtrok en heeft de veranderingen in verschillende plantensoorten gezien. Toen hij aankwam, domineerde wollegras het landschap en de laatste jaren zijn er steeds meer struiken op het eiland verschenen.

Hij zegt dat deze veranderingen zorgwekkend zijn voor de Inuvialuit in het gebied, vanwege het mogelijke effect op de migrerende dieren waarvan zij afhankelijk zijn, zoals kariboes.

Een van de grootste veranderingen op milieugebied die Gordon ooit heeft meegemaakt, was een aardverschuiving in augustus 2023.

"Het heeft mijn geest en ogen geopend dat deze dingen gebeuren... Je moet je erop voorbereiden. Het verandert je perspectief op hoe je de toekomst gaat waarnemen volledig," zei hij.

Myers-Smith wil in de toekomst verder onderzoeken hoe deze veranderende ecosystemen het hele toendravoedselweb beïnvloeden. Onlangs ontving ze financiering voor een onderzoeksproject om de impact van toendravegetatie te bestuderen, niet alleen in Qikiqtaruk, maar in het hele gebied.

"We proberen het verhaal te reconstrueren over hoe deze veranderende toendra-ecosystemen, de veranderende dooi van de permafrost... het klimaat zelf, hittegolven, hoe dat allemaal bijdraagt ​​aan de veranderingen in deze Arctische voedselwebben en de dieren die afhankelijk zijn van deze ecosystemen."