Assovini lanceert het Manifest van Siciliaanse Wijn

Het is, als je wilt, een nieuw begin. Een pad dat al het goede dat in de afgelopen jaren is bereikt, herstelt, maar dat ook nieuwe routes zoekt in één enkel pad van modernisering van het systeem. De hoofdpersonen zijn veelal vrouwen, en naast hen de nieuwe generatie producenten met een frisse blik en oog voor nieuwe smaken. De Siciliaanse wijnsector richt zich daarom op de toekomst en doet dat op vier hoofdlijnen: wijntoerisme, duurzaamheid, bewust consumeren en kwaliteit van de productie.

Wat zijn de belangrijkste punten van het manifest over de toekomst van wijn dat werd gelanceerd tijdens Sicilia en Primeur 2025, het evenement dat is bedacht door Assovini Sicilia en dat nu aan zijn 21e editie toe is. Het evenement wordt bijgewoond door meer dan 100 journalisten van over de hele wereld en organiseert elf wijnreizen. Het zijn geen gemakkelijke tijden, wat wel duidelijk wordt als we alle factoren opnoemen die vandaag de dag tegen de wijn werken, en dan niet alleen de Siciliaanse wijn natuurlijk. Maar zoals altijd zijn de ingewikkelde momenten de momenten waarop we nadenken over nieuwe strategieën, over nieuwe doelstellingen: "Vandaag is het essentieel om terug te keren naar onze wortels om na te denken en te reageren op de uitdagingen van de toekomst", zegt Mariangela Cambria, voorzitter van Assovini Sicilia (ongeveer honderd wijnhuizen op het eiland zijn lid). De volgende uitdaging is niet alleen om de hoge kwaliteit van de wijnproductie te behouden en te investeren in duurzaamheid, maar ook om de culturele waarde te beschermen tegen beperkende internationale dynamieken, tegen een manier van denken die een product van beschaving, kennis, schoonheid en traditie criminaliseert.

Uitgangspunten, zoals u ziet, die beginnen rekening te houden met de prikkels en redeneringen van degenen die de dynamiek van de verandering in de Siciliaanse wijn observeren, een sector die het sterke punt is van de Siciliaanse agrovoedingssector, die juist dankzij wijn de groei van de export in de afgelopen jaren heeft bereikt. Producenten zijn zich hiervan bewust en nemen angsten weg door nieuwe mogelijkheden te zoeken. Enkele daarvan worden voorgesteld door wijnmeester Andrea Lonardi, die het programmatische manifest onderbouwt met twaalf sleutelwoorden die allemaal met een S beginnen: van Geschiedenis tot Sociaal, van Duurzaam tot Locatie (de kracht van de plek) tot Stijl. Vandaar een analyse die zeker de zwakke punten van het Siciliaanse systeem aan het licht brengt, maar ook, of misschien wel vooral, de sterke punten die het uniek maken. Van 2000 tot nu is het wereldwijde wijnbouwareaal gedaald van 7,8 miljoen hectare naar 7,2 miljoen hectare, een afname van -7,6%. In dezelfde periode daalde het Italiaanse landbouwoppervlak van ongeveer 720.000 hectare naar 630.000 hectare, een afname van 12%. Op Sicilië is de krimp zelfs nog sterker, veel groter dan in andere Italiaanse regio's. Het wijnbouwareaal is met 30% afgenomen: van ruim 140.000 hectare naar ongeveer 97.000 hectare, aldus Lonardi. In dezelfde periode heeft Sicilië, een belangrijke producent van bulkwijnen, de marketing van flessenwijn steeds meer bevorderd, mede dankzij het waardevolle werk dat is verricht door de oprichting van de Doc Sicilia en door enkele belangrijke sociale wijnhuizen die dit belangrijke proces van waardecreatie op zich hebben genomen. Dankzij de toename van de productie van flessenwijn wordt nu 60% van het wijnbouwareaal in de regio in beslag genomen. De wereldwijde wijnconsumptie is gedaald van 250 miljoen hectoliter in 2007 naar 221 miljoen in 2023 (-11,6%). Als we daar nog bij optellen dat vier van de grootste markten voor wereldwijde wijnconsumptie en ook de vraag naar Siciliaanse wijn (VS, Italië, Duitsland, Verenigd Koninkrijk) allemaal in verval zijn, dan dwingt dit ons tot de conclusie dat de toekomst van Siciliaanse wijn net zo complex is als die van andere belangrijke regio's in de wereld.

