Yenilgicilik, acımasız bir güç gösterisine cevap olamaz

Bazen durdurulamayacak gibi görünüyor. Bu hafta Avrupa'yı derinden etkileyen iki savaş, 24 saat içinde, dokunulmaz olduklarına inanan liderlerin sansasyonel tırmanışıyla dikkat çekti. Salı öğleden sonra, İsrail uçakları, Hamas liderlerinin yeni bir Amerikan barış önerisini görüştüğü bildirilen Doha'daki bir binaya füze attı. Katar, son yıllarda zorlu görüşmeler için güvenli bir liman olarak ün kazanmaya çalışıyor. Füze saldırısıyla İsrail, Katar'ın egemenliğini ihlal etti ve tüm diplomatik normları hiçe saydı.

İsrail bu manevrayla Hamas'la bir anlaşmaya kesinlikle sıcak bakmadığını bir kez daha açıkça ortaya koydu. İsrail, Hamas'ın haritadan silinmesini istiyor. İsrail anlaşma değil, teslimiyet istiyor. Gazze'de barış süreci diye bir şey yok; sadece Gazze kuşatması var.

İsrail, amacın aracı meşru kıldığını düşünen bir haydut savaşçının tavrını sergiliyor. Üstün bir hava kuvveti ve yurtdışında suikast düzenleme konusunda yılların deneyimiyle İsrail, tüm bir bölgenin dinamiklerini manipüle etmeye çalışıyor. Arap ülkeleriyle zorlu ilişkileri anlaşmanın bir parçası olarak kabul ediyor ve muhtemelen Gazze'den sonra ilişkileri normalleştirmeye yönelik çalışmalar yapmayı umuyor.

Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti, Amerikan desteği sayesinde şimdilik bu "ya hep ya hiç" yaklaşımından sıyrılıyor. Netanyahu'yu ılımlı olmaya ikna edebilecek tek kişi Başkan Donald Trump'tı ve Trump bunu başaramıyor.

Trump ve Netanyahu tehlikeli bir ortak noktaya sahip: Trump da kendini kanun ve kuralların üstünde görüyor, her şeyin yanına kâr kalacağını düşünüyor. O da XIV. Louis'e atfedilen şu özdeyişe göre hareket ediyor: L'État, c'est moi (Bu benim devletim ). Washington, Gazze'deki soykırımı uluslararası hukuka uygun olarak durdurmak için çaba göstermeli. Beyaz Saray ise ticari açıdan cazip bir kıyı şeridi hayal ediyor.

Son İsrail gerginliğinden henüz yeni kurtulmuşken, Avrupa Çarşamba sabahı uyandığında, NATO'nun Putin'in Ukrayna ile savaşında ilk kez NATO toprakları üzerinde Rus İHA'larını düşürdüğü haberiyle karşılaştı. Putin'in İHA provokasyonu, uzun bir olaylar dizisinin parçası ve hibrit bir saldırının tüm özelliklerini taşıyor: kolayca inkâr edilebilir ve düşmanı misilleme yapmaya zorlayacak kadar ciddi değil. Ruslar bunun kasıtlı olduğunu hemen reddetti, ancak bunların aslında Ukrayna'ya yönelik başıboş hava araçları olması pek olası değil. Yaklaşık 20 İHA iki farklı rota üzerinden Polonya'ya ulaştı ve birçoğu Polonya hava sahasına oldukça derinlemesine girdi.

Vladimir Putin, egemen bir ülkeyi işgal ederek kuralları hiçe saydığını kanıtlayan bir başka adam. Ve o da dokunulmazmış gibi davranıyor. Son aylarda sayısız barış girişimine sivil hedeflere yönelik insansız hava aracı ve füze saldırılarıyla karşılık verdi. Ukrayna'da da, tüm Batı girişimlerine rağmen, bir barış süreci yok.

Dünya, kendilerini dokunulmaz sanan adamlar tarafından kasıp kavruluyor. Putin, Çin ziyareti sırasında Devlet Başkanı Xi Jinping ile tıbbi gelişmeler sayesinde 150 yaşına kadar yaşama olasılığı hakkında spekülasyon bile yapmıştı. Böylesine kontrolsüz bir güçle karşı karşıya kalındığında, teorik olarak iki seçenek var: Yenilgicilik, çünkü böylesi bir güç ve gözdağı verici davranışlarla başa çıkmanın bir yolu yok. Ya da hukuk, adalet ve insani nezaket uğruna verilen çetin mücadelede sebat etmek.

Doha'ya ve İHA'lara verilen tepkiler pek etkileyici değildi, ancak aynı zamanda herkesin tek hakkın en güçlünün hakkı olduğunu henüz kabul etmediğini de gösterdi. Son yıllarda neredeyse hiçbir şey yapamayan BM Güvenlik Konseyi, İsrail'in Doha'ya yaptığı saldırıyı kınadı. ABD bu kez İsrail'i korumak için veto hakkını kullanmadı. İsrail'in de şimdiye kadar Avrupa'dan korkması için pek bir sebep yoktu. AB bölünmüş durumda ve yalnızca birkaç ülke -İspanya ve İrlanda- ciddi önlemler alıyor. Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen bu hafta nihayet kısmi bir ticaret ambargosu çağrısında bulundu. AB üye ülkelerinin bir anlaşmaya varamayacağını tahmin ediyor olabilir, ancak bu da en azından bir şey. Avrupa'nın soykırımcı bir savaş yürüten dost bir ülkeye karşı daha sert önlemler almaması kabul edilemez olmaya devam ediyor.

İHA'lara yanıt olarak, Hollanda da dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesi Rus büyükelçisini çağırdı. İHA provokasyonu, ittifak için siyasi bir sınav niteliğinde ve kolektif bir yanıt formüle etmek biraz zaman aldı. NATO'dan güçlü bir siyasi yanıt şart. Bu yanıt gelmezse, bir sonraki provokasyon da çok uzun sürmeyecek.

Ancak ikna edici bir NATO tepkisi, Trump'ın Avrupalıların yanında yer almasını gerektiriyor. İlk tepkisi gönülsüz ve çarpıcı bir şekilde Putin yanlısıydı: Bunun bir hata olabileceğini düşündü.

Filistinlilerin ve egemen bir Ukrayna'nın kaderini, bağımsız ve demokratik bir Avrupa'yı ve küçük ülkeler için istikrar sağlayan kuralların geçerli olduğu uluslararası bir düzeni önemseyen hiç kimse, yenilgiyi göze alamaz. Ve: yenilmezlik asla sonsuz değildir. Geçen yılın sonunda iktidardan ayrılmak zorunda kalan eski Suriye diktatörü Beşar Esad'a veya bu hafta darbe girişiminden 27 yıl hapis cezasına çarptırılan Brezilya'nın eski cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro'ya sorun.