De zaak Almasri leidt tot een conflict tussen de overheid en de rechterlijke macht.
De zaak Almasri is nu een open geschil tussen de rechterlijke macht en de regering , na het besluit van het Tribunaal van Ministers om aan de Kamer van Afgevaardigden een verzoek om toestemming te sturen om te procederen tegen Carlo Nordio , minister van Justitie, Matteo Piantedosi , minister van Binnenlandse Zaken, en Alfredo Mantovano , ondersecretaris van het voorzitterschap van de Raad met verantwoordelijkheid voor inlichtingendiensten. De zaak betreft gebeurtenissen die plaatsvonden op 19 januari 2025, toen Osama Almasri , een Libische generaal die geconfronteerd werd met een arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof voor misdaden tegen de menselijkheid, marteling en moord, werd gearresteerd in Turijn. De arrestatie vond plaats naar aanleiding van een Interpol-rapport geïnitieerd door het ICC. Een paar dagen later beval het Hof van Beroep van Rome echter de vrijlating van de man vanwege een procedurefout: volgens de Italiaanse wet (Wet 237/2012) kunnen arrestaties die door het ICC worden verzocht, niet door de politie worden verricht, maar alleen met toestemming van het Ministerie van Justitie. Gezien deze situatie en op basis van de beoordelingen van de nationale veiligheid, gedocumenteerd in vertrouwelijke informatie van de AISE, besluit de regering om Almasri uit te zetten .
De maatregel werd ondertekend door de minister van Binnenlandse Zaken, maar was het resultaat van een gezamenlijk besluit van Palazzo Chigi, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Justitie. De uitzetting vond diezelfde avond plaats via een CAI-vlucht , georganiseerd met de steun van de geheime diensten. De vrijlating was bedoeld om mogelijke vergeldingsmaatregelen van de Libische regering tegen onze medeburgers of nationale belangen op Libisch grondgebied te voorkomen . Na een klacht van advocaat Li Gotti, een paar dagen na het incident, stelde de aanklager van Rome, Francesco Lo Voi, de twee ministers, ondersecretaris Mantovano en premier Giorgia Meloni, onder onderzoek in. Acht maanden later deed het Tribunaal van Ministers uitspraak , waarbij de zaak van de premier verrassend genoeg werd afgewezen , alsof ze onwetend was gehouden over een kwestie die de nationale veiligheid betrof. Ondertussen klaagde het Nordio, Piantedosi, Mantovano en Nordio's kabinetschef, Giusi Bartolozzi, aan. Volgens Palazzo Chigi berust de kwestie in de eerste plaats op het principe dat het optreden van de rechterlijke macht geen verplicht optreden was – een term die te vaak misbruikt wordt, en bijna altijd met betrekking tot politiek gerelateerde onderzoeken – maar een optreden dat voortkwam uit een specifieke, vooropgezette mening.
Mensen die dicht bij de premier staan, zijn van mening dat dit slechts een van de eerste effecten is van de recent door de regering doorgevoerde hervorming van het rechtssysteem. Deze mening werd versterkt door de ondoordachte uitspraken van ANM-voorzitter Cesare Parodi , die als gast van Radio Anch'io op een vraag van journalist Giorgio Zanchini over Bartolozzi reageerde met de woorden: "Een proces waarin bepaalde feiten definitief worden vastgesteld, heeft duidelijk politieke gevolgen, zelfs niet indirect, voor de betrokkenen." Maar als we de feiten analyseren, en de politieke uitbuiting ervan even buiten beschouwing laten, is het misschien gepast om terug te denken aan oktober 2017 , toen Giuseppe Pignatone, de toenmalige officier van justitie van Rome, een inmiddels beroemde circulaire uitvaardigde waarin hij de rechterlijke instanties onder zijn jurisdictie aanspoorde voorzichtigheid te betrachten om overhaaste registraties te vermijden. Volgens dat document is registratie alleen een "plicht" wanneer er "specifieke aanwijzingen" zijn, die voortvloeien uit de noodzakelijke "evaluatie" door de officier van justitie van de inhoud van de strafrechtelijke rapporten. Met betrekking tot de specifieke misdrijven die, zoals in dit geval, zouden zijn gepleegd door de premier of de ministers in de uitoefening van hun functies, merkt de Commissie van Strafkamers op dat "Staatswet nr. 1 van 1989, die voorziet in de verplichting om de betrokkenen op de hoogte te stellen en de overlegging aan het Hof van Ministers, uiteraard moet worden gelezen in het licht van de algemene regel. Hieruit volgt dat er geen automatische mechanismen bestaan."
