Uzmanlar, Devlet Başkanı Petro'nun emeklilik fonlarına yurt dışına yatırım yapmama emri verebileceğini, ancak bunun Kolombiya tasarruflarını tehlikeye atacağını söylüyor.

Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, son Bakanlar Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada, Maliye Bakanı Germán Ávila'dan, Emeklilik Fonu Yöneticilerinin (AFP'ler) Kolombiyalı işçilerin emeklilik birikimlerinin bir kısmını yurt dışında yatırmalarına izin veren kararnameyi yürürlükten kaldırmasını istedi. Cumhurbaşkanına göre, bu düzenleme "işçilerin birikim fonlarının yarısının ülke dışında bulunmasına" olanak sağladı.

Petro, "Germán'dan, AFP çalışanlarının biriktirdiği paranın ülke dışına çıkarılmasını yasaklayan Santos'un çıkardığı kararı geri çekmesini veya en azından kaldırmasını istedim. Bu karar yürürlükten kaldırılmalı," dedi.

Devlet Başkanı, emeklilik kaynaklarının yurt dışında tutulmasının ulusal yatırım kapasitesini sınırladığını ve iç kalkınma açısından kayıp anlamına geldiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı , "İşçilerin birikimlerini alırlarsa Kolombiya'ya ne yatırım yapılacak? " diye sordu.

Bu önlem, söz konusu kaynakların Kolombiya'daki üretken projelere yönlendirilmesini amaçlıyor. Bu amaçla Petro , Juan Manuel Santos döneminde çıkarılan ve AFP'lerin uluslararası finansal araçlara yatırım yapma yetkisini genişleten 2013 tarihli 1242 sayılı Kararname'nin yürürlükten kaldırılmasını resmen talep etti.

2010 tarihli 2555 sayılı Kararname ve 2013 tarihli 1242 sayılı Kararname ile desteklenen mevcut düzenleme, AFP'lerin fon türüne bağlı olarak portföylerinin %70'ine kadarını uluslararası varlıklara yatırmalarına izin vermektedir. Bu düzenleme, emeklilik yatırımlarının daha fazla çeşitlendirilmesine olanak sağlamıştır.

Ortalama portföy şunları içerir:

Kolombiya Emeklilik ve Kıdem Tazminatı Fonu Yöneticileri Birliği'nin (Asofondos) rakamlarına göre, geçen mayıs ayı itibarıyla Colfondos, Porvenir Protección ve Skandia'daki 19,2 milyondan fazla üyenin toplam tasarrufu 482,9 milyar pesoya ulaştı.

Ocak-Mayıs dönemindeki getiriler, yani çalışanların kazançları 13,18 trilyon peso olurken , Mayıs-Mayıs dönemindeki 12 aylık getiriler ise 51,26 trilyon peso oldu.

Aval Casa de Bolsa Analiz ve Strateji Direktörü Juan David Ballén, "Yasal olarak izin verilenin ötesinde, emeklilik fonlarının tasarruflarını çeşitlendirmek, yani tüm yumurtalarını aynı sepete koymaktan kaçınmak için yurt dışına yatırım yapmalarını vurgulamak isterim. Yurt dışına yatırım yapmak riski azaltır ve kârlılığı artırır" dedi.

Uzman ayrıca cumhurbaşkanının önerisinin "emeklilik birikimlerini tehlikeye atacağını ve tüm kaynakların ülkenin mali bozulmasına karşı savunmasız olan TES kamu borcuna yoğunlaştıracağını " ileri sürdü.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir sektör kaynağı, cumhurbaşkanının kararnameyi iptal edebileceğini, çünkü "bu kararnameler Mali Düzenleme Birimi (URF) tarafından geliştiriliyor ve emeklilik fonlarının yatırım rejimini belirliyor. Cumhuriyet Bankası Yapıcı Ayağı Tasarruf Fonu'nun yatırım rejimi de belirlenecek, çünkü emeklilik reformu onaylanırsa, bunu yapma yetkisi varsa, yabancı yatırım için %0'lık bir azami sınır belirleyecek ve bunu bir kararnameyle emredecek." dedi.

