De Palestijnse vlag onder vuur: solidariteit is eng en censuur verspreidt zich overal

"De politie kwam bij ons thuis om ons te vragen verwijder de Palestijnse vlag die op ons privébalkon prijkt. Wij waren niemand tot last. Wij overtraden geen enkele wet. We oefenden simpelweg ons recht uit om onszelf uit te drukken in een ruimte die ons toebehoort”. Sofia Mirizzi vertelt op sociale media wat er gebeurde in het huis van haar ouders in Putignano , in de provincie Bari, tijdens de Giro d'Italia : volgens de agenten moest de vlag worden verwijderd "omdat de Giro d'Italia recht onder ons huis zou zijn doorgegaan en de vlag door de nationale camera's zou zijn omlijst", aldus Mirizzi.

"Wij vragen ons bezorgd af", schrijft de jonge vrouw op haar profiel, "sinds wanneer het tonen van een vlag die een volk en een humanitaire zaak vertegenwoordigt, een reden is geworden voor politie-ingrijpen en wanneer de burgerlijke en vreedzame steun aan een bezet volk een probleem van de openbare orde is geworden".

De zaak leidde onmiddellijk tot controverse. De Jonge Democraten van Puglia hekelen het feit als "zeer ernstig en onaanvaardbaar": "Geen enkele regelgeving, geen enkele reden van 'televisiegelegenheid' kan een dergelijke interventie rechtvaardigen. We worden geconfronteerd met een vorm van preventieve censuur die de in onze Grondwet verankerde vrijheid van meningsuiting ondermijnt", schrijven ze in een nota. Volgens de Gazzetta del Mezzogiorno gaven de twee politieagenten aan dat hun verzoek geen bevel inhield en dat het echtpaar "vrijwillig akkoord ging met het verwijderen van de vlag, ook al kregen ze geen uitleg over de reglementen van de Giro d'Italia". Er blijft het gevoel bestaan ​​dat het om een ​​disproportioneel gebaar gaat , aangezien er absoluut geen sprake is van een reële dreiging van welke aard dan ook.

Dit is zeker geen uniek, geïsoleerd geval. De afgelopen twee jaar is de Palestijnse kwestie weer centraal komen te staan ​​in het publieke debat, maar er doen zich steeds meer gevallen van censuur voor.

Censuur op openbare plaatsen en scholen

De Putignano-episode vormt hierop geen uitzondering. De afgelopen maanden is er zelfs in Italië een toename te zien van het aantal omstandigheden waarin het tonen van symbolen die verband houden met de Palestijnse zaak, onevenredige reacties oproept van instellingen, wetshandhavingsinstanties of organiserende organen.

In Rome verhinderde de politie tijdens een pro-Palestijnse mars op 12 oktober 2024, georganiseerd ter gelegenheid van Wereldvoedseldag, dat Palestijnse vlaggen bij het hoofdkwartier van de FAO werden tentoongesteld. De beelden van de gedwongen verwijdering, die opnieuw op sociale media werden gedeeld, leidden tot protesten en parlementaire vragen. De gebeurtenis werd veroordeeld als een daad van politieke repressie, die niet gerechtvaardigd werd door redenen van openbare veiligheid.

Een paar maanden later toonde voormalig GroenLinks-parlementslid Stefano Apuzzo twee Palestijnse vlaggen in Montecitorio vanaf het balkon van de Sala della Lupa, de zetel van de Kamer van Afgevaardigden. De vlaggen werden prompt door parlementaire ambtenaren verwijderd en Apuzzo sprak van “institutionele censuur tegen een symbolisch en vreedzaam gebaar”.

Wat gebeurt er op scholen en universiteiten?

Zelfs op school en in de academische wereld ontstaat er druk op degenen die hun solidariteit met het Palestijnse volk willen uiten, en dan niet alleen via symbolen of zelfs maar door mogelijkheden te creëren voor een dialoog over de kwestie. Vorig jaar oktober toonden enkele leerlingen van de Righi middelbare school in Rome na schooltijd Palestijnse vlaggen uit de ramen van de school. De schooldirecteur stuurde een brief naar de families, waarin hij dreigde met disciplinaire maatregelen en benadrukte dat " politiek niet op school wordt bedreven ".

