Yaz sıcaklarında sanatsız kalmayın

Bu satırları okuyan herkesin ortaklaştığı bir nokta olduğunu düşünüyorum: Ne olur artık Eylül gelsin, bu kavurucu sıcaklardan, her gün yüreğimizi yakan orman yangınlarından kurtulalım… Ama önümüzde daha beş-altı hafta var. İstanbul ya da İzmir’de yaşıyorsanız ve benim gibi tatil yapma şansınız yoksa (parasızlık bir yana, Eylül’deki festivalin hazırlıkları doludizgin!) arada bir nefes alma ihtiyacı duyduğunuzda sanata sarılabilirsiniz. Yerli, yabancı ‘star’ların konserleri, otel teraslarında açık hava film gösterileri sizi bekliyor. Tabi, bunlara yetecek maddi gücünüz varsa! Yoksa, kentinizde ya da yakınınızdaki yerel yönetimlerin etkinlikleri ne güne duruyor...

Yerel yönetimler içinde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bayrağı kimselere kaptırmıyor. Genel bütçe içinde kültür-sanata ayrılan oran, Avrupa ülkelerini kıskandıracak bir düzeye ulaştı mı bilmiyorum, ama titiz bir restorasyondan geçirilip sanat mekanları olarak kente kazandırılan mimari miras ve o mekanlarda gerçekleştirilen etkinliklerle İstanbul tüm belediyelere örnek olacak bir çalışma ortaya koydu, koymaya da devam ediyor günümüzün zor koşullarında. Muğla’da inşaatı devam etmekte olan ‘Milas Kültür Merkezi’nin tamamlanması Ege bölgesinde bir odak noktası oluşturabilir, doğru yönetilirse. Bergama’da Sümerbank tekstil fabrikasının bir sanat mekanına (Fabrika Bergama) dönüştürülme projesinin sonuçlanmasını heyecanla bekliyoruz. Kuşadası’nda KUAKMER adlı bağımsız bir oluşumun yerel yönetimle verimli bir işbirliği içine girdiğini görmek sevindirici.

Gelim etkinliklere… Üsküdar Belediyesi, Haziran’ın son günlerinde ‘İstanbul Comiscs and Art Festival’i düzenledi. Kadıköy Belediyesi’nin ‘Özgürlük Parkı Sanat Günleri’nin ‘Kardeş Türküler ’ konseri ile başlayan etkinlikleri Temmuz sonuna dek devam edecek. Belediyenin Karikatür Evi’ndeki atölyeler de yaz boyunca sürecek. İBB Şehir Tiyatroları’nın ‘Harbiye Açıkhava Yaz Oyunları’ ise 15 Ağustos’ta başlayacak. Şehir Tiyatroları’nın sahnelerini bağımsız tiyatrolara açması da çok olumlu bir gelişme. İKSV’nin geçen hafta sona eren 32. Caz Festivali Temmuz’un en renkli etkinliklerinden biriydi. İBB’nin Film Koop işbirliği ile Büyükada ve Heybeliada’da düzenlediği ‘Sinemada Film Festivali’nin beşincisi bugün sona eriyor. Marmara Adası Edebiyat Festivali bu hafta (31 Temmuz’da) başlayıp 3 Ağustos’a dek sürecek. İstanbul, her zaman olduğu gibi sanatın başkenti kimliğini kimselere kaptırmıyor.

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Bursa Sanatla Yeşeriyor’ etkinlikleri yaz ayları boyunca devam edecek. Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı’nın düzenlediği 63. Uluslararası Bursa Festivali 5 Temmuz’da başladı, 31 Temmuz’a dek sürecek. İzmir Büyükşehir’den Konak’a, Karabağlar’a, Bursa Nilüfer’den Ankara Çankaya’ya çok sayıda ilçemizde yaz ayları boyunca ücretsiz film gösterimleri düzenleniyor. Bergama Uluslararası Tiyatro Festivali 22-24 Ağustos’ta yedinci kez ‘Perde’ diyecek. Marmaris’te Mayıs sonu-Haziran başı düzenlenen MKSF’25, Antalya Gazipaşa Belediyesi’nin Haziran sonunda düzenlediği ‘Uluslararası Halk Dansları ve Müzik Festivali, 7-14 Haziran ayında gerçekleşen 9. Uluslararası Bodrum Caz Festivali, 7-14 Temmuz’da Pamukkale Filarmoni Derneği tarafından düzenlenen 5. Denizli Caz Festivali, 18-21 Temmuz’da Muğla Büyükşehir’in Bodrum ve Marmaris’te düzenlediği 6. İdil Biret Müzik Festivali’nin ardından 16 Temmuz’da başlayan 22. Uluslararası Gümüşlük Müzik Festivali 9 Eylül’e dek sürecek. Edirne Keşan’daki 7. Trakya Müzik Festivali ise 31 Temmuz- 3 Ağustos tarihleri arasında.