Kolombiya Menkul Kıymetler Piyasası Öz Düzenleme Kurulu Piyasa Geliştirme Başkan Yardımcısı Jorge Llano, söz konusu önlemin etkilerinin izlenmesi gerektiğini söyledi.

"Bu durum beklenen getiriler üzerinde çok olumsuz etkilere sahip olduğu gibi portföylerde de önemli oynaklığa yol açıyor" diye ekledi.

Uzmanlara göre, hükümetin yabancı yatırım yasağına ilişkin önerdiği riskler birkaç açıdan ortaya çıkıyor. "Birincisi, bir emeklilik portföyünün -ki OECD de tüm portföy yöneticilerine güvence veriyor- çeşitli açılardan çeşitlendirilmesi gerektiğidir. Örneğin, Kolombiya'da olumsuz bir şey olursa, dolar genellikle yükselir ve bu yatırımların yurt dışında olması böylesine büyük bir dalgalanmayı önler," diye vurguladı.

Analiste göre, daha büyük bir risk var: ülke dışındaki varlıklara yatırım yapılmaması. "Ulusal bir kararname nedeniyle satış yapmak zorunda kalmak, yaklaşık 20 milyon emeklilik fonu üyesinin birikimlerine de zarar verebilir, bu nedenle bunlar önemsiz sorunlar değil ve her zaman emeklilik fonu üyelerinin en iyi ve en büyük refahına odaklanılmalıdır," diye belirtti.

Integral Pensions Solutions (ISP) CEO'su Andrés Felipe Izquierdo, Petro'nun niyetini ciddi bir teknik ve finansal hata olarak nitelendirdi.

"Bu öneri kesinlikle saçma. AFP'ler siyasi kolaylık için değil, teknik kriterlere göre yatırım yapıyorlar: Yönettikleri portföye göre kazanma şanslarının en yüksek olduğu ve gerekli riski alabilecekleri yere yatırım yapıyorlar," dedi.

Izquierdo'ya göre, yurtdışına yatırım yapma imkânının sınırlandırılması veya ortadan kaldırılması doğrudan işçileri etkileyecek, büyük şirketleri değil.

"AFP yatırımlarına siyasi veya milliyetçi sınırlamalar veya engeller koymak, devletin emeklilik birikimleriyle yapabileceği en kötü anlaşmadır" diye ekledi.

Tartışma, bu yatırımların bir sermaye kaçışını mı temsil ettiği, yoksa çeşitlendirilmiş bir risk yönetimi stratejisinin parçası mı olduğu etrafında dönüyor. Izquierdo, portföyün önemli bir kısmının yurt dışında bulunmasına rağmen, bunun siyasi değil finansal nedenlerden kaynaklandığını belirtiyor.

"Yurtdışına daha fazla yatırım yapılıyor, ancak bu çok büyük bir fark değil, çünkü uluslararası pazar daha güçlü, daha çeşitli ve iştirakçiler için cazip getiriler elde etme olasılığı daha yüksek," diye açıkladı.

Aval Casa de Bolsa'nın raporuna göre, 2024 yılında AFP'lerin kamu borcuna yaptığı yatırım yüzde 14 artarak 139 milyar pesodan 158 milyar pesoya yükselirken , kurumsal borca yapılan yatırım yüzde 67 düştü.

Finansal açıdan bakıldığında, AFP'lerin yatırımlarını yerel pazarda yoğunlaştırmaya zorlanması, uzun vadeli getirileri tehlikeye atabilir ve fonları daha az çeşitlendirilmiş bir ekonominin doğasında var olan risklere maruz bırakabilir.

ISP CEO'su, "Bu durumdan etkilenenler zenginler değil, bağışçılar olacak. Yatırım Kolombiya pazarıyla sınırlı kalırsa, getiriler etkilenecek. Emeklilik sistemi daha az verimli hale gelecek ," diye uyardı.

Ayrıca, mevcut çerçevede yapılacak herhangi bir değişiklik, milyonlarca çalışanın tasarruflarına zarar vermeyecek şekilde, çekicilik, hukuki güvenlik ve rekabetçi performans mekanizmalarını dikkate almalıdır.

*EL TIEMPO Casa Editorial, AFP'yi de içeren bir iş grubunun parçasıdır