Rozwikłanie tajemnicy zapomnianej KOBIETY Faraona Egiptu: Naukowcy rekonstruują rozbite oblicze królowej Hatszepsut

Opublikowano: | Zaktualizowano:
Ze wszystkich faraonów starożytnego Egiptu Hatszepsut jest chyba tą najbardziej niesłusznie pomijaną.
Jako jedna z pierwszych pionierek „girl power” jako młoda kobieta podjęła niecodzienną decyzję – koronowała się na króla i współrządziła Egiptem przez około 20 lat.
W chwili swojej śmierci w 1458 r. p.n.e. Hatszepsut była już władczynią najspokojniejszego i najbogatszego królestwa od wielu pokoleń.
Legenda głosi, że dowody jej sukcesu zostały wkrótce zatarte lub przypisane jej męskim przodkom – jej posągi zaś rozbito i zniszczono.
Jednak nowe badania wskazują, że Hatszepsut nie była aż tak znienawidzona przez swoich męskich następców, jak to przedstawia historia.
Ekspert z Uniwersytetu w Toronto uważa, że posągi Hatszepsut – która była jednocześnie królem i królową – niszczono wyłącznie w celu ponownego wykorzystania materiałów, z których je wykonano.
„Hatszepsut była płodną budowniczką pomników, a jej panowanie było świadkiem wielkich innowacji w dziedzinie sztuki” – powiedział Jun Yi Wong, egiptolog z Uniwersytetu w Toronto, w wywiadzie dla MailOnline.
„Moje badania wskazują, że duża część zniszczeń posągów Hatszepsut była w rzeczywistości spowodowana ponownym wykorzystaniem tych posągów jako surowca”.
Królowe z historii, zwłaszcza te wielkie, takie jak Nefertiti i Kleopatra, pobudzają naszą wyobraźnię. Ale to być może Hatszepsut, często nazywana królem i królową, była najbardziej fascynująca
Statua Hatszepsut wystawiona w Metropolitan Museum of Art. Córka faraona Totmesa I, została królową Egiptu, gdy poślubiła swojego przyrodniego brata, Totmesa II, gdy byli nastolatkami. Po śmierci Totmesa II, Hatszepsut początkowo pełniła funkcję regentki jego młodego syna, Totmesa III, zanim ogłosiła się faraonem i współrządziła Egiptem z nim
Hatszepsut rządziła Egiptem w czasach XVIII dynastii, co uważa się za jeden z najbogatszych i najpotężniejszych okresów w historii starożytnego Egiptu.
Jej szczątki znaleziono w Dolinie Królów w Egipcie w 1930 roku, chociaż ich formalna identyfikacja nastąpiła dopiero w 2007 roku.
Pomimo jej udanego panowania trwającego dwie dekady, historia w dużej mierze zapomniała o królowej Hatszepsut, która była potężną kobietą w męskim świecie. Wiele jej pomników zostało zniszczonych, więc wizerunki przedstawiające ją jako kobietę są niezwykle rzadkie.
Jednak w latach dwudziestych XX wieku podczas wykopalisk na stanowisku archeologicznym Deir el-Bahari w Luksorze w Egipcie odnaleziono wiele fragmentów posągów Hatszepsut.
W następnym stuleciu zniszczenia te tradycyjnie uważano za akt przemocy dokonany przez jej siostrzeńca i następcę, Totmesa III.
Jednakże, według dr Wonga, wiele posągów przetrwało w stosunkowo dobrym stanie, a ich twarze pozostały praktycznie nienaruszone.
Podważa to tezę, że zniszczenia były spowodowane wrogością Totmesa III wobec Hatszepsut.
Aby ustalić prawdziwą motywację stojącą za zniszczeniem szczątków znalezionych w częściach, dr Wong zbadał nieopublikowane notatki terenowe, rysunki, zdjęcia i korespondencję z wykopalisk z lat dwudziestych XX wieku.
Fragmenty odzyskane z utwardzonej wapiennej statuy Hatszepsut. Zdjęcie to wykonał angielski fotograf archeologiczny Harry Burton w 1929 r.
W latach dwudziestych XX wieku podczas wykopalisk na stanowisku archeologicznym Deir el-Bahari w Luksorze w Egipcie odkryto wiele fragmentów posągów Hatszepsut
Hatszepsut (ok. 1505–1458 p.n.e.) była szóstym faraonem XVIII dynastii egipskiej.
Córka Totmesa I, została królową Egiptu po poślubieniu swojego przyrodniego brata, Totmesa II, gdy byli jeszcze nastolatkami.
Po śmierci Totmesa II, Hatszepsut początkowo pełniła funkcję regentki w imieniu jego młodego syna, Totmesa III, zanim ostatecznie ogłosiła się faraonem i współrządziła Egiptem z nim.
W chwili swojej śmierci w 1458 r. p.n.e. Hatszepsut była już władczynią najspokojniejszego i najbogatszego królestwa od wielu pokoleń.
Jego odkrycia, opublikowane w czasopiśmie Antiquity , wskazują, że wiele posągów uległo uszkodzeniom, do których doszło w określony, metodyczny sposób, a nie z winy Totmesa III.
Analiza wykazała, że zamiast zostać zmiażdżonymi chaotycznie, jakby w gniewie, obrażenia dotyczyły słabych punktów – szyi, talii i kolan.
Wiele ze strategicznie rozbitych posągów wykorzystano ponownie w późniejszych okresach jako materiały budowlane i narzędzia.
