Üçüncü denemede şanslı mıyız? Yasa, Yargı Polisine internetteki terörist içerikleri ortadan kaldırma yetkisi veriyor

Avrupa'da internet üzerinden terörizmle mücadele düzenlemesini iç hukuka aktarmak için Parlamento'ya bir yasa tasarısı sunuldu. Bu, Adli Polis'e (AD) bir hâkimin önceden veya sonradan bilgisi veya izni olmaksızın dijital içeriği askıya alma veya engelleme yetkisi veren yasa tasarısını yasalaştırma yönündeki üçüncü girişim. Önceki girişimler, Sosyalist Parti (PS) ve Demokrat Parti (AD) hükümetlerinin düşmesi nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Avukatlar ve hâkimler, bu tedbirin Anayasa Mahkemesi'nde itirazlarla karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarıyor.

PJ'ye verilecek yetkiler - internet üzerinden terör faaliyetleri içerdiğinden şüphelenilen dijital içeriği, bir hakimin ön izni olmaksızın silme veya engelleme - Portekiz'in, 29 Nisan 2021 tarihli, terör içeriğinin çevrimiçi olarak yayılmasıyla mücadeleye ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2021/784 sayılı Tüzüğü'nü ulusal hukuka aktarma yükümlülüğünden kaynaklanmaktadır.

Yönetmelik, üye devletlerin, şüpheli içeriklerin kaldırılması için kendi inisiyatifleriyle veya diğer üye devletlerin talebi üzerine emir verecek bir yetkili makam atamalarını zorunlu kılmaktadır. Yetkili makamın seçimi ve kendisine verilen yetkiler, ulusal yasama organının takdirindedir; yani karar siyasidir.

Önerilen yasa, PJ kararının bir hâkimin ön izni olmaksızın verilebileceğini, ancak daha sonra Merkezi Soruşturma ve Ceza Muhakemeleri Dairesi'ne (DCIAP) bildirilmesi gerektiğini açıklığa kavuşturuyor. Sanal barındırma hizmeti sağlayıcılarına, tespit edilen terör içeriklerini kaldırmak veya tüm Üye Devletlerde bu içeriklere erişimi engellemek için yalnızca bir saat süre tanınacak. Yönetmelikte, istisnai olarak 12 saatlik bir süre tanınabileceği belirtiliyor.

Savcılık Yüksek Kurulu (CSMP), PJ'ye verilen yetkilere katılıyor. Ancak Portekiz Barosu (OA), Parlamento'ya sunduğu bir görüşte, bunun "hakların, özgürlüklerin ve güvencelerin açık bir ihlali" olduğunu belirtiyor. "Bu konuda karar verme yetkisinin, Hükümetin yetkisi altındaki bir idari birim olan bir ceza polisi birimine değil, bir Mahkemeye veya belirli koşullar altında Savcılığa atfedilebileceğine inanıyoruz."

Ulusal Veri Koruma Komisyonu da aynı görüşü savunarak, bu tür yetkilerin "bir Polis Gücüne değil, bir yargı hakimine verilmesi gerektiğini" vurguluyor ve "acil durumlarda, Polis Gücünün daha sonra onaylanmak üzere bu tür kararlar verebileceğinin düşünülebileceğini" kabul ediyor.

Yargıtay Yüksek Kurulu'na göre, "Hükümet üyelerinden birine doğrudan bağlı bir ceza polisi biriminin, bastırma veya engelleme kararları vermek üzere atanması, derhal ele alınması gereken anayasaya aykırılık sorunlarına yol açabilir."

Cumhuriyet Meclisi'nin feshedilmesiyle suya düşen önceki teklif, PSD, CDS-PP ve Chega partileri tarafından onaylanmıştı. Dolayısıyla bu sefer de onaylanması bekleniyor. "Başka bir deyişle," diyor OA görüşünün yazarı Ricardo Sardo, "Hükümet himayesinde, mahkemeler yerine, ifade özgürlüğü ve bilgi edinme özgürlüğü gibi temel hakları içeren çevrimiçi gördüklerimize karar verecek bir polis teşkilatımız olacak. Bu, Anayasamızın 18. maddesi ve Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı'nın 52. maddesinin 1. fıkrası ihlal ediliyor."

Bu Yönetmeliğin AB'de 7 Haziran 2022'den beri yürürlükte olduğu unutulmamalıdır. Avrupa Komisyonu, Ocak 2023'te Portekiz de dahil olmak üzere 22 Üye Devleti uyumsuzluk konusunda bilgilendirmiştir. Bu yılın 18 Haziran'ında AB yürütme organı, dijital platformlarda terörist olarak kabul edilen faaliyetlerle mücadele etmek için kuralların bazı kısımlarını uygulamadığı gerekçesiyle Lizbon'a dava açacağını duyurmuştur.

Yasa tasarısının Parlamento'da görüşülmesi henüz planlanmadı. Yargıçlar ve avukatlar, hükümetin sunduğu şekliyle onaylanması halinde yasanın anayasaya aykırılıklarla dolu olabileceği konusunda uyarıyor.