Angela Merkel probeert haar migratiebeleid te redden bij de publieke omroep

Oud-bondskanselier Merkel en migranten – Duitsland zal deze kwestie nooit van zich af kunnen schudden. En net als je denkt dat alles gezegd is, verschijnt er een nieuwe, kleurrijke versie van de oude doorzettingsslogan "We can do it", zorgvuldig samengesteld door de publieke omroep. Met deze slogan bevestigde de toenmalige bondskanselier haar besluit van 31 augustus 2015 om honderdduizenden Syrische vluchtelingen het land binnen te laten. Daarmee stuurde ze het lot van Duitsland in een richting die vandaag de dag nog steeds onomkeerbaar lijkt.

Tien jaar later grijpt een talkshow geproduceerd door de Westdeutscher Rundfunk (WDR) voor internettelevisie de gelegenheid aan om het jubileum te vieren: onder de titel “10 jaar later: vluchtelingen in gesprek met Angela Merkel” ontmoeten vijf migranten die destijds naar Duitsland kwamen “hun” bondskanselier.

De ontmoeting blijkt een vreemde mix van geënsceneerde spontaniteit en schaamteloze Merkelpropaganda. In plaats daarvan praten Angela Merkel, twee presentatoren met een migratieachtergrond en vijf voormalige vluchtelingen meer dan een uur over vluchten en immigratie in een Syrisch restaurant in Berlijn. De sfeer is doordrenkt van de tijdsgeest van die tijd, waarin Duitsland zich vriendelijk zou moeten opstellen. En natuurlijk verwacht niemand iets anders dan de bekentenis van de voormalige bondskanselier dat haar wispelturige beslissingen uiteindelijk altijd de juiste waren vanuit menselijk perspectief, toch?

Kortom: je kijkt naar een spektakel uit een andere wereld. Het is het universum van de publieke omroep dat een realiteit creëert die niets te maken heeft met de werkelijkheid buiten de studio's, maar juist de linkse, groene ideeën van de redactie ventileert.

Natuurlijk had niemand verwacht dat de WDR nu mensen met messen zou uitnodigen. Maar het blijkt dat een presentator die verlegen verwijst naar de "slechte dingen" die immigranten de laatste tijd vaker doen, slechts een pertinent eufemisme is. Merkel noemt ze vervolgens "aanvallen".

De vijf hoofdpersonen met een migratieachtergrond zouden echter in geen enkele glanzende brochure over succesvolle integratie ontbreken: de Syriër die zijn posttraumatische stressstoornis op bewonderenswaardige wijze heeft overwonnen, nu een opleiding tot fysiotherapeut volgt en ook als acteur werkt; een Iraans echtpaar, zij nu tandartsassistente, hij werkt bij een toeleveringsbedrijf voor de vliegtuigindustrie; en een Syrische vrouw die op twintigjarige leeftijd met haar dochter naar Duitsland kwam, politicologie studeerde en nu bij een ambachtskamer werkt.

Voor iedereen die in Duitsland verlangt naar de dringend benodigde en enorm gemiste vakmigranten als er ergens weer een aanslag plaatsvindt: hier zijn ze.

De nu 23-jarige Afghaanse, die media-informatica studeert, vertelt Merkel hoe moeilijk het destijds voor haar was om in het vluchtelingenkamp op de voormalige luchthaven Tempelhof te wonen, zonder enige privacy. Dit is een welkom teken voor Angela Merkels eerste grote interventie: "We praten heel vaak over mensen die naar ons toe kwamen, maar misschien niet vaak genoeg met mensen die naar ons toe kwamen."

Eén ding is zeker: als we Angela Merkel waren, hadden we deze “zeer interessante” (Merkel) ronde uitsluitend met het oog op de “jubileum” van de vluchtelingencrisis gekozen.

De show werd gemaakt als onderdeel van de serie "WDRforyou", een online platform voor mensen met een vluchtelingen- en migrantenachtergrond in het Arabisch, Perzisch en Duits. Het is "spannend" hoe de publieke omroep, die eigenlijk zou moeten bezuinigen en culturele programma's zou moeten schrappen, toch een apart programma voor elke minderheid kan creëren. Misschien biedt het programma "Traumschiff" (Droomschip) wel wat integratiepotentieel; in ieder geval worden mislukte levens, voornamelijk die van Duitsers, onmiddellijk overboord gegooid.

Angela Merkel bouwt met succes verder aan haar eigen genre, een genre dat ze niet alleen met haar autobiografie heeft uitgevonden om haar politieke nalatenschap te beschermen. En dat niet zonder ook een paar rake klappen uit te delen aan haar CDU-collega's van gisteren, vandaag en morgen.

Gevraagd naar Friedrich Merz en de pogingen om het vluchtelingenbeleid te verbeteren met grenscontroles en aanpassingen aan gezinshereniging, herhaalde Merkel dat illegale migratie moet worden verminderd. Ze wil echter "Europees denken" (net als de SPD, die Merz op de hielen zit): als iemand aan de grens "asiel" zegt, "moet diegene eerst gehoord worden". Zo begreep ze tenminste "Europees recht". Het is niet de eerste keer dat Merkel afstand neemt van de CDU en tegelijkertijd haar eigen imago oppoetst.

Einde verhaal? Kanselarijchef en CDU-collega Thorsten Frei haastte zich onmiddellijk naar het ARD-magazine Morgen om het standpunt van de regering te herhalen. Smurfin had de discussie tussen de mannen perfect kunnen aanwakkeren en zichzelf daarbij als volkomen onschuldig kunnen presenteren.