Ta historyczna praktyka, znana jako „dezaktywacja”, miała na celu zneutralizowanie wszelkiego kultu i czci wobec faraona, który już nie panuje lub nie istnieje.
Jak wyjaśnia, uszkodzenia posągów nastąpiły głównie na skutek ich „rytualnej dezaktywacji” i ponownego użycia, a nie złośliwego zniszczenia.
„Innymi słowy, takie traktowanie niekoniecznie oznacza wrogość wobec przedstawionej osoby” – powiedział dr Wong.
W rezultacie możemy założyć, że Hatszepsut po śmierci była traktowana bardziej jak jej męscy poprzednicy, niż wcześniej sądzono
Jednakże dr Wong przyznaje, że miała miejsce kampania prześladowań przeciwko Hatszepsut – i możliwe, że przynajmniej część tych zniszczeń miała na celu zaszkodzenie spuściźnie Hatszepsut.
Największą i najbardziej rozbudowaną budowlą z czasów panowania Hatszepsut jest jej świątynia grobowa w Deir el-Bahari, położona naprzeciwko miasta Luksor na zachodnim brzegu Nilu. Świątynia ta została umieszczona w pobliżu świątyni Mentuhotepa II (panującego ok. 2055–2004 p.n.e.), który był czczony za zjednoczenie Egiptu. Później Totmes III zbudował swoją świątynię pomiędzy tymi dwoma zabytkami. Obecnie świątynia Hatszepsut jest najlepiej zachowaną z trzech
Wiele posągów Hatszepsut przetrwało w stosunkowo dobrym stanie, z twarzami praktycznie nienaruszonymi. Na zdjęciu wapienna statua przedstawiająca Hatszepsut jako sfinksa, znaleziona w latach 20. XX wieku w stanie praktycznie nienaruszonym, z niewielkimi uszkodzeniami ureusza, prawej łapy i ogona.
„W przeciwieństwie do innych władców, Hatszepsut doświadczyła prześladowań, a ich szersze implikacje polityczne nie mogą być przecenione” – stwierdził.
„Istnieje jednak pole do bardziej zniuansowanego zrozumienia działań Totmesa III, które być może wynikały bardziej z konieczności rytualnej niż otwartej antypatii”.
Amerykańska egiptolog i pisarka Kara Cooney nazwała Hatszepsut „najbardziej potężną i odnoszącą największe sukcesy kobietą, jaka kiedykolwiek rządziła starożytnym światem zachodnim”.
Hatszepsut, jedyna córka Totmesa I, jednego z najbardziej utytułowanych władców i wojowników starożytnego Egiptu, zyskała niespotykaną dotąd władzę, jaką mogła mieć kobieta.
Urodziła się w społeczeństwie, w którym korona była przekazywana z ojca na syna, a królewskie dzieci musiały poślubiać swoje rodzeństwo.
W bezprecedensowym posunięciu Hatszepsut przyjęła tytuł króla i zaczęła sprawować pełnię władzy jako starszy współwładca wraz z Totmesem.
Zmieniła swoje imię z żeńskiego Hatshepsut – co oznacza Najwyższa ze Szlachetnych Dam – na męskie Hatshepsu.
Aby ugruntować swą pozycję jako pierwszej władczyni, założyła tradycyjny strój, nakrycie głowy, a nawet sztuczną brodę, tradycyjnie noszoną przez faraonów płci męskiej w Egipcie.
Zdobyła sławę jako kobieta-faraon, a także dlatego, że rozwijała handel, zlecała liczne projekty budowlane i ogólnie rzecz biorąc utrzymywała pokój.
Uważa się, że rządziła nie napotykając większych przeszkód przez ponad dwie dekady, po czym zmarła około 1458 r. p.n.e. na raka kości.
Dolina Królów w Górnym Egipcie to jedna z głównych atrakcji turystycznych kraju i słynne miejsce pochówku wielu zmarłych faraonów.
Znajduje się w pobliżu starożytnego miasta Luksor na brzegach rzeki Nil we wschodnim Egipcie – 300 mil (500 km) od piramid w Gizie, niedaleko Kairu.
Większość faraonów z XVIII–XX dynastii, którzy rządzili w latach 1550–1069 p.n.e., spoczęła w grobowcach wykutych w miejscowej skale.
Grobowce królewskie są ozdobione scenami z mitologii egipskiej i dają wskazówki dotyczące wierzeń i rytuałów pogrzebowych tamtego okresu.
Większość faraonów z XVIII do XX dynastii, którzy rządzili od 1550 do 1069 r. p.n.e., spoczywała w grobowcach wykutych w miejscowej skale. Na zdjęciu widoczne są posągi bogiń w tym miejscu
Prawie wszystkie grobowce zostały otwarte i splądrowane wiele wieków temu, jednak ich pozostałości nadal dają wyobrażenie o bogactwie i potędze faraonów.
Najsłynniejszym faraonem tutejszym był Tutanchamon, którego grobowiec odkryto w 1922 roku.
W grobowcu do dziś zachowały się oryginalne dekoracje przedstawiające przedstawienia sakralne, m.in. z Księgi Bram i Księgi Jaskiń.
Oto jedne z najważniejszych tekstów pogrzebowych, które można znaleźć na ścianach starożytnych grobowców egipskich.
Dolina Królów w górnym Egipcie jest jedną z głównych atrakcji turystycznych kraju. Najsłynniejszym faraonem w tym miejscu jest Tutanchamon, którego grobowiec odkryto w 1922 r.
Daily Mail