10 veelvoorkomende redenen waarom afvallen niet lukt

Je wilt een strakker figuur voor de zomer, maar wat je ook probeert; het wil maar niet lukken met afvallen. Metro zette tien veelvoorkomende redenen op een rij die verklaren waarom je maar niet afvalt.

Je doet er alles aan om dat cijfer op de weegschaal omlaag te krijgen. Je eet gezonder, gaat vaker naar de sportschool, laat de koekjes staan, drinkt liters water… en tech gebeurt er niets op de weegschaal. Frustrerend, maar je bent niet de enige. Afvallen lijkt simpel (minder eten, meer bewegen) maar in de praktijk is het vaak een stuk ingewikkelder.

Noot: dit is geen aansporing om maar zoveel mogelijk af te vallen. Dat dat kan doorslaan, ‘met dank’ aan TikTok, laat een eerder artikel van Metro zien.

Je eet gezond, ja. Maar gezond betekent niet automatisch laag in calorieën. Denk aan noten, avocado, granola, hummus, volkoren crackers met pindakaas… Allemaal gezonde opties, maar als je er onbeperkt van eet, kom je alsnog in een calorie-overschot terecht. Onbewust eten mensen toch meer dan ze zelf denken, schrijft de voedingswebsite Voedingnu.

Een veelvoorkomend probleem is bovendien dat je jezelf te grote porties geeft, vooral als je op gevoel eet. Wat jij als ‘een kommetje’ beschouwt, is misschien twee keer zoveel als een standaardportie. Probeer eens een tijdje je maaltijden af te wegen of in een app te zetten zoals MyFitnessPal of Lifesum. Dat geeft vaak al snel inzicht in wat je echt binnenkrijgt op een dag.

Even een plakje kaas tijdens het koken, de restjes die je kind overhoudt opeten, een pepermuntje of dropje na het eten. Klinkt allemaal onschuldig, maar die kleine, vaak onbewuste hapjes kunnen bij elkaar zomaar een paar honderd calorieën extra per dag zijn. Zeker als je niet doorhebt hoe vaak je het doet.

Tip: schrijf een paar dagen alles (ja: alles!) op wat je eet, hoe klein ook. Je zult verbaasd staan hoeveel je onbewust meer eet dan je denkt.

„Maar ik sport drie keer per week!” Top, daar mag je trots op zijn, maar als je daarnaast de hele dag zit (achter je bureau, in de auto, op de bank) dan is je totale beweging alsnog vrij beperkt. Een uur in de sportschool maakt een stuk minder verschil dan je denkt als je de overige uren vooral zittend doorbrengt.

Volgens Overgewicht Nederland overschatten mensen daarnaast hoeveel ze met sporten verbranden. Een half uurtje fietsen op de hometrainer is gezond, maar als je dat doet om een pizza te verbranden, kun je wel wat langer op die fiets blijven zitten. Probeer dagelijks meer te wandelen, de trap te nemen en te bewegen zonder dat het meteen ‘sport’ heet.

Slaaptekort is een stille saboteur. Als je te weinig slaapt, raakt je hormoonbalans in de war, schrijft de Hartstichting. Je maakt meer ghreline (het hongerhormoon) aan en minder leptine (het verzadigingshormoon). Gevolg: je hebt vaker trek, vooral in koolhydraten en zoet. Daarnaast voel je je vermoeider en heb je minder zin om te bewegen.

Probeer echt te mikken op zeven tot negen uur slaap per nacht. En nee, ‘ik functioneer prima op vijf uurtjes’ is meestal gewoon gewenning. Je lichaam doet het echt beter met meer rust.

Langdurige stress zorgt voor meer aanmaak van cortisol, wat ervoor zorgt dat je lichaam sneller vet vasthoudt, vooral rond je buik, schrijft de Hartstichting. Stress maakt je ook emotioneler, wat kan leiden tot eetbuien of snacken om jezelf te troosten.

