Journalistiek en desinformatie: de uitdagingen voor de digitale generatie tijdens de Nacht van de Ideeën

"Verslaggeving in het tijdperk van nepnieuws" is de uitdaging die gisteren centraal stond bij het panel in Buenos Aires over de nieuwe editie van de Nacht van Ideeën , na de lancering afgelopen donderdag bij de Franse ambassade.

In een wereld die gekenmerkt wordt door mondiale crises en versnelde transformaties , keert de Nacht van Ideeën terug naar Argentinië met een voorstel dat ons uitnodigt om na te denken over het heden en mogelijke toekomsten te bedenken. Onder het motto "De kracht om te handelen" duurt de negende editie tot 20 mei, met activiteiten in acht steden in het hele land, waaronder Buenos Aires, Córdoba, Mendoza, Rosario, Santa Fe, Tucumán, Mar del Plata en Tandil.

Het evenement wordt georganiseerd door het Institut français d'Argentine, de Franse ambassade, het netwerk Alliances Françaises, de Stichting Medifé en de Frans-Argentijnse Centra en brengt intellectuelen, kunstenaars en wetenschappers samen in een interdisciplinaire dialoog die wordt gesponsord door het tijdschrift Ñ.

Het festival ging van start in de stad Rosario , waar op 14, 15 en 16 mei activiteiten plaatsvonden, in aanwezigheid van de Franse ambassadeur, Romain Nadal, en de Frans-Venezolaanse schrijver Miguel Bonnefoy, die het belang van intellectuele uitwisseling tussen Argentinië en Frankrijk benadrukte.

In de Alliance Française in Rosario werd de tentoonstelling Escape, Generações Numériques gehouden, die de dilemma's van de digitale wereld onderzocht, van de opkomst van Big Data tot de impact van kunstmatige intelligentie. In het Universitair Cultureel Centrum analyseerden deskundigen zoals Julieta Zelicovich, Christophe Ventura en Claudio Díaz de rol van Latijns-Amerika in het nieuwe geopolitieke landschap.

Ondertussen debatteerde filosoof Tomás Balmaceda in het Stedelijk Museum voor Decoratieve Kunst over het risico van "collectieve domheid" in het tijdperk van kunstmatige intelligentie. Het programma omvatte ook een eerbetoon aan Juan José Saer in het Lavardén Platform en een vertoning van El limonero real in de provinciale bioscoop El Cairo.

In Buenos Aires is het Teatro Colón het epicentrum van evenementen uit het verleden en heden, met conferenties, debatten en optredens in het Experimentatiecentrum en de Gouden Zaal.

Hoe kun je misinformatie veranderen? Dit was de triggervraag afgelopen vrijdag in het Colón, als onderdeel van een activiteit voor studenten van de Jean Mermoz middelbare school , gemodereerd door leden van de afdeling Media, Woordvoering en Politiek van de Nationale Universiteit van San Martín (UNSAM) met journalisten en informatiespecialisten:

Het panel bestond uit Anita Pouchard-Serra , een Frans-Argentijnse fotojournaliste die zich richt op thema's als identiteit, migratie, territorium en vrouwenrechten; Giancarlo Summa , Italiaans-Braziliaanse journalist, specialist in politieke communicatie en internationale betrekkingen en Olivia Sohr , directeur van Impact en nieuwe initiatieven bij de website Chequeado. Het panel werd geleid door Celeste Gómez Wagner, Mariana Comolli en Leonardo Kordon van UnSaM.

Aan een aandachtige groep Frans-Argentijnse studenten in de leeftijd van 14 tot en met 16 jaar legde Piuchard-Serra uit wat fotojournalistiek is en hoe het zich verhoudt tot nepnieuws. "Net zoals onze collega's op de radio, in de pers of op tv woorden gebruiken om verhalen te vertellen, doen wij dat met beelden. We hebben hetzelfde vakmanschap, want we onderzoeken, we stellen vragen, we steken bruggen, we gaan het veld in, we nemen de tijd om mensen te interviewen en proberen foto's te maken die een boodschap kunnen overbrengen," legde hij de studenten uit.

