En wie beschermt ons tegen de politie?

Bernardo Topa is 28 jaar oud, hij is stewardess bij TAP, hij houdt van vliegtuigen, sporten en feesten met vrienden. Afgelopen zaterdag, 18 mei 2025, vertrok hij, gekleed in het groen, naar Saldanha om een droom te verwezenlijken: het tweede kampioenschap. Enkele minuten later veranderde deze droom in een sterrenloze nacht en in permanente duisternis. Een rubberkogel afgevuurd door een PSP-agent raakte zijn oog.

Nee, Bernardo was geen vandaal. Hij heeft geen ramen kapotgeslagen. Hij gooide geen fakkels. Hij schreeuwde niet tegen de politie. Hij deed wat duizenden Portugezen die nacht ook deden: hij vierde feest. Hij had het recht om daar te zijn. Ik had het recht om te zien. En het werd van hem gestolen.

Bernardo's blindheid is tragisch. Maar nog tragischer is de institutionele blindheid van een staat die dit blijft laten gebeuren. Omdat deze kogel niet per ongeluk is afgevuurd. Het werd veroorzaakt door een systeem dat misbruik legitimeert, geweld normaliseert en als reflex zijn toevlucht neemt tot leugens.

Eerst zeiden ze dat het pyrotechniek was. Later, toen ze geconfronteerd werden met de granaatscherven die tijdens een operatie in het Hospital de São José waren verwijderd, gaven ze toe dat het wellicht om een ‘eenmalige ingreep’ ging. Eenmalig. Alsof het verlies van een oog een tegenslag is, een komma in een goed geschreven alinea. Alsof verminking onderdeel is van een protocol. Alsof Bernardo's lijden aanvaardbaar zou zijn in naam van de openbare orde.

Dat is niet waar. Dat kan niet.

Dit is de gevaarlijkste blindheid. Dat van een politiemacht die niet de burgers ziet, maar alleen de massa. Dat maakt geen onderscheid tussen degenen die feestvieren en degenen die provoceren. Dat schiet op iedereen. Dat van een hiërarchische structuur die, wanneer zij met gewonden wordt geconfronteerd, reageert met bureaucratische kilheid en de gebruikelijke belofte van ‘onderzoeken’. Hoeveel nog, heren? Hoeveel ogen, hoeveel doorboorde lendenwervels, hoeveel verbrijzelde dromen zijn er nodig om ons te laten beseffen dat dit niet normaal is? Dat dit niet Portugal is. Of, nog erger, dat zou het kunnen zijn.

Het was niet alleen Bernardo. Ricardo Santos verloor in 2021 ook een oog. Een andere jongeman werd in de rug geschoten. Nog een in de onderrug. Meer mishandelingen. Meer video's van gratuite agressie. Meer versies die door de afbeeldingen worden tegengesproken. En altijd hetzelfde verhaal: fans als bedreiging. Alsof voetbal demonen bevrijdt. Alsof het dragen van groen een subversieve daad is.

Er heerst een cultuur van ontmenselijking die diepgeworteld is in de veiligheidsdiensten. Een latent vooroordeel dat mensenmassa's ziet als vee dat in toom gehouden moet worden, niet als burgers die beschermd moeten worden. En als misbruik gelegitimeerd wordt met uitspraken die over sereniteit spreken, terwijl er bloed op de vloer ligt, dan hebben we niet langer alleen te maken met een operationeel probleem. Wij staan voor een moreel falen.

De vraag is: wie beschermt ons tegen degenen die ons zouden moeten beschermen?

Het antwoord is laat. De hervorming komt te laat. Er worden geen excuses aangeboden. Rechtvaardigheid is niet genoeg. De staat doet alsof. De PSP reageert met geplastificeerde taal. Politieke leiders verschuilen zich achter medeplichtige stiltes. En Bernardo leert opnieuw om met de helft van zijn zicht te leven. Met het verminkte lichaam. Met een gekwetste geest.

Het is dringend nodig om de protocollen te herzien. Train beter. Verbied wapens die niet dodelijk zijn, maar van binnenuit doden. Het is dringend noodzakelijk om de agressors uit hun uniform te verwijderen. Het is belangrijk dat managers ter verantwoording worden geroepen. Het is dringend nodig om een nieuwe cultuur te creëren, waarin de politie niet bang is voor de fans, maar hen begrijpt. Waar tijdens de festiviteiten geen kogels worden afgevuurd. Waar een jongeman als Bernardo met tranen in zijn ogen – maar dan wel vol geluk – naar huis kan terugkeren.

Zaterdag was dat niet het geval. Zaterdag werd Portugal armer. De overwinning van Sporting was zaterdag bezoedeld. En niet door de aanhangers ervan. Maar door een lafhartig schot, en door een nog grotere blindheid: die van hen die niet willen zien dat er levens worden verwoest door de arrogantie van hen die zouden moeten dienen.

Bernardo Topa zal de doelstellingen van onze club niet langer met beide ogen bekijken. Maar wij, die nog kunnen zien, hebben geen recht om weg te kijken.