Bovendien zorgt stress er vaak voor dat andere dingen erbij inschieten, zoals sporten, goed slapen of gezond voor jezelf koken. Kortom: stress is een saboteur voor het afvalproces. Probeer dus tijd in te plannen voor ontspanning: yoga, wandelen, ademhalingsoefeningen, muziek luisteren, een boek lezen, doe waar jij je goed en relaxt bij voelt.

Klinkt tegenstrijdig, maar te weinig eten kan het afvallen tegenwerken. Als je je lichaam structureel te weinig voeding geeft, gaat het in een soort spaarstand, schrijft het Voedingscentrum. Je verbranding vertraagt, je voelt je moe en hongerig en je lichaam doet er alles aan om energie (lees: vet) vast te houden. Denk aan het ontbijt overslaan: lekker makkelijk, maar niet altijd goed voor de gezondheid en lijn, zo schreef Metro al eerder.

Ook intermittent fasting, waarbij je eet tussen bepaalde periodes, is lang niet altijd goed. Ook dat kan ervoor zorgen dat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. Bovendien kan het risico’s met zich meebrengen voor bepaalde leeftijdsgroepen, blijkt uit een studie van de Technische Universiteit München.

Ook mentaal is dit lastig vol te houden. Het risico op eetbuien of alles-loslaten-weekenden wordt veel groter. Dus eet genoeg, vooral eiwitten, vezels, gezonde vetten, en zorg dat je je verzadigd voelt.

Na een tijdje stageert het afvallen en blijft je gewicht stabiel, hoe hard je ook je best doet. Dat is frustrerend, maar normaal. Je lichaam past zich aan, schrijft de consumentenwebsite over gezondheid GezondheidsNet. Je hebt minder energie nodig, je stofwisseling vertraagt iets.

Wat kun je doen om nog wel die kilo’s kwijt te raken? Kleine aanpassingen maken. Bijvoorbeeld: net iets meer bewegen, je calorie-inname iets bijstellen of krachttraining toevoegen om spiermassa (en dus je verbranding) te verhogen.

Smoothies, vruchtensappen, alcohol, cappuccino’s met siroop… Het lijkt onschuldig, maar vloeibare calorieën tel je vaak niet mee in je hoofd. En ze geven volgens Voedingscentrum weinig verzadiging. Een smoothie kan net zoveel calorieën bevatten als een volledige lunch, maar zonder dat je daarna een vol gevoel hebt.

Water, (kruiden)thee en koffie zonder suiker zijn de beste opties. Wil je wel iets anders drinken? Houd het bewust beperkt en tel het mee in je dagtotaal (zie tip 2).

Hormonen kunnen ook een rol spelen bij het afvallen, aldus de Hartstichting. Vooral bij vrouwen hebben hormonale schommelingen (bijvoorbeeld rond de menstruatie, tijdens de overgang of bij PCOS) invloed op je eetlust, energieniveau en vetopslag. Afvallen kan daardoor moeizaam gaan. Ook medicijnen (zoals de pil, antidepressiva of schildkliermedicatie) kunnen afvallen moeilijker maken.

Merk je dat je alles goed doet, maar dat je lichaam toch tegenstribbelt? Dan is het slim om eens te overleggen met een arts of diëtist. Soms ligt er een andere oorzaak onder die je niet zelf kunt oplossen. Dan heeft het geen zin om maar te blijven diëten.

Last but not least: soms ben je wel goed bezig, maar verwacht je te snel resultaat of kijk je naar het verkeerde cijfer. Spiermassa weegt immers ook behoorlijk wat, aldus het Voedingscentrum, dus misschien word je strakker, fitter en sterker, maar zegt de weegschaal niks. Meet daarom je taille, kijk naar je kleding, maak foto’s en let op je energieniveau.

En geef het tijd. Gezond afvallen vergt een lange adem. Een week gezond leven of een streng dieet, maakt je niet ineens slank, net zoals één pizza je niet dik maakt. Het gaat om het totaalplaatje.

Bang voor extra kilo’s? Zoveel moet je eten om één kilo aan te komen

Slaapsupplementen: wondermiddel of weggegooid geld?