Het kan niemand ontgaan dat elke tegenovergestelde interpretatie, naast het tegenspreken van de wet, tot paradoxale uitkomsten zou leiden; de meest zinloze, ongefundeerde en fantasierijke klacht zou aanleiding moeten geven tot de instelling van een Tribunaal van Ministers , bestaande uit drie magistraten, die moeten bepalen dat er een onderzoek moet worden ingesteld.
Door te stellen dat een onderzoek een "plicht" is, wordt geïmpliceerd dat registratie in het verdachtenregister een automatische procedure is , zonder betekenis, bijna een bescherming voor de verdachte. In werkelijkheid veronderstelt registratie in het register van aangiften het bestaan van een feit dat het Openbaar Ministerie waardig acht voor gerechtelijk onderzoek. Artikel 335 van het Wetboek van Strafvordering bepaalt dat, wanneer een aangifte wordt ontvangen, de officier van justitie deze moet registreren in een speciaal register , waarin wordt aangegeven wie er wordt onderzocht, indien het al mogelijk is om hen te identificeren. Maar niet alle aangiften worden automatisch geregistreerd: de officier van justitie beoordeelt de consistentie van het bewijs en gaat pas daarna verder . Er is maar één juiste betekenis van de term "plicht": wanneer registratie wettelijk verplicht is om de uitoefening van verdedigingsrechten mogelijk te maken, zoals in het geval dat een gegarandeerde handeling moet worden verricht (bijvoorbeeld een verhoor of een huiszoeking). De staf van de premier, die de door het Hof overgelegde documenten zorgvuldig bestudeerde, benadrukte ongetwijfeld het ontbreken van deze vereisten en herhaalde later dat zelfs de magistraten zelf erkenden dat de genomen maatregelen bedoeld waren om een openbaar en nationaal belang te beschermen en de nationale veiligheid te waarborgen. De regering betwist ook de redenering gebaseerd op de noodzaak om door te gaan (zoals in het geval van een verplichte handeling) en acht deze volkomen willekeurig.
Het is daarom waarschijnlijk dat de door Palazzo Chigi uitgegeven mededeling erop gericht zal zijn de juridische veronderstellingen waarop het verzoek van het Hof is gebaseerd in diskrediet te brengen, wat, wederom volgens de regering, juist zou wijzen op prerogatieven buiten de rechterlijke macht. De beslissing om de positie van de premier op te schorten , wederom volgens bronnen bij Palazzo Chigi, zou kunnen worden gezien als een onhandige poging van de rechterlijke macht om op de een of andere manier het effect van de wet op de uitvoerende macht te "beperken" , en daarmee de stelling te versterken dat het een besluit is met een sterke politieke ondertoon . Volgens wat de afgelopen uren uit Palazzo Chigi is gelekt, gelooft de regering niet dat de poging van een deel van de rechterlijke macht om met haar acties het proces van justitiële hervorming te beïnvloeden enig effect zal hebben. Sterker nog, velen in de naaste staf van de premier zijn van mening dat dit alleen maar de publieke perceptie zal versterken dat bepaalde takken van de rechterlijke macht hun verantwoordelijkheden overschrijden en met hun acties proberen bepaalde politieke beslissingen te beïnvloeden.
Ondertussen dringt de regering er op Europees niveau, na de controversiële uitspraak van het Europees Hof van Justitie over veilige landen, bij de kanselarijen en de Europese Commissie op aan om het proces te versnellen dat leidt tot de inwerkingtreding van het nieuwe pact inzake migranten en asiel , dat definitief een einde moet maken aan de aanhoudende stroom van gerechtelijke interventies op het gebied van migratie. Kortom, voor Chigi zou het promoten van het idee dat een deel van de rechterlijke macht meer door politieke dan door strikt juridische motieven wordt gedreven, een vruchtbare bodem kunnen vinden in de aanloop naar het referendum over de hervorming van het rechtssysteem. "Sommige magistraten beseffen niet dat ze met hun roekeloze acties onze taak vergemakkelijken om burgers te laten inzien dat er behoefte is aan een hervorming die het Italiaanse rechtssysteem eindelijk evenwichtiger kan maken", aldus een gezaghebbende bron bij Palazzo Chigi. Alsof het in sommige gevallen misschien een kwade wind is die niemand goed doet.
Affari Italiani
