Ilaria Salis: «Met Vipera vertel ik over mijn 15 maanden in de Hongaarse gevangenis. Het afwijkende oordeel? Een plicht»

Nadat ze ruim een ​​jaar in de gevangenis in Hongarije heeft gezeten, wegens beschuldigingen die ze 'politiek geconstrueerd' noemt, keert Ilaria Salis, Europarlementariër, terug om haar stem te laten horen met een boek dat tegelijk een getuigenis, manifest en gebaar van verzet is. Viper (pp. 224, euro 17,10 Feltrinelli), geschreven door de Avs-exponent en Ivan Bonnin, belandt in Puglia. Afspraak vandaag om 19.30 uur in Bisceglie, bij de Vecchie Segherie Mastrototaro en opnieuw op 15 mei in Bari en op 16 mei in Lecce en Brindisi. "Het werk is het resultaat van onophoudelijk mentaal werk", zegt Salis. "Het ontstaat binnen de muren van een cel, onder toezicht, tussen verhoren en institutionele stiltes." Het is niet alleen het verhaal van een extreme ervaring, maar ook een heldere reflectie op activisme, macht en de kwetsbaarheid van rechten in Europa die de auteur diep heeft geraakt.

"Viper" is een krachtige titel. Kunt u ons vertellen wat dit figuur voor u betekent en waarom u het heeft gekozen?

"Ik heb deze titel gekozen omdat het voor mij een opeenstapeling van verschillende betekenissen is: een letterlijke, een emotionele en een meer symbolische. Meteen na mijn arrestatie hoorde ik deze uitdrukking voortdurend herhalen. Ik dacht dat het een denigrerende term was van de agenten, bijna een belediging voor mij. Maar toen, uren later, de tolk arriveerde, ontdekte ik dat het woord viper in het Hongaars telescopische wapenstok betekent. Het was een voorwerp dat, terwijl ik geboeid bij de taxi stond, door een agent in mijn schoudertas was gestopt. Ik denk dat de symbolische betekenis duidelijk is: de adder is een slang, hij boezemt angst in, maar hij is ook een symbool van metamorfose, hij verandert van huid en wordt op de een of andere manier herboren, ook dankzij de ervaringen die hij opdoet».

In het boek worden persoonlijke herinneringen, politieke reflectie en maatschappelijke veroordeling met elkaar verweven. Met welk doel?

"Het is de bedoeling om de lezer zo gedetailleerd mogelijk te laten zien wat mijn angstaanjagende ervaring was. Vijftien maanden gevangenisstraf waarin ik alles in een notitieboekje heb opgeschreven en systematisch heb nagedacht over het gebrek aan vrijheid, de onderdrukkende omstandigheden van de gevangenen en het belang van het antifascisme.

Antifascisme is een sleutelwoord in zijn militantie. Is dit volgens u de eerste noodsituatie waarmee we in Europa te maken krijgen, zoals in Italië?

«Het is één van de velen, maar niet de enige. Nu de algemene politieke as in Europa, net als in Italië, naar rechts verschuift, moeten we heel voorzichtig zijn met het normaliseren van noodsituaties. Het eerste dat genormaliseerd maar niet gewist is, is migratie. In plaats van na te denken over herbewapening, zou Europa dit soort noodsituaties, die tot op heden nog niet tot een oplossing zijn gebracht, centraal moeten stellen, maar daarbij wel de mensenrechten moeten respecteren. Antifascisme en migratie zijn ongehoorde alarmbellen. Het is alsof we een déjà vu uit het verleden herbeleven en dit zou ons geweten moeten doen schudden."

De plenaire vergadering in Straatsburg heeft onlangs de immuniteit van vervolging van enkele van haar collega's opgeheven. Loopt zij misschien ook gevaar?

«Het risico is er en het is concreet. Maar ik denk niet dat het juist is dat dit gebeurt. Het zou zijn alsof ze mij het zwijgen willen opleggen. Hongarije heeft om intrekking van de straf verzocht en de procedure loopt nog. Mocht dat toch gebeuren, dan word ik veroordeeld tot een reeds uitgesproken vonnis waarin ik al schuldig word bevonden. En het zou een farce worden. We zullen zien".

Ze kent de bezwaren die velen tegen haar hebben: zij is de agressor, niet degene die wordt aangevallen. Hoe reageert hij?

"Ik geloof dat het een prijzenswaardige plicht is om naar een ander land te gaan, waar de vrijheid van meningsuiting beperkt is, om daar je afwijkende mening te uiten en solidariteit te betuigen. Het probleem is dat deze afwijkende mening niet wordt getolereerd. Gelukkig heeft mijn ervaring mij niet afgeschrikt. Ook dit jaar zijn er mensen die de straat op zijn gegaan, aan de frontlinie, om hun zegje te doen en dat is voor mij een bron van trots."