Elektrisch politiewapen | Aantal Taser-inzet in twee jaar tijd verdubbeld

Woensdag werd een 67-jarige man in Wuppertal bijna dodelijk getroffen door een taser. De man zou een mes bij zich hebben gedragen in het voetgangersgebied. Volgens het Openbaar Ministerie moest hij "gereanimeerd worden" "in het kader van de politieoperatie." Het tijdschrift Bürgerrechte & Polizei/Cilip documenteerde sinds 2018 elf sterfgevallen in verband met deze “afstands-elektro-impulsapparaten” (DEIG) . Als officiële doodsoorzaken werden regelmatig hartproblemen, drugs- of alcoholgebruik en psychische klachten genoemd. Officieel werd het verband met het gebruik van het stroomstootwapen meestal uitgesloten.

Cilip heeft nu voor het eerst officiële statistieken over het Taser-gebruik in Duitsland. Tussen 2021 en 2023 verdubbelde het aantal gedocumenteerde implementaties tot een totaal van 1.171. De gegevens werden verzameld door het Politietechnisch Instituut van de Duitse Politie Universiteit en laten zien dat de inzet in veel gevallen geen direct gevaar voor lijf en leden opleverde. Alleen al in 2023 waren in 662 gevallen de getroffenen ongewapend.

Tasers worden beschouwd als ‘niet-dodelijke wapens’, maar ze zijn niet zonder gevaar. Ze schieten twee geleidende pijlen met hoge snelheid af, die de huid doorboren en via draden spierkrampen veroorzaken. Bij contact wordt de taser direct op het lichaam geplaatst. Voor bepaalde groepen – zoals ouderen, zwangere vrouwen of mensen met reeds bestaande medische aandoeningen – adviseert zelfs de politie terughoudendheid bij de inzet.

De statistieken van de politieacademie registreren alleen daadwerkelijke activeringen van het apparaat. Loutere bedreigingen, zoals het zichtbaar richten met de geïntegreerde laser of de duidelijk hoorbare vlamboog tussen de elektroden, worden niet meegerekend. Alleen al in Noordrijn-Westfalen werd het apparaat in 2023 ongeveer drie keer zo vaak met gebruik bedreigd als daadwerkelijk gebruikt, zo blijkt uit een onderzoek van de krant "nd" .

Tot in de jaren 2010 waren tasers vrijwel uitsluitend beschikbaar voor speciale eenheden, maar sinds 2018 worden ze ook steeds vaker ingezet bij patrouilles. Rijnland-Palts, Noordrijn-Westfalen, Brandenburg, Beieren, Sleeswijk-Holstein, Bremen en Saarland hebben ze stevig ingevoerd. Er lopen pilotprojecten in Berlijn, Hamburg, Hessen en bij de federale politie.

De Taser-statistieken die de politieacademie bijhoudt, lijken op de statistieken over vuurwapengebruik die al sinds 1984 worden bijgehouden, maar geven veel gedetailleerdere informatie: ook leeftijd, geslacht, drugs- of alcoholgebruik, soort verwonding en medische gevolgen voor de getroffenen worden geregistreerd. Volgens het rapport ontstonden er bij bijna de helft van alle Taser-inzetten in 2023 verwondingen. De meeste hiervan waren lichte of oppervlakkige verwondingen veroorzaakt door de pijlen en elektroden van de taser, maar ook door vallen als gevolg van spierspasmen.

In 229 gevallen was een poliklinische behandeling noodzakelijk, en in enkele tientallen gevallen was een klinische behandeling noodzakelijk. Een vijfde van hen werd vervolgens gedwongen opgenomen in een instelling op grond van de wetgeving voor geestelijke gezondheidszorg. Hieruit blijkt dat tasers op grote schaal worden gebruikt tegen geesteszieken.

In de officiële Taser-lijsten is er geen kolom voor sterfgevallen, deels omdat deze volgens de autoriteiten niet voorkomen.

Hoewel het scenario het gebruik ervan eigenlijk uitsluit, pleit de rechtse politievakbond DPolG voor de invoering van deze wapens bij patrouilles in Nedersaksen, ook na de dodelijke schietpartij van Lorenz A. in Oldenburg. De 21-jarige vluchtte in de nacht van Pasen voor de politie en werd door een agent in de rug geschoten. In dergelijke gevallen is het gebruik van een taser niet toegestaan.