Fransa Hızlı Modayı Etkilemeyi Suç Haline Getirdi

Sosyal medyada gezinirken, isteseniz de istemeseniz de, yakın zamanda aldığı " Shein alışverişini" duyuran birini görmemek neredeyse imkansız. Bu durumdan kıl payı kurtulanlar için, durumu biraz açayım: Bir influencer, her bir parçanın "sadece 2 sterlin" olduğunu söyleyerek övgüler yağdıran bir avuç giysi gösteriyor. Gerçi artık hepimiz bu "ucuz" moda ürünlerinin oldukça yüksek bir maliyetle geldiğini biliyoruz. Öyleyse, Fransa'nın bir çözümü var: artık ultra hızlı moda yasağı olarak bilinen bir yasa tasarısını açıklamak.

Yakın zamanda Fransız Senatosu tarafından onaylanan ve Eylül ayında ortak bir komiteye taşınması beklenen bu yasa tasarısı, Shein ve Temu gibi "ultra hızlı moda" devlerini özel olarak hedef alan bir eko-puan sistemi getirecek. Markalar, emisyonlara, kaynak tüketimine ve ürün geri dönüştürülebilirliğine göre değerlendirilecek. Puanlarına bağlı olarak, 2025'te ürün başına 5 €'ya kadar vergilerle karşı karşıya kalacaklar ve 2030'a kadar 10 €'ya veya hangisi önce gerçekleşirse ürünün perakende fiyatının yarısına kadar vergi ödeyecekler. Bu vergiden elde edilen gelir, Fransa'nın sürdürülebilir moda sektörünü finanse etmeye yardımcı olurken, perakende fiyatları buna tepki olarak artarsa artan maliyet markalara ve potansiyel olarak tüketicilere yansıyacak.

Ancak hepsi bu kadar değil. Fransa ayrıca, hem influencer liderliğindeki hem de geleneksel ultra hızlı moda reklamlarını yasaklamayı planlıyor. Bu markaları tanıtan influencer'lar, özellikle Shein ve Temu gibi markaların satışları artırmak için sosyal medya pazarlamasına ne kadar çok güvendiği düşünüldüğünde, cezalarla karşı karşıya kalabilir.

Peki Fransa neden bu adımları atıyor? Ülkenin çevre ajansı Ademe'ye göre, yalnızca Fransa'da her saniye 35 giyim eşyası atılıyor. Waste Management, küresel olarak okyanuslardaki birincil mikroplastik kirliliğinin yaklaşık %35'inin moda endüstrisinden, çoğunlukla polyester, naylon ve akrilik gibi sentetik elyaflardan kaynaklandığını bildiriyor. Endişe verici bir şekilde, giyimde kullanılan tüm tekstil elyafının %87'si ya çöplüklere atılıyor ya da yakılıyor ve %1'den azı yeni giysilere geri dönüştürülüyor. Küresel giyim tüketiminin bugün yıllık 62 milyon tondan 2030 yılına kadar 102 milyon tona çıkacağı tahmin edilirken, sorun daha da hızlanıyor.

Önemli bir ilk adım olarak övülen bu hamle, yalnızca birkaç ultra hızlı moda markasını hedef alması ve diğer büyük hızlı moda oyuncularının büyük ölçüde dikkate alınmaması nedeniyle eleştirilere de yol açtı.

Yine de bir değişime işaret ediyor. AB , Dijital Ürün Pasaportları , satılmayan stokların imhasının yasaklanması ve daha sıkı tasarım gereklilikleri gibi moda için sürdürülebilirlik önlemlerini uygulamaya koyuyor; ancak uygulama detayları henüz belirsiz. Birleşik Krallık'ın da benzer kuralları benimseyip benimsemeyeceği belirsiz. Bununla birlikte, Birleşik Krallık yakın zamanda Dijital Pazarlar, Rekabet ve Tüketiciler (DMCC) Yasası kapsamında Rekabet ve Piyasalar Kurumu'nu (CMA) güçlendirdi. Bu, ona moda sektöründeki yanıltıcı çevresel iddiaları (yeşil aklama dahil) hedefleme konusunda daha fazla güç veriyor. Suçlu bulunan markalar, belirsiz terminoloji, yanıltıcı görseller veya kritik bilgileri atlayarak tüketicileri kandırdıkları için küresel yıllık cirolarının %10'una kadar para cezasıyla karşı karşıya kalabilir.

Kısacası, ultra hızlı modanın etkisine karşı mücadele henüz bitmemiş olsa da Fransa'nın son hamlesi, sektörü daha fazla sorumlu tutmaya yönelik inkar edilemez bir adım.