Kariyer ve ruh sağlığı sorunları: hassas bir denge

" Doğru destekle ruhsal sağlık sorunlarıyla çalışmak ve yaşamak mümkün! " diyor 33 yaşındaki Florian Aubry. Stabilize şizofreni ve buna bağlı duygudurum bozukluklarından muzdarip olan Aubry, Clermont-de-l'Oise'deki (Oise) Isarian Hastane Merkezi bünyesinde bulunan ve psikososyal rehabilitasyon ve bilişsel iyileştirmeye adanmış Crisalid-Hauts-de-France (HDF) merkezinde dört yıl boyunca özel bir program uyguladı. Florian, akran sağlık arabulucusu olarak şu anki pozisyonuna da bu hastanede kavuştu.

Şu anda Sorbonne-Paris Nord Üniversitesi'nde sağlık ve sosyal bilimler alanında lisans eğitimi alan Florian Aubry, uzun bir yol kat etti. 21 yaşında, büyükbabasının evde intihar ettiğini öğrendi. Travma geçiren genç adam, depresyon, esrar ve alkolün pençesine düştü, sonunda ailesinden soyutlandı ve 28 yaşında istemsizce hastaneye kaldırılıncaya kadar, artık belirginleşen psikotik durumunun etkilerine tek başına göğüs gerdi. Bu dönemde kimya alanında yüksek lisans yapan genç adam , " Ama krizin en karanlık anında bile, bunu atlatıp bir iş bulmak istedim , " diye itiraf ediyor.

Terapisti onu Marie-Cécile Bralet yönetimindeki Crisalid-HDF merkezine yönlendirdi. Psikiyatrist şöyle açıklıyor: " 1970'lerden itibaren İngilizce konuşulan dünyada kademeli olarak geliştirilen psikososyal rehabilitasyon ve bilişsel iyileştirme, artık bütünleşik bir terapötik yaklaşımla ruh sağlığı bozukluklarından etkilenen bireyler için iyileşmenin temel taşı olarak kabul ediliyor."

Bu yöntem, bireyin ihtiyaçlarına göre seçilen bir dizi aracı bir araya getiriyor: bilişsel iyileştirme, sosyal beceri geliştirme, terapötik eğitim, motivasyonel destek, bilişsel ve duygusal davranışçı terapiler, bakım veren desteği ve iş dünyasına yönelik rehberlik. " Ancak biz, çoğu zaman olduğu gibi korumalı atölyelerde veya uyarlanmış şirketlerde değil, ana akım istihdama yönelik destek sağlıyoruz ," diye açıklıyor psikiyatrist.

Florian Aubry, hafızasını, dikkatini ve duygusal farkındalığını güçlendirmek, sosyal etkileşimleri yeniden öğrenmek, hastalığını anlamak ve özgüvenini yeniden kazanmak için kişiselleştirilmiş bir program uyguladı. Aylar boyunca oyunlara, bilgisayar egzersizlerine, grup atölyelerine, sofroloji seanslarına ve bir akran sağlık arabulucusuyla tartışmalara katıldı. Mevcut mesleğini bu sohbetler sayesinde keşfetti. " Bu program olmasaydı başaramazdım; beynim yanmıştı," diyor otuzlu yaşlarındaki Florian. Crisalid-HDF'den (merkez, çok edilgen bulduğu "sabırlı" kelimesini reddediyor) diğer katılımcılar, France Travail'de istihdam danışmanı, okul yaşam asistanı, güvenlik görevlisi, idari asistan, BT geliştiricisi oldu veya serbest çalışan bireyler olarak işe geri döndüler.

Crisalid-HDF, Fransa'daki hastanelerde son on beş yılda açılan 135 psikososyal rehabilitasyon merkezinden biri ve her yıl on binlerce kişiye destek sağlıyor. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 16 Ocak 2019 tarihli direktifinden bu yana, " psikososyal rehabilitasyonun tüm vatandaşlar için erişilebilir olması için ülke genelinde yaygınlaştırılması gerekiyor" diye açıklıyor Marie-Cécile Bralet .

Crisalid-HDF gibi otuz kadar destek merkezi (aynı zamanda sevk merkezleri olarak da adlandırılır), bu dönüşümlere başvuran kurumlara rehberlik eder ve 2015 yılında Lyon'daki Le Vinatier Hastanesi'nin sol yaka merkez psikososyal rehabilitasyon ünitesi başkanı Nicolas Franck tarafından kurulan ulusal psikososyal rehabilitasyon kaynak merkezi (CRR) ile bağlantılıdır. Psikiyatrist şunları belirtiyor: " Çok sayıda çalışma ve meta-analiz, psikososyal rehabilitasyonun, özellikle işe dönüş üzerindeki olumlu etkisini doğrulamaktadır. Destekli istihdam programlarıyla ana akım istihdama entegrasyon oranı, geleneksel yeniden entegrasyon destek uygulamalarıyla elde edilen oranın en az iki katıdır." Oxford Üniversitesi'nden (İngiltere) araştırmacılar Robert Drake, Gary Bond ve Deborah Becker tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre .

