Ülkede her yedi kişiden biri işsiz

EKONOMİ SERVİSİ

Daralan ülke ekonomisi işsizlik verilerinde "şahlanmaya" sebep oldu. Mayıs ayı hesaplamalarına göre ülkede her 7 kişiden biri işsiz durumda.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin işsizlik verilerini açıkladı. TÜİK'in dar tanımlı resmi işsizliği bu ay yüzde 8,4'e geriledi. Gerçek işsizleri ifade eden atıl işgücü yani geniş tanımlı işsizlik ise yüzde 31 ile son 11,5 yılın en yüksek ikinci seviyesinde gerçekleşti.

DİSK Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mayısta gerçek işsizlerin sayısı 12 milyon 606 bin kişi olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik, pandemiden dahi yüksek seyretmeye bu ay da devam etti.

Geçtiğimiz yılın aynı ayında yüzde 25,4 olan geniş tanımlı işsizlik oranı son bir yılda 5,6 puan yükseliş kaydetti. Son bir yılda 2,5 milyon kişi daha işsiz sayısına eklendi. Mayıs 2024’te bu sayı 10,1 milyon olarak hesaplanmıştı.

İşsizlikte cinsiyetler arası makas da açılmaya devam etti. Dar tanımlı erkek işsizliği bu ay yüzde 6,5 iken kadınlarda yüzde 11,9 olarak tahmin edildi. Geniş tanımlı işsizlikte ise oran erkeklerde yüzde 25, kadınlarda yüzde 40,8 olarak hesaplandı. Gerçek kadın ve erkek işsizliği arasındaki fark 15,8 puan oldu.

AKP iktidarının gericileştirme projesi olarak kullandığı "Aile Yılı"nda kadınların hedef alan yeni bir sömürü biçimi olan "esnek çalışma" mayısta da istenmedi. Zamana bağlı eksik istihdam edilen yani tam zamanlı çalışmayan, ancak tam zamanlı çalışmak isteyenler bir yılda 3 milyon 236 binden 4 milyon 375 bine yükselerek 1 milyon 139 bin kişi arttı. 4,4 milyon kişi, yarı zamanlı yerine tam zamanlı iş istedi.

İş aramaktan ümidini yitirenler de arttı. Ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 1 milyon 391 bin kişi artarak 3 milyon 869 binden 5 milyon 260 bine yükseldi. Raporda, "Türkiye’de 5,3 milyona yakın kişi, çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor. Görüldüğü gibi dar tanımlı işsizlik dışındaki bütün işsizlik türleri yükseliyor" denildi.

İşsizlik Fonu'ndan bu ay da işsizler faydalanamadı. TÜİK'in resmi işsiz saydığı her 100 kişiden sadece 15'i ödenek alabildi. Yararlanma koşullarının ağırlı nedeniyle eleştirilen Fon'dan, DİSK-AR'ın hesaplamalarına göre resmi işsizlerin yüzde 85'i faydalanmıyor. TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını bu ay 2 milyon 972 bin kişi olarak açıklarken İŞKUR’un verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 457 bin 244'te kaldı.