Met betrekking tot de claim een ​​waarheidsgetrouw beeld te bieden, was de specialist van mening dat een beeld "nooit de waarheid kan weergeven". Als voorbeeld noemde hij het geval van een fotograaf uit de 19e eeuw in Ecuador die inheemse mensen uit al zijn foto's schrapte.

“De redenen en methoden kunnen divers zijn, maar ze hebben altijd bestaan”, benadrukte Anita, en verduidelijkte dat deze vooringenomenheid niet alleen duidelijk kan zijn in de postproductie, wanneer de foto al is genomen, maar ook in het simpele feit dat je de ene benadering kiest en de andere weglaat. Subjectiviteit speelt dan al een rol.

"We hebben allemaal een perspectief; we begrijpen de wereld vanuit ons perspectief, vanuit onze cultuur, vanuit onze ervaringen. We kunnen tien fotografen in één situatie zijn, en er kunnen tien verschillende manieren zijn om hetzelfde te zien," zei hij.

Pouchard-Serra vertelde ook een anekdote om te illustreren hoe gemakkelijk een beeld uit zijn context kan worden gehaald : "Onlangs was ik in Uruguay voor de verkiezingen, het Brede Front had de kleuren van de Russische vlag, ik had gemakkelijk een foto kunnen maken en erbij kunnen schrijven: 'Pro-Poetin Vergadering'."

Wat betreft afbeeldingen die met kunstmatige intelligentie zijn gemaakt , zei hij dat je ze misschien geen foto's kunt noemen, omdat ze in feite niets meer zijn dan 'aanwijzingen' (instructies of richtlijnen) die je in de GPT-chat plaatst en die dan een afbeelding worden. Zo kunnen de twee naast elkaar bestaan. "Anders zouden we net als de schilders zijn toen de fotografie opkwam en zei: 'Schilderen is wat telt'", benadrukt de fotojournalist.

Olivia Sohr , directeur van Impact and New Initiatives bij de website Chequeado, legde uit dat zij een achtstappenmethode gebruiken om te bepalen of een nieuwsbericht waar of niet waar is.

Eerst wordt een relevante, breed verspreide uitspraak gekozen. Ten tweede wordt geanalyseerd of de uitspraak invloed heeft op de publieke opinie. Vervolgens wordt gezocht naar de bron die de verklaring heeft uitgegeven om te achterhalen of deze deze ondersteunt.

Vervolgens worden de gegevens geverifieerd aan de hand van officiële instanties of openbare documenten. Gegevens worden vergeleken met deskundigen, onderzoek of betrouwbare media en gecontextualiseerd (dat wil zeggen dat de historische, sociale en politieke context waarin de bewering is gedaan, wordt geanalyseerd). Vervolgens wordt vastgesteld of de informatie waar, misleidend of onwaar is. Ten slotte wordt de informatie geclassificeerd als 'Waar', 'Misleidend', 'Onwaar' en meer.

De journalist gaf veel voorbeelden van hoe zij verificatiewerk uitvoeren en legde uit dat "het heel moeilijk is om te bewijzen dat iemand iets niet heeft gezegd; het is altijd makkelijker om te bewijzen dat iemand iets heeft gezegd of gedaan dan dat hij het niet heeft gezegd of gedaan." Ze legde uit dat in dat geval de verificaties lastiger en uitgebreider worden en veel langer duren, net als wanneer iets met AI wordt gecreëerd. "Ik denk dat het allerbelangrijkste is om met een zeer kritische blik naar het nieuws te kijken", vat Sohr samen.

De directrice van Chequeado vroeg de studenten hoeveel van hen op zoek waren naar nieuws om te lezen, en ze zag slechts twee of drie opgestoken handen. Maar toen we vroegen hoeveel mensen het nieuws consumeerden dat ze op sociale media zagen, waren de meesten het erover eens.

"Misschien hadden we vroeger een meer routinematige tijd om nieuws te consumeren; we lazen 's ochtends de krant of keken 's avonds naar het nieuws op tv. Tegenwoordig komen we content tegen op sociale media, en midden in een foto van mijn vriend, mijn neef of de verjaardag van iemand anders zie je een nieuwsbericht, je besteedt er niet veel aandacht aan, je ziet de titel, de foto, en je gaat verder met een ander onderwerp," betoogde Olivia, en daarom benadrukte ze dat "het belangrijk is om een ​​kritische zin te wekken."