Kırmızı ışık ihlali yapan birinin yol açtığı trafik kazası sonucu travma sonrası stres bozukluğu, tükenmişlik sendromu ve boyun omuru kırığı yaşayan 37 yaşındaki Marisa Da Silva, o zamanlar sendika temsilcisi asistanıydı ve iş göremezlik nedeniyle işten çıkarıldıktan sonra bir buçuk yıl boyunca çalışamadı. Şubat ayında Combaillaux belediye binasında (Hérault) resepsiyonist çırağı olarak işe başlayan Marisa, " Bugün tekrar yaşıyorum " diyor .

Montpellier Üniversitesi Hastanesi'nin Profesyonel Rehabilitasyon Platformu'ndaki (PRP) tıp veya mesleki entegrasyon alanlarından beş iş koçundan birinden aylarca destek aldıktan sonra şunları gözlemliyor: "Özgüvenimi yeniden kazandım ve idari işlere olan ilgimi keşfettim." Kafelerde (hastanede değil, günlük hayata yeniden uyum sağlamasına yardımcı olmak için) yaptıkları haftalık toplantılarda Marisa bir eylem planı geliştirdi ve kendi son tarihlerini belirledi. Özgeçmişler, ön yazılar, mülakatlar... İş koçu mevcut pozisyonu için iş ilanından bahsettiğinde, başvurmaya hazır hale geliyor.

Yetişkinlikte başlayan psikotik ve anksiyete-depresif bozukluklardan muzdarip olan ve birkaç ay boyunca istemsizce hastanede yatan 34 yaşındaki Emilie Arlhac şöyle anlatıyor: "İşe geri dönmek istiyordum ama kendimi damgalıyordum. PRP (Psikolojik Rehabilitasyon Programı) sayesinde engellilik durumumu (RQTH ) , özgeçmişimdeki boşlukları ve tükenmişlik sendromumu yalnızca vaka bazında belirtmem gerektiğini anladım. Bilgisayar becerilerimi ve müşteri hizmetleri yeteneklerimi vurgulamayı, iş yerindeki düzenlemelere ilişkin ihtiyaçlarımdan ve işte nasıl çalıştığımdan bahsetmeyi öğrendim." Emilie Arlhac, son iki yıldır PRP'de idari asistan olarak çalışıyor.

PRP, Anglo-Sakson Bireysel Yerleştirme ve Destek (IPS) modeline göre çalışır. PRP iş koçu koordinatörü Karen Feuillerat, " Kuruluş prensibimiz, bireylerin tedavi ve eğitim yoluyla iyileşmeleri için yıllarca beklemelerine gerek kalmadan mesleki yeniden entegrasyonlarını desteklemektir ," diye açıklıyor. "Sadece, örneğin görüşmeler sırasında konsantre olmak gibi bir zorluk yaşayan bireylere, terapötik veya başka türlü araçlar sunuyoruz." Ayrıca, birey özerklik, sosyal yaşam veya barınma konularında da çalışmak isterse, PRP, Montpellier Üniversitesi Hastanesi bünyesindeki iki başka yapıyla iş birliği yapar: Jean-Minvielle İyileşme ve Rehabilitasyon Merkezi (C2R) ve Hauts-de-Massane İyileşme ve Rehabilitasyon Merkezi (Reham). Bu iki yapı, bireyin yaşam planına daha geniş kapsamlı destek sağlar.

Psikososyal rehabilitasyonun bir "aktivizm " meselesi olduğuna inanıyor psikiyatrist Nicolas Rainteau. "Sağlık profesyonelleri, ruh sağlığı bozukluklarını yetersizlikle ilişkilendirmeyi bırakmalı. Doğru destekle her şey mümkün." Halen Chambéry'deki Smart 73 rehabilitasyon merkezinin başında olan ve otuzlu yaşlarındaki bu doktor, deneyimlerine dayanarak konuşuyor. 2021 yılında, Montpellier Üniversite Hastanesi'ndeki geleneksel Jean-Minvielle gençlik gündüz hastanesini, bugün olduğu gibi uzmanlaşmış bir tesise dönüştürdü. Deneyimlerini *Be Rehab: Psikososyal Rehabilitasyona Pratik Bir Kılavuz* (Elsevier Masson, 2022) adlı kitabında paylaşıyor.

Psikososyal rehabilitasyon "bir umut kaynağı, ancak daha fazla insana erişilebilir hale getirilmesi gerekiyor. Bu hizmete eklenmemeli, aksine mevcut olanı dönüştürmeli; bu da öncelikle bakım uygulamalarının ve yaklaşımlarının evrimini ifade ediyor." diye ekliyor. Frank Bellivier, Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Bakanlık Temsilcisi. Psikososyal Rehabilitasyon Üzerine İnceleme'nin (Elsevier Masson, 2018, Ocak 2026'da yeniden basıldı) yazarı Nicolas Franck için önümüzdeki yol hiç de kolay değil: " Bağımsız bir fonu olmayan bölgesel ruh sağlığı merkezlerinin uygulanmasının yanı sıra, sürekli ve istikrarlı bir sağlık politikasının eksikliğini ve geleneksel olarak riskten kaçınan, korumayı ve sınırlamayı tercih eden paternalist modelin devam ettiğini gözlemliyorum . Biz tam tersi bir yaklaşım benimsemek ve bireyin hayatını istediği gibi yaşamasına güvenme riskini almak istiyoruz." Florian, Marisa ve Emilie'nin mesleki olarak başarılı olduklarını gördüğümüzde, bu mücadelenin değerli olduğunu görüyoruz.