88 motyli, przyjazny mrówkojad, flamingi i orki polujące na swoją ofiarę: gdzie i kiedy podziwiać niesamowitą przyrodę Argentyny.

Motyl ląduje tuż na krawędzi jego nerki, a Marcos nie chce się ruszyć, żeby go nie spłoszyć. Jest piękny i prosi kuzyna, żeby zrobił mu zdjęcie, zanim odleci i zniknie w dżungli. Ma białe skrzydła, czerwoną obwódkę i zakrzywione czarne linie, które tworzą dwie ósemki na środku.

Spektakularne skoki nad wodospadami Iguazu , będące częścią wyprawy dziadka z nastoletnimi wnukami, zdają się niknąć w tle. Wszyscy teraz mówią o motylu, a przewodnik wskazuje, że to „88”, jeden z pięciu gatunków uznanych za pomnik przyrody regionu Misiones, obok motyla monarcha, motyla androgeo, motyla jedwabistego i motyla panambí.

Uwagę przyciągają również koati z ich pierścieniowatymi ogonami , które bez cienia nieśmiałości podchodzą do niepilnowanych toreb turystów w poszukiwaniu jedzenia (wyglądają przyjaźnie, ale ich nie dotykają ani nie karmią!). Nie widziały jeszcze tukana, choć dopiero zaczynają zwiedzać Park Narodowy Iguazú , a ich największą nadzieją jest jaguar – gatunek krytycznie zagrożony – którego, jak wiedzą, trudno wypatrzyć.

Krajobraz i dzika przyroda – to wspaniałe połączenie , które urzeka dżunglę Misiones i znajduje odzwierciedlenie w zmieniającej się geografii Argentyny. Od północy do południa, każde miejsce na ziemi zachwyca widokami niczym z pocztówki; rozbudzają one wrażliwość i fascynację, a także stanowią doskonałą okazję do obserwacji zwierząt, zarówno jako głównego celu podróży, jak i niemal nieplanowanego dodatku do planu podróży.

Każdy, kto wybiera się na mokradła Iberá w Corrientes, z pewnością spodziewa się zobaczyć aligatory, kapibary – największe gryzonie na świecie – jelenie bagienne, wyjce – jedne z najgłośniejszych zwierząt na świecie – lub ptaki, takie jak żabiru, zimorodek, czapla biała, szkarłatna ara (gatunek ponownie wprowadzony na ten obszar po ponad 100 latach wyginięcia) lub yetapę obrożną, symbol Parku Narodowego Iberá , której samiec wyróżnia się ogonem z dwoma długimi piórami.

Niezależnie od tego, który „portal” wybierzesz, jest on uważany za miejsce, gdzie łatwo zobaczyć zwierzęta i raj dla obserwatorów ptaków . To właśnie tam reintrodukowano jaguara, a ostatnio także rodzinę wydr olbrzymich (nieobecnych w Argentynie od 40 lat).

W Talampaya , w La Rioja , odwiedzający prawdopodobnie bardziej fascynują się cudem, jaki budzą te czerwonawe ściany, świadkowie historii planety (wyobrażając sobie dinozaury i inne prehistoryczne zwierzęta; repliki znajdują się wzdłuż Szlaku Triasowego). Po drodze jednak pojawiają się zwierzęta z tamtych czasów: choique, mara (symbol parku) czy kondor, a obserwacja (żywych) dzikich zwierząt staje się centralnym punktem podróży.

Z pewnością każdy z nas teraz przeszukuje swoje wspomnienia w poszukiwaniu pocztówek, ponieważ zarówno w rezerwatach przyrody, prowincjonalnych czy prywatnych, w parkach narodowych, na pieszych wędrówkach lub jadąc dowolną trasą w kraju, szanse na zobaczenie zwierząt są nieograniczone.

Łatwiejsze lub trudniejsze , od vizcachas, kapibar, lisów, wydr rzecznych lub jaszczurek plamistych w El Palmar de Entre Ríos po wikunie i flamingi w Jujuy, Catamarca, La Rioja, Salta lub San Juan; od wielorybów, delfinów i pingwinów na wybrzeżu Patagonii po mrówkojady, tapiry i pekari w Chaco lub Formosie; od taruca, rodzaju jelenia symbolizującego północny zachód, pomnika przyrody, wydrukowanego na banknocie 100-dolarowym, po jaguara z dżungli Misiones lub yungas z północy, który widnieje na banknocie 500-dolarowym.

