Trump, Gazze'deki önemli barış görüşmelerinin başlamasına yakın arabuluculara 'hızlı hareket etmeleri' çağrısında bulundu
ABD Başkanı Donald Trump, Hamas ile İsrail arasında dolaylı barış görüşmeleri için pazartesi günü Mısır'da arabulucuların bir araya gelmesi beklenirken, Gazze savaşını sona erdirme çabalarına dahil olan herkesi "hızlı hareket etmeye" çağırdı.
Görüşmeler, Hamas'ın rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze yönetiminin Filistinli teknokratlara devredilmesi de dahil olmak üzere 20 maddelik ABD barış planının bazı maddelerini kabul etmesinin ardından geldi, ancak diğer konularda müzakere arayışında.
Grubun cevabında, silahsızlanma ve Gazze'nin yönetiminde gelecekte rol oynamama gibi temel taleplere değinilmedi.
Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, görüşmelerin "çok başarılı" geçtiğini belirterek, "Bana ilk aşamanın bu hafta tamamlanması gerektiği söylendi ve herkesin hızlı hareket etmesini istiyorum" dedi.
ABD Başkanı, "Zaman çok önemli, aksi takdirde büyük çaplı kan dökülecek" ifadesini kullandı.
Trump daha önce gazetecilere yaptığı açıklamada, rehinelerin "çok yakında" serbest bırakılmaya başlanacağını düşündüğünü söylemişti.
Trump, barış planında esneklik olup olmadığı sorulduğunda, "Esnekliğe ihtiyacımız yok çünkü herkes hemen hemen aynı fikirde, ancak her zaman bazı değişiklikler olacak" dedi.
"Bu İsrail için harika bir anlaşma, tüm Arap dünyası, Müslüman dünyası ve dünya için harika bir anlaşma, bu yüzden bundan çok mutluyuz" diye ekledi.
Bu arada, Hamas'ın önerilen plana yanıt vermesinin ardından Trump'ın Cuma günü İsrail'e "bombalamayı derhal durdurmasını" söylemesine rağmen, İsrail'in Gazze'ye yönelik hava saldırıları devam etti.
İsrail hükümet sözcüsü Şoş Bedrosyan, Pazar günü gazetecilere yaptığı açıklamada, "Gazze Şeridi'nde bazı bombalamalar durmuş olsa da şu anda ateşkes söz konusu değil" dedi.
Bedrosian, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun "Gazze'deki savaş alanında hayatlarına yönelik bir tehdit varsa savunma amaçlı ateş açılması" emrini verdiğini söyledi.
Gazze'den gelen haberlere göre İsrail, gece boyunca ve Pazar günü hava saldırılarını ve tank ateşini sürdürdü ve Gazze Şehri'ndeki çok sayıda konut binasını tahrip etti.
BBC muhabiri, Pazar sabahı İsrail'in Kibbutz Be'eri sınırına yakın bir noktada Gazze'nin içinden patlama sesleri duyduğunu ve bir duman sütunu gördüğünü söyledi.
Gazze'nin Hamas'a bağlı Sağlık Bakanlığı, İsrail ordusunun öğle saatlerine kadar geçen 24 saat içinde düzenlediği operasyonlarda 65 kişinin daha hayatını kaybettiğini açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, BBC'nin ABD haber ortağı CBS News'e yaptığı açıklamada, rehinelerin serbest bırakılması için bombalamaların durdurulması gerektiğini söyledi.
Pazar günü CBS News'in Face the Nation programına konuşan Trump, "Bombalamalar devam ederken rehineleri serbest bırakamazsınız... bunun durması gerekiyor, ancak diğer lojistik sorunları da çözmeniz gerekiyor" dedi.
"Rehineleri en kısa sürede kurtarmak istiyoruz" diye ekledi.
20 maddelik planda, çatışmaların derhal sona erdirilmesi ve yüzlerce tutuklu Gazzeli karşılığında 48 rehinenin serbest bırakılması, bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğu düşünülüyor.
Netanyahu, cumartesi günü televizyonda yaptığı konuşmada, rehinelerin serbest bırakılacağını "önümüzdeki günlerde" duyurmayı umduğunu söyledi.
Bedrosian, "Başbakan, Trump yönetimiyle varılan anlaşmaya göre görüşmelerin en fazla birkaç günle sınırlı kalacağını açıkça belirtti" dedi.