In verschillende contexten zijn universitaire professoren en onderzoekers die oproepen of manifesten ter ondersteuning van Palestina hebben ondertekend, het slachtoffer geworden van informele druk of dreiging met schorsing door hun universiteit. In september 2024 organiseerde de studentenvereniging Cravos aan de Universiteit van Siena een conferentie over het Israëlisch-Palestijnse conflict, met internationale gasten. Ondanks de aanvankelijke goedkeuring werd het evenement door de Academische Senaat geannuleerd, wat leidde tot beschuldigingen van censuur door studenten.

Censuur in digitale ruimtes

Maar censuur betreft niet alleen fysieke ruimtes: het verwijderen van online-inhoud die verband houdt met Palestina gebeurt tegenwoordig systematisch en gedocumenteerd . In januari hekelde Hamzah Saadah , een Palestijnse acteur en activist die sociale media gebruikt om de omstandigheden van Palestijnse burgers tijdens het conflict te documenteren en daarbij vaak rechtstreeks met Israëliërs in gesprek gaat, de schorsing van zijn account door Meta. De blokkade werd overwonnen dankzij de onmiddellijke steun van zijn aanhangers, die zich mobiliseerden om zijn profiel te herstellen en hem in staat te stellen zijn werk voort te zetten. Een paar dagen na het incident arriveerde de politie bij Saadah thuis , nadat hij een tip had gekregen dat hij een wapen bij zich had. Volgens hem was dit de prijs die hij betaalde voor zijn toewijding om de waarheid te vertellen.

Het verwijderen van berichten en profielen baart niet alleen individuele burgers zorgen, maar ook de media: in juni 2024 meldde de krant L'Indipendente dat TikTok een historische video over het ontstaan ​​van de staat Israël en de Nakba had verwijderd en bestempelde deze als een "schending van de richtlijnen". Het platform dreigde ook het account te sluiten.

Dit zijn geen op zichzelf staande gevallen: volgens een rapport van 7amleh - The Arab Center for the Advancement of Social Media , dat eind 2024 werd uitgebracht, verlaagde Meta de 'vertrouwensdrempel' voor berichten van Palestijnse gebruikers in het automatische moderatiesysteem, waardoor het aantal verwijderde berichten drastisch toenam. Uit bewijsmateriaal verzameld door 7amleh blijkt dat "Meta oneerlijke regels hanteert ten aanzien van Palestijnse content, door berichten te verwijderen of de zichtbaarheid te beperken op basis van vermeende beleidsschendingen, terwijl ze een oogje dichtknijpen voor haatzaaiende uitlatingen en opruiing tegen Palestijnen." Jalal Abukhater, directeur belangenbehartiging van 7amleh , zei: "De voortdurende discriminerende praktijken van Meta jegens Palestijnse inhoud zijn een duidelijke schending van de internationale normen voor vrijheid van meningsuiting." Palestijnse journalisten, influencers en mediaorganisaties “werden geconfronteerd met ernstige beperkingen die het bereik van hun content beperkten en hun vermogen om cruciale informatie te delen, zich te organiseren of op te komen voor hun rechten beïnvloedden.”

Volgens een recent onderzoek van Drop Site News heeft de Israëlische regering een “brede aanpak georkestreerd van Instagram- en Facebook-berichten waarin kritiek wordt geuit op Israël of die zelfs vaag steun betuigen aan de Palestijnen.” Volgens gegevens verzameld door onafhankelijke media heeft Meta 94% van de verwijderingsverzoeken die Israël sinds 7 oktober 2023 heeft ingediend, ingewilligd . "Israël is wereldwijd veruit de grootste initiatiefnemer van verwijderingsverzoeken, en Meta heeft dit voorbeeld gevolgd, het netwerk van automatisch verwijderde content uitgebreid en aanleiding gegeven tot wat kan worden omschreven als de grootste massacensuuroperatie in de moderne geschiedenis", aldus het artikel.

Deze episodes schetsen, hoewel ze qua context en intensiteit verschillen, een zorgwekkend beeld : de vrijheid van meningsuiting lijkt, wanneer het gaat om solidariteit met de Palestijnse zaak, steeds meer onderhevig te zijn aan beperkingen, druk en censuur, zowel in de openbare ruimte als in de digitale ruimte. En het is verontrustend om te zien hoe vreedzame uitingen van onvrede vaak als bedreigingen worden opgevat.