Lista jest długa, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę kilka istotnych czynników lub cech charakterystycznych danego miejsca: Misiones jest Narodową Stolicą Różnorodności Biologicznej, na przykład z 574 zarejestrowanymi gatunkami ptaków i 135 gatunkami ssaków. Według Instytutu Różnorodności Biologicznej Misiones, w prowincji żyje 52% argentyńskich gatunków. La Payunia w Mendozie jest siedliskiem największej migracji guanako na świecie. Ansenuza w Kordobie ma największą kolonię flamingów południowych na kontynencie . A El Cóndor w Río Negro ma największą kolonię papug klifowych.

„Argentyna jest niczym ogromna naturalna skrzynia skarbów pełna żywych klejnotów , co czyni ją jednym z krajów o największej różnorodności biologicznej na świecie” – mówi Manuel Jaramillo, dyrektor generalny Argentine Wildlife Foundation. To dobry sposób na zrozumienie bogatego dziedzictwa naturalnego Argentyny.

„To niezwykłe bogactwo wynika, po części, z ogromnej i zróżnicowanej geografii , która dzieli się na 18 ekoregionów, rozciągających się od bujnej dżungli Misiones po suche stepy Patagonii, przechodzące przez nadmorskie tereny podmokłe i ekstremalne wysokości Puny” – dodaje Jaramillo, który próbując określić ilościowo tę różnorodność , tę obfitość, podaje pewne liczby: ponad 1000 gatunków ptaków, prawie 400 gatunków ssaków i ponad 700 gatunków gadów i płazów.

Biorąc pod uwagę ten scenariusz, możliwość „ obserwowania dzikiej przyrody w jej naturalnym środowisku , w różnorodnych i zapierających dech w piersiach sceneriach”, jakie oferuje ten kraj, to różnica, którą należy docenić, cieszyć się nią i pielęgnować.

„ Turystyka przyrodnicza jest cennym narzędziem ochrony środowiska” – mówi Jaramillo, wyjaśniając: „Dobrze zarządzana może generować lokalne miejsca pracy, promować edukację ekologiczną, wzmacniać więź ludzi z naturą i zapewniać konkretne wsparcie w ochronie gatunków i ekosystemów”.

Wycieczka, która daje czas i przestrzeń na obserwację dzikiej przyrody , to zatem wspaniała okazja. To szansa nie tylko na odkrycie gatunków, które zazwyczaj widzimy tylko na zdjęciach lub filmach, ale także na poznanie środowiska, znaczenia każdego gatunku w szerszym kontekście oraz problemów, które go dotyczą. To także szansa na zrozumienie, jak możemy przyczynić się do jego ochrony.

„ W niewielu krajach można zobaczyć orki, pumy, jaguary, wieloryby, kondory, mary i pingwiny na wolności, wszystkie na tym samym terytorium ” – mówi Santiago Cicotti, fotograf i członek Argentina Wild Expeditions, biura podróży z siedzibą w Puerto Madryn (Chubut), które specjalizuje się w „immersyjnych trasach zwiedzania w naturalnym środowisku”.

Choć uważa, że przed nami jeszcze długa droga, mówi, że „Argentyna ma przed sobą wielką szansę , by zaprezentować swoje niezwykłe bogactwo biologiczne poprzez turystykę przyrodniczą”, rozwijającą się na całym świecie. Wyjaśnia to w następujący sposób: „Można zmienić postrzeganie pumy – z zagrożenia na symbol – i docenić ją jako atrakcję, która może generować trwałe korzyści ekonomiczne dla lokalnych społeczności”.

Łódź wypłynęła z Puerto Deseado i szybko ruszyła, przemierzając fale morza, kierując się w stronę Wyspy Pingwinów na wybrzeżu Santa Cruz , w poszukiwaniu skarbu: kolonii pingwinów żółtoczubych, która, mając prawie 3000 gniazd, jest najbliższą kontynentowi kolonią.

Znane jako „skaczkowate” (skaczą z jednej skały na drugą), mają białą pierś, czarny grzbiet, czerwone oczy, a ich najbardziej charakterystycznymi cechami są żółte brwi i kępki piór na głowie. Można je zobaczyć od października do kwietnia, a w zależności od miesiąca znajdują się w różnych fazach życia – od składania jaj i wykluwania się piskląt po pierzenie.

Należy dodać spacery wzdłuż estuarium Deseado , które jest domem dla ponad 120 gatunków ptaków, na wyspach którego znajduje się ponad 25 000 gniazd pingwinów magellańskich i kolonia południowoamerykańskich uchatek futerkowych.