Bodrum’da Kültür Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi tarafından 1-25 Ağustos’ta 22. Bodrum Uluslararası Bale Festivali, 2-3 Ağustos’ta Bozcaada’da 24. 'Homeros Okumaları’, 9-13 Ağustos’ta Çanakkale’de 62. Troya Festivali, 5-7 Eylül’de 9. Bozcaada Caz Festivali, 20-24 Ağustos’ta Muğla Ortaca’da Zeytinli Rocak Festivali var. Manisa Sardes Antik Kentinde ‘Tiyatro Şenlikleri’nin bu yıl onuncusu gerçekleşti. 14-17 Ağustos’ta Seferihisar’da 18. Türkiye Tiyatro Buluşması düzenleniyor. 5. İzmir Uluslararası Film ve Müzik Festivali 10 Eylül’de, 21. Mersin Uluslararası Müzik Festivali 22 Eylül’de başlayacak. Eskişehir’de Ahşap Heykel Festivali ve Odunpazarı Lületaşı Festivali yaz festivalleri arasında özgün kimlikleriyle öne çıkıyor.

Ülkemizin diğer bölgeleri ise bu zenginliği uzaktan seyrediyor. Aslına bakarsanız, ülkemizde, Tarhana Festivali’nden Olta balıkçılığı festivaline 1000’i aşkın festival var. Ama pek çoğunda birkaç pop müzik konseri dışında sanat adına bir şey bulmak mümkün değil. Elbette istisnalar var: Gaziantep’ten Hatay’a farklı illerimizde düzenlenen gastronomi şenlikleri, 24 Temmuz’da Munzur’da başlayan 23. Kültür ve Doğa Festivali (her yıl niyetlenip, bir türlü gidemediğim bu festivalin bugün son günü), dün Malatya Arguvan’da başlayan 17. Uluslararası Türkü Festivali gibi geleneksel kültürümüz üzerinde odaklanan özgün festivaller. Ama ‘uluslararası’ sözcüğünün hakkını verebildikleri söylenemez. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Temmuz’da Trabzon ve Van’da düzenlediği, Ağustos’ta Nevşehir ve Erzurum’da gerçekleşecek ‘Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin evrensel sanatın uğramadığı kentlerimiz için önemli bir imkan olduğunu vurgulamadan geçmeyelim. Bu etkinlik gittiği kentlerde birkaç genci sanatçı olmaya, birkaç yüz kentliyi sanat izleyicisi (tüketicisi demekten hoşlanmıyorum) olmaya yüreklendirebilirse fena mı?

Özel sektörün de Anadolu’daki sanat olaylarına ilgi göstermesi gerekiyor. Jennifer Lopez konser biletine 35.000 EUR ödeyen bir iş insanının kendi kentindeki bir festivale destek verdiğini hayal edebiliyor musunuz? Merkezi idare, yerel yönetim ve sivil toplum işbirliği olmadan festivallerin yaşaması çok zor; şimdilik birkaç olumlu örnek var. Sabancı’nın Adana Tiyatro Festivali için Devlet Tiyatroları’na, Denizbank’ın Devlet Opera ve Balesi Bodrum Bale Festivali’ne verdikleri ciddi destek önemli ama devlet kurumlarına destek vermek mi daha büyük ihtiyaç, sivil toplumun gerçekleştirdiği etkinliklere mi… düşünmeye değmez mi?

Bazı holdingler ve bankalar kurumsal kimliklerini pekiştirmek adına önemli sanat kurumları ve etkinlikler gerçekleştiriyor. En yeni örnek, Milas’ta açılan, Türkiye İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu’ndan derlenen ’Herkes İçin Sanat: Anadolu Sergileri’ kapsamındaki “İbrahim Çallı” sergisi (bugün son günüymüş). İKSV büyük sermaye gruplarının desteğinde büyük festivaller gerçekleştiriyor. Orada da sermaye grupları arasında bir dayanışmadan söz etmek mümkün… Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu da sanat etkinlikleri düzenlemeye başladı: ‘Sound of Europe’ adlı müzik festivali ve ‘Films From Europe’ başlıklı film Festivali. Gittikleri kentlerdeki festivallere destek olmak varken, kendi adlarına festival düzenleme fikrinin AB’nin kültür politikaları ile bağdaştığını sanmıyorum. Tabi kendileri bilir… Biz de eleştiri görevimizi yapmaktan geri durmayız.