Netanyahu, kritik görüşmeler için Pazartesi günü İsrail heyetinin ülkeden ayrılması talimatını verdi.
Geçtiğimiz ay Katar'ın başkenti Doha'da İsrail tarafından düzenlenen suikast girişiminin hedeflerinden biri olan Hamas'ın baş müzakerecisi Halil el-Hayya başkanlığındaki bir heyetin, Pazar gecesi Kahire'ye varması bekleniyordu.
Toplantıya ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff, Trump'ın damadı Jared Kushner ve Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani de katılacak.
Görüşmelerin, savaşın başlangıcından bu yana en önemli görüşmelerden biri olması ve çatışmayı sona erdirme yolunun nihayet ulaşılabilir olup olmadığını belirleyebilmesi bekleniyor.
Birçok Filistinli, Hamas'ın barış planına verdiği tepkiyi "beklenmedik" olarak nitelendirdi. Zira Hamas'ın, Trump'ın barış planı önerisini reddetmeye veya en azından kabulünü ağır bir şarta bağlamaya hazırlandığı yönündeki işaretler günlerdir ortadaydı.
Hamas ise resmi açıklamada geleneksel "kırmızı çizgilerini" belirtmekten kaçındı; bu durum birçok kişi tarafından dış baskının bir işareti olarak yorumlandı.
Görüşmelere yakın üst düzey bir Filistinli yetkili BBC'ye yaptığı açıklamada, Katar, Mısır ve Türkiye'nin arabulucularının Hamas'ı itirazlarını yumuşatmaya ve silahların kaderi, Gazze'nin savaş sonrası yönetimi ve diğer endişeler gibi tartışmalı noktaları müzakere masasına bırakmaya ikna etmede önemli rol oynadığını söyledi.
Pek çok Gazzeli, bu taktiksel esnekliğin önemli riskler taşıdığı konusunda uyarıda bulunuyor.
Her geçen gün gecikme, yüz binlerce Gazzeli için daha fazla ölüm, yıkım ve yerinden edilme anlamına geliyor.
Ancak Hamas'ın açık ön koşullar olmaksızın görüşmelere katılma kararı, yaklaşık iki yıllık savaşın ardından sınırlı nüfuzunun kabulü olarak da görülebilir.
CNN'den Jake Tapper'ın, Hamas'ın Gazze'de iktidarda kalmakta ısrar etmesi halinde ne olacağı yönündeki sorusuna Trump, gönderdiği kısa mesajda grubun "tamamen yok edileceği" yanıtını verdi.
ABD Başkanı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail'in Gazze'de ilk çekilme hattını kabul ettiğini, bunun İsrail güçlerinin bir dizi geri çekilme önerisinin ilki olduğunu duyurdu.
Gazze Şeridi'ndeki nüfus dağılımı verilerine göre, Trump'ın yayınladığı çekilme haritası, başlangıçta yaklaşık 900 bin Filistinlinin evlerine dönmesini engelleyecek.
Önerilen hatlar, en güneyde Refah'ı, kuzeyde Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'yı, Gazze Şehri'nin yaklaşık dörtte birini, merkezde ve güneyde ise Han Yunus ve Deyr el-Belah'ın yarısını kapsıyor.
Hamas, bu yılın mart ve mayıs aylarında düzenlenen önceki görüşme turlarında da benzer bir haritayı reddetmişti.
İsrail ordusu, Hamas öncülüğünde 7 Ekim 2023'te güney İsrail'e düzenlenen ve yaklaşık 1.200 kişinin hayatını kaybettiği, 251 kişinin rehin alındığı saldırıya yanıt olarak Gazze'ye operasyon başlattı.
Sağlık Bakanlığı, o tarihten bu yana İsrail ordusunun Gazze'deki operasyonlarında 67 bin 139 kişinin öldürüldüğünü açıkladı.
Savaşın başlangıcından bu yana İsrail, uluslararası gazetecilerin Gazze Şeridi'ne bağımsız olarak girmesini yasaklıyor ve bu durum her iki tarafın iddialarını doğrulamayı zorlaştırıyor.
Şimdilik bölge nefesini tutmuş durumda, müzakereciler Mısır'da toplanmaya hazırlanıyor ve derin güvensizlik ve siyasi kırılganlıklara rağmen bu turda nihayet ateşkesin yolunun açılabileceği umuluyor.
BBC
