Były minister Bolsonaro twierdzi, że problemy ze zniżkami powtarzają się.

Były minister pracy i zabezpieczenia społecznego w rządzie Jaira Bolsonaro, Onyx Lorenzoni, powiedział komisji śledczej parlamentu INSS, że podejrzenia o nieprawidłowościach w potrąceniach składek związkowych są stare i dotyczą różnych administracji.

„Problem ze zniżkami dla stowarzyszeń powtarzał się. Od 2010 roku różne rządy zgłaszały skargi na problemy z umowami lub procedurami, o czym donosiła brazylijska prasa” – skomentował Lorenzoni, składając zeznania przed komisją jako gość w czwartek, 6 października.

Lorenzoni kierował departamentem, z którym powiązany jest INSS (Narodowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych), przez osiem miesięcy, od końca lipca 2021 r. do marca 2022 r. W zeznaniach w ten czwartek przyznał, że był świadomy problemu już w momencie objęcia stanowiska. Wynikało to zarówno z faktu, że – jak twierdził – prasa donosiła o „problemach” związanych z nieautoryzowanymi obciążeniami świadczeń z ubezpieczenia społecznego co najmniej od 2010 r., jak i z faktu, że ojciec jednego z jego doradców padł ofiarą nieautoryzowanych potrąceń i spędził miesiące, próbując odzyskać należne kwoty.

„Podczas okresu przejściowego [między administracjami byłego prezydenta Michela Temera i Bolsonaro], ten doradca powiedział mi, że mamy szansę to zmienić. Udaliśmy się więc do grupy roboczej [która omawiała priorytety nowego rządu w zakresie] ubezpieczeń społecznych, opowiedzieliśmy historię [ojca doradcy], przypomnieliśmy sobie zdarzenie z 2018 roku i poprosiliśmy o zbadanie modeli usprawnień i zwalczania potencjalnych oszustw” – powiedział Lorenzoni.

Według byłego ministra, to właśnie z tego powodu jedną z pierwszych inicjatyw rządu Bolsonaro było skierowanie do Kongresu Narodowego na początku 2019 r. środka tymczasowego (MP) 871, który dał początek ustawie 13.846, zatwierdzonej z uzasadnieniem, że ma ona na celu ograniczenie oszustw związanych ze świadczeniami, „w tym nienależnych zniżek” oraz ograniczenie wydatków na ubezpieczenia społeczne.

Według Lorenzoniego pierwotna propozycja zakładała, że ​​podmioty odpowiedzialne za występowanie do INSS (Brazylijskiego Narodowego Instytutu Ubezpieczeń Społecznych) o potrącenie składek członkowskich od swoich członków będą musiały co roku udowadniać ważność upoważnień, ale w trakcie procedowania środka tymczasowego Kongres Narodowy „skorzystał ze swoich uprawnień” i uchylił propozycję, zatwierdzając ponowną walidację co trzy lata, począwszy od 31 grudnia 2021 r.

Ówczesny prezydent Jair Bolsonaro podpisał ustawę 13.846 w czerwcu 2019 roku, nie zawetując tego punktu. Następnie, zatwierdzając inne środki tymczasowe, parlamentarzyści sami zakończyli obowiązkową rewalidację, która została przywrócona dopiero w 2020 roku, jeszcze za rządów Bolsonaro.

W swoich zeznaniach Lorenzoni stwierdził, że będąc ministrem pracy i zabezpieczenia społecznego, nie wiedział o masowych stowarzyszeniach, a nawet o odblokowywaniu zniżek na składki członkowskie w partiach. „INSS jest agencją autonomiczną. Nie leżało to w bezpośrednich kompetencjach ministra” – skomentował, podkreślając, że już w 2019 roku INSS podjął działania administracyjne przeciwko oskarżonym podmiotom, cofając upoważnienia czterem badanym stowarzyszeniom do oferowania członkom możliwości opłacania składek członkowskich poprzez potrącanie ich ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W następnym roku ukarano pięć innych podmiotów.

