Jamil Chade: João Carlos Martins krijgt een staande ovatie bij zijn 'afscheid' in Carnegie Hall

Martins maakte van het programma van deze vrijdag een terugblik op zijn leven. De Braziliaan wordt beschouwd als een van de grootste vertolkers van Johann Sebastian Bach en begon met de orkestsuite nummer 3 van de Duitser.

Tijdens de repetitie, enkele dagen daarvoor, had hij de muzikanten verrast met een geheel eigen interpretatie van de barokmeester. Het vroeg om energie, toewijding en elegantie. Hij eiste ook dat elke noot betekenis had, en doorbrak daarbij dogma's. Voor de drieduizend mensen die de zaal vulden, gaf het orkest gehoor.

Martins bracht de revolutie van de componist, die als een woordenboek van de westerse muziek fungeert, vervolgens naar Brazilië, samen met Heitor Villa Lobos. Het eerste deel werd ook afgesloten met een 'gesprek' tussen Villa-Lobos en Bach, in zijn Bachianas nummer 7. Een symbolisch gebaar, zorgvuldig gekozen door Martins om de noodzaak van dialoog te benadrukken.

Maar het was pas in de tweede helft dat Martins de zaal omtoverde tot een schouwspelzaal en hem minstens twee keer een staande ovatie gaf, zelfs nog voor het einde van de wedstrijd. Hij was nog herstellende van kanker en de artsen hadden hem verteld dat hij niet mocht spelen en alleen mocht dirigeren. Sterker nog, de dirigent zelf bevestigde dat er een risico bestond dat het concert zou worden afgelast.

Het medisch advies werd echter verworpen. Tijdens de pauze stak hij zijn handen in emmers heet water in de kleedkamer om zijn spieren te ontspannen en ervoor te zorgen dat hij, ondanks zijn ziekte, het concert kon afmaken.

Met humor waarschuwde hij vooraf dat als dit zijn afscheid was, alles ervan afhing hoe dat concert zou verlopen.