Duits-Israëlische betrekkingen | Izchak Herzog: president zonder kwaliteiten

Als je een gemiddelde Israëliër zou vragen om Izchak Herzog te beschrijven – de president van het land sinds 2021 – zou je waarschijnlijk in eerste instantie zwijgen. En als er al een woord gebruikt wordt, is het waarschijnlijk ‘zwak’. In een sterk gemilitariseerd land als Israël klinkt dit misschien op het eerste gezicht positief. Maar dat is niet wat er bedoeld wordt. De zwakte van de in de Arbeiderspartij geboren president komt vooral tot uiting in zijn aarzelende houding ten opzichte van de leiderschapsstijl van de rechtse premier Benjamin Netanyahu, die wordt gekenmerkt door raciale verdeeldheid en corruptie .

In dit opzicht verschilt Herzog aanzienlijk van zijn voorganger Reuven Rivlin, die – ondanks zijn ultraconservatieve standpunt – consequent de rechtsstaat verdedigde en zelfs opkwam voor de Palestijnse minderheid binnen Israël. Herzog daarentegen vermijdt elke openlijke confrontatie met Netanyahu – tot grote ergernis van veel Israëliërs die massaal protesteerden tegen de controversiële hervorming van de rechtspraak . Nieuwe onthullingen in de krant "Haaretz" suggereren dat Herzog al vóór zijn presidentschap, als oppositieleider, probeerde invloed uit te oefenen op een getuige in de corruptieonderzoeken tegen Netanyahu en zakenman Arnon Milchen. Hij zou nauwe banden hebben gehad met de miljardair die verdacht wordt van omkoping.

Maar zijn openlijke steun voor oorlogsmisdaden is veel ernstiger – ook op het internationale toneel. Direct aan het begin van zijn ambtstermijn bezocht hij Hebron op de Westelijke Jordaanoever en betuigde hij zijn solidariteit met de extremistische kolonisten in de stad, die in strijd met het internationaal recht was bezet – precies op de plek waar in 1994 tientallen moslimgelovigen waren afgeslacht. In datzelfde jaar beschreef Herzog het besluit van de Joods-Amerikaanse ijsfabrikant Ben & Jerry's om zijn ijs niet langer te verkopen in de door kolonisten bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever als een "nieuwe vorm van terreur".

Vooral na de brutale Hamas-aanval op 7 oktober trok de voormalige leider van het Israëlische vredeskamp de aandacht met opruiende uitspraken. Zijn bewering dat ‘een hele natie’ achter de acties van Hamas zat en dat de ‘retoriek van onschuldige burgers (...) volkomen onwaar was’ werd zelfs aangehaald in de uitspraak van het Internationale Gerechtshof in het genocideproces in Gaza. Hertzog uitte later zijn verontwaardiging over de ‘antisemitische ‘bloedleugen’’ van het ICJ.

Terwijl de Israëlische regering het uithongeren van de burgerbevolking als oorlogswapen gebruikt en openlijk een etnische zuivering van de gehele Gazastrook plant, ziet politiek Berlijn het bezoek van het ooit liberale staatshoofd wellicht als de beste manier om de 60 jaar diplomatieke betrekkingen tussen de twee staten te eren, zonder premier Netanyahu of zijn rechtse kabinetsleden uit te nodigen. Omdat het Internationale Strafhof een arrestatiebevel tegen Netanyahu heeft uitgevaardigd wegens verdenking van oorlogsmisdaden, zou de Bondsrepubliek verplicht zijn hem uit te leveren.

Door Herzog te ontvangen versterkt Duitsland echter geenszins de groeiende oppositie tegen de oorlog of de beweging voor een akkoord over de bevrijding van de Israëlische gijzelaars die door Hamas worden vastgehouden. Duitsland doet hiermee een politieke figuur het hof die op alle cruciale punten heeft bijgedragen aan de verzwakking van Hamas.