" Professionele journalistiek is fundamenteel voor de democratie , en democratie werkt wanneer burgers hun leiders en instellingen vertrouwen. Maar dat vertrouwen is afhankelijk van één sleutelelement: informatie", aldus de Italiaans-Braziliaanse journalist Giancarlo Summa .

In een hyperverbonden wereld, waar sociale media de snelheid van gegevenscirculatie hebben versneld, is desinformatie een wereldwijd fenomeen geworden dat percepties en politieke beslissingen kan veranderen.

De tieners van vandaag, "de eerste generatie die volledig ondergedompeld is in het digitale universum", aldus de expert, staan ​​voor een ongekende uitdaging .

"Ze weten niet hoe de wereld eruit zag vóór de komst van sociale media, en wij weten niet hoe de wereld er voor hen uit zal zien na de komst van sociale media," reflecteerde hij. Het probleem is hoe we het belang van geverifieerde informatie kunnen overbrengen zonder te vervallen in een 'dialoog tussen doven', aldus Summa.

Giancarlo Summa legde uit dat nepnieuws een krachtig wapen is gebleken in de handen van mensen die de publieke opinie willen manipuleren, zoals blijkt uit het Cambridge Analytica-schandaal, waarbij Facebook-data werd misbruikt om verkiezingen te beïnvloeden, en desinformatiecampagnes over vaccins tijdens de pandemie.

"Wanneer er verkiezingen naderen, zijn er altijd mensen die proberen kiezers te beïnvloeden met verdraaide informatie", waarschuwde Summa, verwijzend naar degenen die vaak achter valse informatie zitten, met een aanbeveling voor kinderen: "Voordat u schokkende inhoud deelt, vraag uzelf af: wie heeft er baat bij deze informatie?"

Bij gewapende conflicten gebruiken de betrokken actoren propaganda als strategie, waarbij ze gegevens verdraaien om hun eigen belangen te dienen. "Tijdens de pandemie circuleerden berichten als 'vaccins maken je ziek' of 'de Chinezen zullen je geest beheersen'. Wie promootten dat? Demagogische groepen die tegen wetenschap en vaccinatie waren ", legde de Italiaans-Braziliaanse, die communicatiedirecteur was bij de VN in Brazilië, Mexico en West-Afrika, uit.

De uitdaging voor de journalistiek in het digitale tijdperk is duidelijk: "Serieuze media maken misschien fouten, maar ze verzinnen geen informatie", benadrukte Giancarlo Summa. In een context waarin waarheid en leugen in de digitale wereld op gelijke voet lijken te staan, staan ​​journalisten onder druk om nieuwe generaties te leren hoe ze informatie kunnen prioriteren.

"Je kunt niet in drie minuten reflecteren, zoals de logica achter de verspreiding van nepnieuws. Een goede discussie kost, net als goede informatie, tijd ", concludeerde de expert.

Na afloop van het evenement deelden leerlingen van de Frans-Argentijnse middelbare school Jean Mermoz hun indrukken van de lezing met Clarín . Voor Marcos was het een geweldige dag, vooral toen fotografe Anita Pouchard sprak over de rol van beelden in de constructie van de digitale realiteit.

Benito herinnert zich een situatie waarin hij informatie over een vriend deelde zonder te weten dat het niet waar was : "Ik voelde me heel slecht toen ik erachter kwam." Salvador vertelde over een voorval waarin de foto van een klasgenoot werd gebruikt in een video met ongepaste inhoud , wat het slachtoffer ernstig aangreep: "Hij heeft een heel slechte tijd gehad, en door dit gesprek heb ik beter begrepen welk effect zo'n situatie op iemand kan hebben."

Marcos wees erop dat sommige AI's misleidende inhoud genereren , terwijl Benito erkende dat hij ze gebruikt om onderzoeken te bevestigen, hoewel "ze me soms van alles sturen". Luisa benadrukte op haar beurt het nut van de methode bij het maken van samenvattingen , hoewel ze toegaf dat de resultaten soms niet nauwkeurig zijn: "Ik zeg hem dat hij me alles verkeerd vertelt, en dan biedt hij zijn excuses aan", merkte de studente op.

De Nacht van Ideeën duurt tot en met 20 mei. Bekijk het volledige programma op de website .