Zapytany przez sprawozdawcę parlamentarnej komisji śledczej (CPMI), posła Alfredo Gaspara (União-AL), Lorenzoni zapewnił, że nigdy nie otrzymał informacji o tym, że urzędnicy INSS (Krajowego Instytutu Zabezpieczenia Społecznego) dopuścili się nieprawidłowości lub otrzymali nienależne korzyści w okresie, w którym kierował ministerstwem. Przyznał jednak, że w 2022 roku otrzymał 60 000 reali od biznesmena Felipe Macedo Gomesa, ówczesnego prezesa jednego z podmiotów objętych śledztwem w ramach operacji Sem Desconto, Amar Brasil Clube de Benefícios. Zapewnił jednak, że do tego czasu nie znał Gomesa i że pieniądze te zostały przekazane na jego kampanię wyborczą na gubernatora Rio Grande do Sul w 2022 roku.

Gaspar pytał również o fakt, że syn byłego ministra, prawnik Pietro Lorenzoni, świadczył usługi innej jednostce objętej śledztwem w sprawie domniemanego udziału w oszustwach na szkodę emerytów i rencistów – Brazylijskiemu Związkowi Emerytów Ubezpieczeń Społecznych (UNIBAP). Lorenzoni zaprzeczył zarzutom o płatną protekcję, twierdząc, że firma, w której jego syn jest wspólnikiem, została zatrudniona ze względu na kompetencje zespołu i że nie wiedział o interesach syna.

Podczas przerwy obiadowej, Sprawozdawca komisji powiedział, że informacje dostarczone przez Lorenzoniego zostaną porównane z informacjami innych świadków i z całą dostępną już dokumentacją. „[Nadal] nie mogę ocenić, czy mówił prawdę, czy nie. Skonfrontujemy to z dokumentami. Spędził osiem miesięcy na czele ministerstwa, a te oszustwa już istniały. [Dlatego] przeanalizujemy postępowanie wszystkich ministrów, aby dowiedzieć się, jakie środki zostały podjęte” – skomentował Gaspar, podkreślając, że choć nie unikał odpowiedzi na pytania, nie wyjaśnił kwestii pieniędzy, które otrzymał od byłego prezesa Amar Brasil, ani faktu, że jego syn jest prawnikiem w jednej z badanych jednostek.

„Mogłoby to być bardziej szczegółowe zeznanie, ale przedstawił dane i stwierdził, że za jego kadencji zniżki dla stowarzyszeń spadły. Nadal porównam to z dokumentami, którymi dysponujemy. Mogę jedynie powiedzieć, że za jego kadencji podpisano sześć umów o współpracy technicznej (ACT) z podmiotami, które okazały się oszustwami. Jednak, jak powiedział, INSS jest agencją autonomiczną, a on nie zna tych podmiotów i nie uczestniczył w podpisywaniu umów. Musimy przeanalizować, w jakim stopniu on i inni ministrowie dopuścili się zaniedbań w świetle wszystkich przedstawionych informacji”.

Powołania

Przed wysłuchaniem zeznań Lorenzoniego członkowie parlamentarnej komisji śledczej INSS zatwierdzili propozycje, aby komisja zwróciła się do ministra André Mendonçy, sprawozdawcy w sprawie dotyczącej nielegalnych potrąceń składek członkowskich w Federalnym Sądzie Najwyższym (STF), Tymczasowe aresztowanie kolejnych pięciu podejrzanych: Felipe Macedo Gomes, były prezes Amar Brasil Clube de Benefícios; Vinícius Ramos da Cruz, prezes Instituto Terra e Trabalho (ITT); Silas Vaz, sekretarz Confederação Nacional dos Agricultores Familiares e Empreendedores Familiares Rurais (Conafer); oraz Domingos Sávio de Castro i Rubens Oliveira Costa, powiązani z biznesmenem Antônio Carlosem Camilo Antunesem, znanym jako Careca do INSS, uznanym za głównego operatora programu.

Parlamentarna Komisja Śledcza (CPMI) zatwierdziła również konfrontację między Antunesem a prawnikiem Elim Cohenem, jednym z pierwszych, którzy wskazali na oszustwa związane ze zniżkami dla emerytów i rencistów w ramach Powszechnego Systemu Ubezpieczeń Społecznych. Data ich bezpośredniego spotkania nie została jeszcze ustalona.