Middeleeuws verhaal over Merlijn en Koning Arthur gevonden in boek
Volgens experts van de Universiteitsbibliotheek van Cambridge in Engeland hebben onderzoekers pagina's uit een zeldzaam middeleeuws manuscript gevonden die als omslag waren vermomd en in de band van een ander boek waren genaaid . Het fragment vertelt verhalen over Merlijn en Koning Arthur.
De twee pagina’s komen uit een 13e-eeuws exemplaar van de “ Suite Vulgate du Merlin ”. Het manuscript, met de hand geschreven door een middeleeuwse schrijver in het Oud-Frans, diende als voortzetting van de legende over Koning Arthur. Er zijn tegenwoordig nog maar iets meer dan drie dozijn exemplaren van het vervolg overgebleven.
De Arthurroman , die deel uitmaakt van de Lancelot-Graalcyclus, was populair onder aristocraten en leden van de koninklijke familie, aldus dr. Irène Fabry-Tehranchi, een Franse specialist in collecties en wetenschappelijke relaties bij de bibliotheek van de universiteit van Cambridge. De verhalen werden voorgelezen of uitgebeeld door troubadours of dichters die van hof naar hof reisden, vertelde ze.
In plaats van het risico te lopen de kwetsbare pagina's te beschadigen door de hechtingen te verwijderen en de pagina's open te vouwen, kon een team van onderzoekers met behulp van beeldvorming en CT-scans een 3D-model van de papieren maken en deze virtueel openvouwen om het verhaal te kunnen lezen.
Fabry-Tehranchi, een van de eersten die de zeldzaamheid van het manuscript erkende, zei dat het vinden ervan "een unieke ervaring is".
De scans hebben boekbindtechnieken uit het verre verleden aan het licht gebracht en verborgen details van het hergebruikte manuscript die licht kunnen werpen op de oorsprong ervan.
"Het gaat niet alleen om de tekst zelf, maar ook om het materiële artefact", aldus Fabry-Tehranchi in een verklaring. De manier waarop het hergebruikt werd, vertelt ons over de archiefpraktijken in het 16e-eeuwse Engeland. Het is een stukje geschiedenis op zich.
Verborgen in het zichtVoormalig Cambridge-archivaris Sian Collins zag het fragment van het manuscript voor het eerst in 2019 toen hij archieven aan het catalogiseren was in Huntingfield Manor, eigendom van de familie Vanneck uit Heveningham in Suffolk, Engeland. De pagina's dienden als dekmantel voor een archief met eigendommen en waren eerder vastgelegd als een 14e-eeuws verhaal over Sir Gawain.
Maar Collins, nu hoofd van de speciale collecties en archieven aan de Universiteit van Wales Trinity Saint David, merkte op dat de tekst was geschreven in het Oud-Frans, de taal die door de aristocratie en het koninklijke hof van Engeland werd gebruikt na de Normandische verovering in 1066. Ze zag ook namen als Gawain en Excalibur in de tekst.
Collins en de andere onderzoekers konden de tekst ontcijferen waarin de strijd en uiteindelijke overwinning van Gawain, zijn broers en hun vader, koning Loth, tegen de Saksische koningen Dodalis, Moydas, Oriancés en Brandalus wordt beschreven. Op de andere pagina stond een scène uit het hof van Koning Arthur, waarin Merlijn verschijnt, vermomd als een knappe harpiste, aldus een vertaling van de onderzoekers:
Terwijl ze zich verheugden op het banket en Kay, de seneschal (hofmeester), het eerste gerecht aan koning Arthur en koningin Guinevere bracht, kwam de knapste man ooit gezien in christelijke landen. Hij droeg een zijden gewaad, omgord met een zijden harnas, geweven met goud en edelstenen, dat zo helder glansde dat het de hele zaal verlichtte.
Beide scènes maken deel uit van de “Suite Vulgate du Merlin”, oorspronkelijk geschreven in 1230, ongeveer 30 jaar na “Merlin”, dat de oorsprongsverhalen van Merlijn en Koning Arthur vertelt en eindigt met de kroning van Arthur.
"(Het vervolg) vertelt ons over het begin van Arthurs heerschappij: hij wordt geconfronteerd met een opstand van Britse baronnen die zijn legitimiteit in twijfel trekken en moet vechten tegen externe indringers, de Saksen", aldus Fabry-Tehranchi in een e-mail. Arthur wordt altijd bijgestaan door Merlijn, die hem strategisch adviseert en hem op het slagveld helpt. Soms verandert Merlijn van gedaante om zijn gesprekspartners te imponeren en te vermaken.
Het volgen van de reis van het boekDe pagina's zijn gescheurd, gevouwen en aan elkaar genaaid, waardoor het onmogelijk is de tekst te ontcijferen of vast te stellen wanneer deze is geschreven. Een team van Cambridge-experts kwam bijeen om een gedetailleerde reeks analyses uit te voeren.