Dat gezegd hebbende, is het duidelijk dat we de sterke punten van Sicilië niet kunnen negeren, namelijk de inheemse druivensoorten: Grillo, Frappato, Nero d'Avola, Carricante, Nocera, Nerello, Perricone en Catarratto. "De geschiedenis van de afgelopen 25 jaar brengt ons drie belangrijke kernboodschappen", voegt Lonardi toe. De terugkeer naar inheemse wijnstokken als identiteitsinstrument om de verschillende gebieden te identificeren, een instrument om variëteiten te ontwikkelen die beter geschikt zijn voor het mediterrane klimaat en de klimaatverandering. De Etna is het bekendste gebied geworden en heeft de grootste reputatiewaarde. Toch is het niet de enige plek die het imago van de Siciliaanse wijn in stand houdt. Er zijn andere gebieden met precieze identiteiten nodig. Plaatsen met een sterke verbinding tussen wijnranken, grondgebied, klimaat, landschap en wijnidentiteit. In deze richting zijn er een aantal belangrijke contexten die bijdragen aan het creëren van een route van Siciliaanse identiteit (hieronder vallen Monreale, Vittoria, de Madonie en Pantelleria) . Maar op dit front is er geen gebrek aan ervaring van mensen die stevig geworteld zijn in historische wijngebieden en die de kansen hebben weten te grijpen die de Etna biedt, zoals het wijnhuis Alessandro di Camporeale, een wijnhuis dat is ontstaan ​​en getogen in de heuvels van de Belice-vallei, in het gebied Doc Monreale, en dat nu wordt geleid door de vierde generatie, drie neven: "Wij zijn een middelgroot bedrijf", zegt de 37-jarige Benedetto Alessandro, "met stevige wortels in het gebied Doc Monreale en wij geloven dat de band met het gebied het belangrijkste is. Sicilië is een continent en wijn moet de regio's kunnen aanspreken met nieuwe communicatiestrategieën en evenementen, en zo nieuwe generaties aantrekken. Dat is wat we in Camporeale deden en dat is wat we doen op de Etna, aan de noordoostkant van de vulkaan, waar we Generazione Alessandro lanceerden op een oppervlakte van 10 hectare, waarvan er al zeven in productie zijn: vandaag de dag produceren we 40.000 flessen, maar we streven naar 60.000.

Het is slechts één van de vele ervaringen: uiteindelijk de elite van een groter systeem dat verdere interventies nodig heeft. Het is geen toeval dat een van Lonardi's sleutelwoorden "Sociaal: de basis heropbouwen" is: " Aan de ene kant zijn er Siciliaanse families die vandaag de dag een fundamentele drijvende kracht vormen voor de Siciliaanse wijn op de internationale markt, maar wat ontbreekt is de rol van sociale wijnkelders. "Dit zijn fundamentele hulpmiddelen voor het behoud van de teelt en cultuur van de wijnstok en de wijn", aldus Lonardi. Bij de heropstart van sociale wijnhuizen moet rekening worden gehouden met het feit dat de overheidsinterventies ter ondersteuning van de wijnindustrie steeds minder zullen worden; We kunnen niet langer alles op deze aanpak baseren, maar we hebben planning nodig en het vermogen om industriële plannen te ontwikkelen. Consolidatie-/aggregatieplannen zijn niet alleen nodig voor verticaliseringsprojecten, maar ook om toegang te kunnen krijgen tot bepaalde managementvaardigheden. Er is een meer strategische en gestructureerde dialoog nodig met de leidende wijnfamilies op Sicilië, om complementaire rollen te definiëren vanuit productief en commercieel oogpunt. De heropleving van sociale wijnhuizen is een plicht om een ​​generatie nieuwe wijnmakers op te leiden en te behouden, die nodig is om een ​​regio vanuit sociaal-economisch en cultureel oogpunt in leven te houden. Zoals u ziet, staan ​​we nog maar aan het begin.