Maya uygarlığında şaşırtıcı gelenek: 7 yaşındaki çocukta 'diş takısı'

Araştırma, Guatemala’daki Popol Vuh Müzesi'nde bulunan üç ayrı süslenmiş diş örneğini inceledi. Dişlerin kök oluşumuna bakılarak, bunların 7 ila 10 yaşları arasındaki çocuklara ait olduğu belirlendi. Daha önce yapılan çalışmalarda diş süslemelerinin Maya klasik (MS 250–900) ve postklasik (MS 900–1550) dönemlerinde yaygın olduğu bilinmekteydi; ancak bu tür süslemelere sahip çocuklara nadiren rastlanıyordu.

FARKLI ÇOCUKLARA AİT OLUP OLMADIĞI BELİRLENMEDİ

Süslenmiş dişlerden biri üst ön kesici, biri üst köpek dişi, diğeri ise alt kesici dişti. Araştırmacılar bu dişlerin aynı çocuğa mı yoksa farklı bireylere mi ait olduğunu belirleyemedi çünkü kemik kalıntılarıyla bağlantılı değillerdi. Buna rağmen dişler canlı bireylere aitken süslemelerin yapıldığı sonucuna varıldı.

Maya halkı genellikle dişlerini törpüleyerek ya da oyarak şekillendiriyordu. Bu işlemler sırasında taş aletlerle diş yüzeylerine yapay delikler açılıyor ve bu boşluklara yeşim taşı, obsidyen veya pirit gibi değerli taşlar yerleştiriliyordu. Bu taşlar, organik yapıştırıcılarla sabitleniyordu.

DAHA ÖNCE RASTLANMADI

Daha önce 10 ila 15 yaşları arasındaki ergenlerde sadece törpülenmiş dişler görülmüş ancak süslemeye rastlanmamıştı. Ayrıca 15 ila 20 yaş arasındaki bireylerde de çok sınırlı sayıda diş süslemesine dair bulguya ulaşılmıştı. Bu nedenle, çocuk yaşta bu tür kalıcı uygulamaların nadir olduğu düşünülüyor.

Bazı araştırmacılar, küçük yaşta bu tür müdahalelerin gelişmekte olan dişlere zarar verebileceğini öne sürüyordu. Ancak yeni çalışmada X-ray ile incelenen üç dişte, diş özü (pulpa) zarar görmemiş ve çürük de bulunmamış. Bu da işlemin özenle ve dikkatle yapıldığını gösteriyor.

BÖLGESEL OLUP OLMADIĞI DA NET DEĞİL

Öte yandan, bu bulgunun tüm Maya uygarlığına ait bir gelenek mi yoksa bölgesel bir uygulama mı olduğu net değil. Araştırmacılar, diş süslemesinin çocukların yetişkin sorumluluklarını üstlenmeye başlamasını simgeliyor olabileceğini de belirtiyor. Bu, örneğin ev işleri ya da fiziksel emek gibi görevlerin başlangıcını temsil eden bir geçiş ritüeli olabilir.

Ancak araştırmacılar, bu konuda genelleme yapmanın henüz erken olduğu görüşünde. Daha fazla örnek bulunmadıkça, bu tür süslemelerin genç yaşta neden yapıldığı konusunda kesin yargıya varmak mümkün değil.