„ Trzy gatunki reprezentują nas (jako cel podróży): pingwin żółtoczuby, kormoran czerwononogi – pochodzący z Santa Cruz – i morświn, mały, czarno-biały delfin” – mówi Roxana Goronas, przewodnik przyrodniczy z agencji Darwin Expeditions. „Ale za każdym razem, gdy wypływamy, widzimy trzy gatunki kormoranów, do trzech gatunków delfinów i dwa gatunki pingwinów” – dodaje, podkreślając lokalne bogactwo. „To miejsce to najlepsze doświadczenie, jakie może mieć przewodnik” – mówi Roxana , która przyjechała do Puerto Deseado na jednodniową wizytę i została tam 10 lat.

W świecie argentyńskiej przyrody niektóre zwierzęta można spotkać tylko w jednym miejscu lub na jednym obszarze, podczas gdy inne pojawiają się w kilku miejscach. Niektóre zwierzęta pojawiają się sezonowo, inne pozostają tu przez cały rok. Niektóre są łatwo widoczne, inne wymagają szczęścia, a nawet wyspecjalizowanego przewodnika.

Teraz jest czas na obserwację wieloryba biskajskiego południowego – jego charakterystyczną cechą są narośla – w spokojnych wodach Golfo Nuevo, gdzie pozostaje on do grudnia, by się rozmnażać i wychowywać młode. Można go zobaczyć z wybrzeża w El Doradillo lub z łodzi wypływających z Półwyspu Valdés.

Sezon na pingwiny Magellana rozpoczyna się wiosną , a kolonie znajdują się między innymi w takich miejscach jak Punta Tombo (110 km od Trelew), Estancia San Lorenzo (półwysep Valdés) i Cabo Dos Bahías (kilka km od Camarones i portalu Isla Leones w parku Patagonia Azul). Pozostają do kwietnia.

Między marcem a majem oraz w październiku i listopadzie można obserwować orki i ich celowe wychodzenie na brzeg w Valdés . Podpływają do brzegu, wypływają na brzeg, aby polować (na młode uchatki i słonie morskie) i wykorzystują fale, aby wrócić do morza.

Na południu Blue Patagonia — z siedzibą w Camarones, również w Chubut — zyskało przydomek „argentyńskich Galapagos” ze względu na bogactwo dzikiej przyrody, jaką można tam zobaczyć — mówi Marian Labourt z Rewilding Argentina, fundacji działającej w różnych regionach na rzecz tworzenia chronionych obszarów naturalnych i przywracania środowiska do pierwotnego stanu.

Wymienia cztery gatunki wielorybów, delfiny i delfiny Commersona, lwy morskie, pingwiny, petrele, gołębie południowe i osobliwą kaczkę parową, która jest endemiczna dla tego obszaru, nie potrafi latać i „powoduje dużo hałasu na wodzie”.

Tymczasem w Comodoro Rivadavia czterech dostawców połączyło siły, aby zająć się turystyką morską i – po uzyskaniu niezbędnych zezwoleń – planować obserwację sejwali . „To poza sezonem na wieloryby biskajskie południowe. Największe zagęszczenie sejwali – jedno z najszybszych na świecie – występuje w marcu, kwietniu i maju” – wyjaśnia Facundo Niziewiz, który współpracuje z biologami w celu śledzenia i badania tego gatunku.

„Natura ma swój własny charakter” – mówi Marian Labourt z Rewilding. Niezależnie od tego, na jaką wyprawę obserwacyjną się wybierasz, nigdy nie ma gwarancji, co i jak zobaczysz. Zależy to od tego, czy jest zimno, czy gorąco, czy pada deszcz, od pory dnia, pory roku itd.

Towarzystwo przewodnika — zwłaszcza jeśli specjalizuje się on w dzikiej przyrodzie — zazwyczaj ma duże znaczenie.

„ Mrówkojada można zobaczyć w El Impenetrable (Chaco), ale ginie on w roślinności. W pobliżu wody – na przykład w rzekach Bermejito i Bermejo – prawie zawsze można zobaczyć tapiry, a także aligatory, żabiru (najwyższego bociana w Ameryce Południowej), pancerniki, małpy i pekari w grupach po 30 lub 40 osobników” – mówi Labourt.

