Çiftçinin yanında değil peşindeler!

Faaliyet alanı "tarım sektörünün finansman ihtiyacını karşılamak" olarak tanımlanan Ziraat Bankası, yıllar içerisinde çiftçiye destek hedefinden uzaklaştığı gerekçesiyle eleştirildi. Bankanın 2024 yılında tarım ve çiftçiyi destekleme kredilerinden sağladığı faiz geliri 211,4 milyar lirayı buldu. Önceki dönemde 7,7 milyar TL olan yakın izlemedeki çiftçi kredileri ise 24,7 milyar lirayı buldu.

Ülkenin dört bir yanında üreticiler, hem iklim krizinin etkileri ile mücadele ediyor hem de artan maliyetlere rağmen üretmek için direniyor. Çiftçinin en büyük kredi kapısı olan Ziraat Bankası’nın yayımladığı 2024 Faaliyet Raporu, tarımsal borç krizini gözler önüne serdi.

Bankanın 2024 mali tablolarına göre, toplam kredi hacmi, 2 trilyon 607,3 milyar liraya ulaştı. Bankanın toplam kredi hacminin yüzde 26,8’ini tarımsal nitelikli çiftçi destek kredileri oluşturdu. Ziraat’ın kullandırdığı her 100 liralık kredinin 73,2 lirasını tarım dışı alanlara kullandırılan krediler oluşturdu. Bu da tarıma finansman yaratmak için kurulan bankanın hedefinden uzaklaştığını bir kez daha ortaya koydu.

2023 yılında 475,4 milyar lira olan tarımsal krediler, 2024 yılında yüzde 47,2 oranında büyüyerek 699,9 milyar liraya ulaştı.

Faaliyet raporu çiftçilerin ödeme zorluğu yaşadığını da gözler önüne serdi. 2024 yılında bankanın yakın izlemeye aldığı kredi tutarı 223,6 milyar lirayı buldu. Yakın izlemedeki kredilerin yüzde 11,1’ini çiftçi destek kredileri oluşturdu. 2023 yılında 7,7 milyar lira olan yakın izlemedeki tarım kredileri, 2024 sonunda 24,7 milyar lira olarak hesaplandı. Yakın izlemedeki tarım kredilerindeki bir yıllık artış yüzde 220,9 oldu.

Çiftçinin borçluluğu artarken bankanın kredilerden sağladığı faiz geliri de büyüdü. Ziraat Bankası’nın, 2024 yılında tarım kredilerinden sağladığı ve geçen yılın aynı döneminde 70,7 milyar TL olan faiz geliri, 211,4 milyar lirayı buldu. Üreticiye uygun düşük faiz oranlı ‘kredi desteği’ sunan bankanın bir yılda tarım kredilerinden elde ettiği faiz geliri yüzde 199 oranında büyüdü. Bankanın toplam faiz geliri içerisinde 2023 yılında yüzde 16,5’lik paya sahip olan tarım kredilerinin payı yüzde 22,3’e ulaştı.