Ekran süresi uzadıkça çocuklarda dikkat dağınıklığı ve dijital bağımlılık artıyor: Ekrandan uzak tutun

Cumhuriyet, dijital araçlara fazla maruz kalan çocuklarda görülebilecek olumsuz etkileri ve çözüm önerilerini uzman pedagog Elanur Buğçe Oral ile konuştu. Oral, uzun süre ekrana maruz kalan çocuklarda dijital bağımlılık oluşabileceğini belirterek “Bu bağımlılıkların temel kaynağı başarısızlık hissedir. Kendi hayatlarında istediği performansı gösteremeyen çocuklar ve yetişkinler sanal dünyada kendi gerçekliklerini unutuyorlar ve oradaki başarı hissiyle ya da karakterin başarılarını kendi hissetmiş gibi algılamaları bağımlılıklarını besliyor” diye konuştu.

Fazla ekran süresinin çocuklarda pek çok olumsuz etkiye sebep olduğunu söyleyen Oral, “Çocuklarda olumsuz etkileri olarak günümüzün en popüler durumlarından biri olan dikkat dağınıklığına, uyku sorunlarına, sosyal ilişkilerde zorlanmaya ve duygusal sıkıntılara yol açıyor. Bu da çocuklarda öfke patlamaları, duygularını kontrol edememe gibi durumlara neden oluyor” dedi. Bu süreçte ailelere ve eğitimcilere düşen sorumluluklara değinen Oral, “İlk başta hem eğitimciler olarak hem de özellikle aile içinde ebeveynler olarak biz kendi ekran kullanım alışkanlıklarımızı fark etmemiz gerekiyor. Çünkü çocuklar söylemelerden daha çok gördüklerini örnek alırlar. Eğer ebeveyn gün içinde sık sık telefona bakıyorsa, yemek yerken ya da birlikte vakit geçirirken bile ekranla meşgulse, oyun oynuyorsa veya bir şey izliyorsa çocuk da bunu normal kabul eder ve sınırlamaları içselleştirmekte zorlanır” şeklinde konuştu.

Çocukların dijital ortamdan uzaklaştırılıp dışarıya, oyun alanlarına çıkarılmasının önemine vurgu yapan Oral, “Artık havalar ısınıyor. Evde veya dışarıda hareketli oyunlar oynayabiliriz. Dans ya da parkurlar, açık hava oyunları, atölyeler ki çocuklar için harika atölyeler var. Onlar da değerlendirilebilir. Aynı zamanda arkadaşlarıyla artık dışarıya çıkan çocuk sayısı pek kalmadı. Ama bizim mümkün olduğunca çocuğu dışarıya itmemiz gerekiyor. Hatta bir araştırma yapmışlar. Ekranla birlikte olan çocuklara ‘Birini seçebilseydin hangisini isterdin? Telefonla oynamayı mı tercih ederdin yoksa dışarıya çıkmayı mı tercih ederdin’ diye sorduklarında çocukların yüzde 70’e yakını dışarıya çıkmayı tercih ediyor. Her ne kadar sevseler bile” dedi. Ailenin bu süreçte cezalandırıcı tutum sergilememeye dikkat etmesi gerektiğini belirten Oral, “Kuralları tek taraflı dayatmak yerine çocukla birlikte belirlenmeli ve süreç kademeli olarak ilerletilmeli” ifadelerini kullandı.

Ekranda izlediklerini şeylerin çocukları fazla etkilediğine vurgu yapan Oral, “Ekranda gördükleri savaşlar, saldırılar çocukların empati duygusunu düşürüyor ve daha çok saldırganlaşmaya itiyor” dedi.