Yüksek Mahkeme, Trump'ın gümrük vergilerine yönelik itirazları Kasım ayında dinleyecek

ABD Yüksek Mahkemesi, Donald Trump'ın kapsamlı küresel tarifelerinin yasallığına karar vermeyi kabul etti ve bu, Cumhuriyetçi başkanın ekonomik ve ticaret gündeminin merkezinde yer alan yürütme yetkisini en cesurca kullanma iddialarından birinin önemli bir sınavını teşkil ediyor.

Yargıçlar, Trump'ın acil durumlar için federal bir yasa kapsamındaki gümrük vergilerinin çoğunu uygulayarak yetkisini aştığına dair alt mahkeme kararına karşı Adalet Bakanlığı'nın yaptığı itirazı ele aldı. Mahkeme, yönetimin geçen hafta önümüzdeki on yıl boyunca trilyonlarca dolarlık gümrük vergisini ilgilendiren davayı incelemesini istemesinin ardından hızla harekete geçti.

6 Ekim'de dokuz aylık dönemine başlayacak olan mahkeme, Salı günü davayı hızlandırdı ve sözlü savunmaların Kasım ayının ilk haftasında yapılmasına karar verdi.

Washington'daki ABD Federal Temyiz Mahkemesi, geçen ay 7'ye karşı 4 oyla, Trump'ın gümrük vergilerini uygulamak için Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) olarak bilinen 1977 tarihli bir yasayı devreye sokarak haddini aştığına karar verdi. Ancak, gümrük vergileri Yüksek Mahkeme'ye yapılan itiraz süresince yürürlükte kalmaya devam etti.

Temyiz mahkemesinin kararı iki itirazdan kaynaklanıyor. Bunlardan biri, aralarında New York'lu bir şarap ve alkollü içecek ithalatçısı ve Pensilvanya merkezli bir spor balıkçılığı perakendecisinin de bulunduğu, mal ithal eden beş küçük işletme tarafından açılmıştı. Diğeri ise, çoğu şu anda Demokratlar tarafından yönetilen 12 ABD eyaleti tarafından açılmıştı.

Yüksek Mahkeme ayrıca, aileye ait bir oyuncak şirketinin Trump'ın gümrük vergilerine karşı açtığı ayrı bir davayı da dinlemeyi kabul etti.

Beyaz Saray, ticaret açıklarını ve ABD'ye uyuşturucu akışını eleştirdi

Vergiler, Trump'ın Ocak ayında başkanlığa dönmesinden bu yana başlattığı, ticaret ortaklarını yabancılaştıran, finans piyasalarında oynaklığı artıran ve küresel ekonomik belirsizliği körükleyen küresel ticaret savaşının bir parçası.

Trump, gümrük vergilerini önemli bir dış politika aracı haline getirerek, ticaret anlaşmalarını yeniden müzakere etmek, taviz koparmak ve diğer ülkeler üzerinde siyasi baskı kurmak için kullandı. Trump, Nisan ayında, ticaret açıklarını gidermek amacıyla tek tek ülkelerden ithal edilen mallara gümrük vergisi uygulamak için 1977 tarihli yasayı ve Şubat ayında duyurulan ayrı gümrük vergilerini, ABD'ye fentanil ve yasadışı uyuşturucu kaçakçılığını engellemek için Çin, Kanada ve Meksika'ya karşı ekonomik bir kaldıraç olarak kullandı.

Yasa, başkana ulusal bir acil durum sırasında "olağandışı ve sıra dışı bir tehdit" ile başa çıkma yetkisi veriyor. Tarihsel olarak, düşmanlara yaptırım uygulamak veya varlıklarını dondurmak için kullanılmıştı. Trump'tan önce, yasa hiçbir zaman gümrük vergisi uygulamak için kullanılmamıştı.

Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai, "Gerçek şu ki, Başkan Trump, Kongre tarafından IEEPA kapsamında kendisine verilen gümrük vergisi yetkilerini ulusal acil durumlarla başa çıkmak ve ulusal güvenliğimizi ve ekonomimizi korumak için kullanarak yasalara uygun davrandı. Bu konuda Yüksek Mahkeme'de nihai zafer kazanmayı dört gözle bekliyoruz," dedi.

Trump'ın gümrük vergilerine karşı çıkan küçük işletmeleri temsil eden Liberty Justice Center hukuk grubundan avukat Jeffrey Schwab, Yüksek Mahkeme'nin bu yasa uyarınca başkanın tek taraflı gümrük vergisi yetkisine sahip olmadığını kabul edeceğinden emin olduğunu söyledi.

Schwab, "Gümrük vergisi koyma yetkisi yalnızca başkana değil, Kongre'ye aittir" dedi.

Trump'ın Adalet Bakanlığı, yasanın, bir başkana ithalatı "düzenleme" yetkisi veren acil durum hükümleri kapsamında tarifelere izin verdiğini savundu.

Trump'ın gümrük vergisi yetkisinin reddedilmesinin "ülkemizi etkili savunmalar olmadan ticari misillemelere maruz bırakacağı ve Amerika'yı ekonomik felaketin eşiğine geri götüreceği" belirtildi.

Trump, davayı kaybetmesi halinde ABD'nin ticaret anlaşmalarını feshetmek zorunda kalabileceğini ve bunun da ülkenin "çok büyük acılar çekmesine" yol açabileceğini söyledi.

Tarafsız Kongre Bütçe Ofisi, Ağustos ayında yabancı ülkelerden yapılan ithalata uygulanan vergilerin artırılmasının önümüzdeki on yılda ABD'nin ulusal açığını 4 trilyon dolar azaltabileceğini bildirdi. Ancak birçok ekonomik analist, Amerikan tüketicilerinin ve işletmelerinin nihai olarak daha yüksek fiyatlar nedeniyle olumsuz etkileneceğini söylüyor.

En az 8 gümrük vergisi davası

Davalara göre, ABD Anayasası, vergi ve tarife koyma yetkisini başkana değil Kongre'ye veriyor ve bu yetkinin devri hem açık hem de sınırlı olmalı.

Trump'ın gümrük vergisi politikalarına karşı en az sekiz dava açıldı; bunlardan biri de Kaliforniya eyaleti tarafından açıldı.

Wiley Rein hukuk firmasında uluslararası ticaret hukuku uzmanı olan Tim Brightbill, ticaret hukuku davalarının yalnızca bir avuç kadarının Yüksek Mahkeme'ye gittiğini, "bunun, bu konunun ABD ekonomisi ve aslında küresel ekonomi açısından ne kadar büyük önem taşıdığını gösterdiğini" söyledi.