Mrówkojad, symbol Parku Narodowego El Impenetrable, jest jednym z „ najbardziej charyzmatycznych gatunków w tym regionie”, jak podaje Departament Parków Narodowych. Nie należy do rodziny niedźwiedziowatych, żywi się owadami i, jak twierdzą, przy dużym szczęściu można dostrzec samicę noszącą młode.

„Wiele gatunków można łatwiej dostrzec niż inne, ale wszystko zależy od tego, gdzie się patrzy ” – wyjaśnia Cicotti z Argentina Wild Expeditions. Podaje przykład: „W Iberá łatwo zobaczyć jelenia błotnego, ale ten sam gatunek ma szerszy zasięg występowania, gdzie nie zawsze jest tak widoczny. Jeśli ktoś chce zobaczyć pumy, idealnym miejscem do odwiedzenia będzie Park Patagonia (Santa Cruz); to gatunek szeroko rozpowszechniony, ale trudny do zaobserwowania”.

Z drugiej strony „istnieją gatunki o wyjątkowo ograniczonym zasięgu występowania, takie jak perkoz tobiano czy perkoz białogłowy, które, jeśli wiesz, gdzie szukać, praktycznie na pewno zobaczysz” – dodaje.

Podobnie jak jaguar, puma i wilk grzywiasty, istnieje kilka znanych, ale trudno dostępnych zwierząt. Przykładem jest huemul, jeleń typowy dla lasów Patagonii w Argentynie i Chile, pomnik przyrody (najwyższa kategoria ochrony) zagrożony wyginięciem.

„Mimo że ze względu na niewielką populację i płochliwość takie obserwacje zdarzają się rzadko, te wyjątkowe środowiska – lasy Patagonii – są także domem dla wyjątkowej fauny, takiej jak pudú (bardzo mały jeleń), wydra patagońska, która również jest zagrożona, oraz ptaki, takie jak dzięcioł olbrzymi, czyli chucao, wydające charakterystyczne dźwięki skakania” – dodaje Jaramillo z Vida Silvestre.

W lutym ubiegłego roku po raz pierwszy od prawie 30 lat w Parku Narodowym Lanín (Neuquén) odnotowano huemula . Zwierzę to pochodzi z Chile i stanowi kamień milowy we wspólnej pracy Parków Narodowych i Fundacji Huilo Huilo z Chile.

Ansenuza lub Mar Chiquita w Kordobie to największe jezioro słone w Ameryce Południowej i piąte co do wielkości na świecie. Wraz z Bañados del Río Dulce skupia 66% gatunków ptaków wędrownych i przybrzeżnych zarejestrowanych w Argentynie , zgodnie z danymi Parków Narodowych.

Różowa fala przykuwa uwagę w ogromnej lagunie. „Istnieją trzy gatunki flamingów: najliczniejszy jest flaming południowy, a można tu również zobaczyć parinę małą (flaming puna lub flaming Jamesa) i parinę większą (flaming andyjski)” – mówi Laura Dodyk z argentyńskiego Departamentu Ochrony Ptaków. Aby zrozumieć wagę problemu: na świecie żyje sześć gatunków flamingów. W Argentynie występują trzy …

„Wyjątkową cechą Ansenuzy – kluczową ze względu na stałą dostępność pożywienia – jest to, że w pewnych porach roku wszystkie trzy gatunki występują jednocześnie. To także największa kolonia flamingów południowych na kontynencie, gatunku, który się tam rozmnaża i gniazduje”.

Jeśli chodzi o małe i duże pariny, można je zwykle zobaczyć zimą, gdy wysokie laguny Andów (gdzie gnieżdżą się latem) zamarzają, a one „schodzą” do Ansenuzy, aby spędzić chłodniejsze miesiące.

W Laguna de los Pozuelos, pomniku przyrody w Jujuy, wśród 130 gatunków ptaków znajdują się również trzy gatunki flamingów.

Wracamy do Kordoby i kontynuujemy obserwację ptaków. Kondora andyjskiego można spotkać w wielu miejscach w Andach, a tutaj, w Parku Narodowym Quebrada del Condorito, znajduje się najdalej na wschód wysunięta populacja . „Jedną z unikalnych cech tego miejsca jest to, że kondory rozmnażają się na klifach . Młode kondory można oglądać przez cały rok, a dzięki lokalnym punktom widokowym widoki zapierają dech w piersiach ; można je zobaczyć z bliska” – mówi Dodyk.

Panorama - niewielka w porównaniu z bogactwem i różnorodnością argentyńskiej fauny , lecz niezwykle fascynująca - która zaprasza do zanurzenia się w naturze.