Na analyse van de pagina's denken onderzoekers dat het manuscript, met herkenbare decoratieve initialen in rood en blauw, tussen 1275 en 1315 in Noord-Frankrijk is geschreven en later naar Engeland is overgebracht.
Ze denken dat het een verkorte versie was van de “Suite Vulgate du Merlin”. Omdat elk exemplaar individueel met de hand werd geschreven door middeleeuwse schrijvers, een proces dat maanden in beslag kon nemen, komen er opvallende typefouten voor, zoals "Dorilas" in plaats van "Dodalis" voor de naam van een van de Saksische koningen.
"Elke middeleeuwse kopie van een tekst is uniek: er zijn veel variaties omdat de geschreven taal toen veel vloeiender en minder gecodificeerd was dan tegenwoordig", aldus Fabry-Tehranchi. Grammaticale en spellingsregels werden veel later vastgesteld.
Maar in de late 16e eeuw was het gebruikelijk om oude middeleeuwse manuscripten weg te gooien en een nieuw doel te geven, toen het drukken populair werd en de werkelijke waarde van de pagina's in het stevige perkament kwam te liggen dat gebruikt kon worden voor de omslag, aldus Fabry-Tehranchi.
"Het werd waarschijnlijk moeilijker om Oudfrans te ontcijferen en te begrijpen, en modernere Engelse versies van de Arthur-romans, zoals 'Morte D'Arthur' van (Sir Thomas) Malory, waren nu beschikbaar voor lezers in Engeland", aldus Fabry-Tehranchi.
De bijgewerkte Arthur-teksten zijn bewerkt om ze moderner en leesbaarder te maken, aldus dr. Laura Campbell, universitair hoofddocent aan de School of Modern Languages and Cultures aan de Durham University in Durham, Engeland, en voorzitter van de Britse afdeling van de International Arthurian Society. Campbell was niet betrokken bij het project, maar werkte eerder aan de ontdekking van een ander manuscript, bekend als de Bristol Merlin.
"Dit suggereert dat de stijl en taal van deze 13e-eeuwse Franse verhalen een punt bereikten waarop ze dringend gemoderniseerd moesten worden om nieuwe generaties lezers aan te spreken, en dat dit doel werd gediend door de gedrukte versie in plaats van de manuscriptversie", aldus Campbell. “Dat is iets wat ik heel belangrijk vind aan de Arthurlegende: het heeft zoveel aantrekkingskracht en is zo lang houdbaar omdat het een tijdloos verhaal is dat voortdurend kan worden bijgewerkt en aangepast aan de smaak van de lezers.”
Het ontdekken van verborgen aanwijzingenDe onderzoekers legden de documenten vast in golflengtes van licht, waaronder ultraviolet en infrarood, om de leesbaarheid van de tekst te verbeteren en verborgen details en aantekeningen in de kantlijn te ontdekken. Het team voerde CT-scans uit met een röntgenscanner om virtueel door de lagen perkament te kunnen kijken en een 3D-model van het manuscriptfragment te creëren, waarop te zien is hoe de pagina's aan elkaar waren gestikt om een kaft te vormen.
CT-scans lieten zien dat er waarschijnlijk een leren band om het boek zat om het op zijn plaats te houden, waardoor een deel van de tekst was verdwenen. Gedraaide stroken perkament, zogenaamde tackets, versterkten samen met draad de binding.
"Een reeks gespecialiseerde fotografische apparatuur, zoals een meetlens en eenvoudige accessoires zoals spiegels, werden gebruikt om delen van het manuscript te fotograferen die anders onbereikbaar zouden zijn", aldus Amélie Deblauwe, fotograaf bij het Cultural Heritage Imaging Lab van de Universiteitsbibliotheek van Cambridge.
Het onderzoeksteam verzamelde honderden afbeeldingen digitaal om een virtuele kopie van de pagina's te maken.
"Het creëren van deze digitale uitkomsten, waaronder virtuele ontvouwing, traditionele fotografie en (multispectrale beeldvorming), draagt bij aan het behoud van het manuscript in zijn hergebruikte vorm, terwijl zoveel mogelijk van de oorspronkelijke inhoud wordt onthuld", aldus Deblauwe.
De onderzoekers zijn van mening dat de voor dit project ontwikkelde methodologie kan worden toegepast op andere kwetsbare manuscripten, met name manuscripten die in de loop der tijd een andere bestemming hebben gekregen, om een vorm van niet-destructieve analyse te bieden. Het team is van plan om de methodologie in een toekomstig onderzoeksartikel te delen.
De profetie van Nostradamus komt aan het licht na de dood van paus Franciscus
CNN
