Kızarıklık, burun tıkanıklığı... Peki ya kırmızı şaraba karşı intoleransınız varsa?

Yüz kızarması, burun tıkanıklığı, baş ağrısı, sindirim sorunları... Bu belirtiler kırmızı şarap içtikten sonra ortaya çıkıyorsa, bu alkolde doğal olarak bulunan histamin intoleransına işaret ediyor olabilir. Alerjiyle karıştırılmamalıdır. Açıklamalar

Bir kadeh kırmızı şarap içtiniz mi? Aniden burnunuz tıkanıyor, yanaklarınız kızarıyor, başınız ağrıyor veya kendinizi yorgun hissediyorsunuz. Alerji mi? Sülfitlere karşı bir reaksiyon mu? Alkol intoleransı mı? Yaşadığınız şey... Histamin intoleransı, az bilinen ama nispeten yaygın bir rahatsızlık. Ve olası tek sebep bu değil.

Ayrıca şunu da okuyun : Alkol tüketimi neden baş ağrısına neden olur?

Alkollü içeceklere ve özellikle kırmızı şaraba karşı aşırı duyarlılık reaksiyonları nispeten yaygındır ve genel nüfusun yaklaşık %10'unu etkiler.

Burgonya şarabı tutkunu 51 yaşındaki Carine'in durumunu ele alalım. Birkaç yıldır, tükettiği her kadeh kırmızı şarap, yüzünde ani bir kızarma, baş ağrısı ve aşırı yorgunlukla birlikte geliyor. Beyaz şaraplar ise oldukça iyi gidiyor.

Tıbbi testler sonucunda karar verildi: Histamin intoleransı, normalde bağırsakta bu molekülü ortadan kaldıran enzim olan diamin oksidazın (DAO) kısmi eksikliğinden kaynaklanıyordu.

Histamin, özellikle alerjik reaksiyonlar sırasında vücudumuz tarafından üretilen bir moleküldür. Ancak aynı zamanda gıdalarda, özellikle olgun peynirler, şarküteri ürünleri ve şaraplar gibi fermente veya dinlendirilmiş ürünlerde de bulunur.

Şarapta, esas olarak laktik asit bakterileri tarafından gerçekleştirilen malolaktik fermantasyon adı verilen ikinci bir fermantasyondan gelir. Kırmızı şarapları yumuşatmak için oldukça rağbet gören bu dönüşüm, histamin ve diğer "biyojenik aminlerin" (tiramin, putresin vb.) üretimini de teşvik eder.

Kırmızı şarapta aşırı duyarlılık riski daha yüksek

Kırmızı şarap, şarap yapım süreci nedeniyle beyaz şaraba göre histamin duyarlılığı açısından daha fazla risk altındadır. Kırmızı şarap, amin öncüleri açısından zengin üzüm kabuklarıyla fermente olur. Beyaz şarap ise fermantasyondan önce preslenir, bu da histamin yükünü sınırlar. Ayrıca, birçok kuru veya köpüklü beyaz şarabın aksine, kırmızı şaraplar neredeyse her zaman malolaktik fermantasyona uğrar.

Sonuç: Kırmızı şarap, beyaz şaraptan on kata kadar daha fazla histamin içerebilir. 100 kaliteli kırmızı şarap üzerinde yapılan bir Avusturya araştırması, bu şarapların %34'ünün 10 mg/l histamin sınırını aştığını göstermiştir.

Henüz bir politika uygulanmamış olsa da, Avrupa'daki şarap endüstrisi , litre şarap başına 2 ila 10 miligram arasında değişen eşik değerleri benimsemiştir. Ancak, şu anda şaraptaki maksimum histamin içeriğine ilişkin belirli bir düzenleme veya kısıtlama bulunmamaktadır.

Histamin intoleransı: enzim sorunu

Normalde, yutulan histamin bağırsakta DAO (diamin oksidaz) adı verilen enzim tarafından atılır. DAO esas olarak gastrointestinal sistemde (özellikle ince bağırsakta), karaciğerde, böbreklerde ve mast hücrelerinde bulunur. Histamin ayrıca tüm dokularda bulunan histamin N- metiltransferaz (HNMT) tarafından da atılır.

Ancak bazı kişilerde enzim aktivitesi ya kalıtımsal olarak (AOC1 geninin mutasyonu), ya kronik sindirim sistemi hastalıkları ( irritabl bağırsak sendromu veya çölyak hastalığı gibi) ya da ilaçlar (antidepresanlar, antiinflamatuarlar, vb.) nedeniyle azalmıştır.

Bunlarda, az miktarda histamin bile tüketimden sonraki bir saat içinde bir dizi semptomu tetikleyebilir:

• yüz kızarıklığı, ateş basması;
• burun tıkanıklığı, hapşırık;
• kurdeşen, kaşıntı;
• baş ağrıları, migrenler;
• sindirim bozuklukları (kramplar, ishal);
• Ani uyuşukluk, kan basıncında düşüş.

Uluslararası DAO Eksikliği Enstitüsü'ne göre, nüfusun %10'undan fazlasının DAO eksikliği olduğu tahmin ediliyor.

Alkol, DAO aktivitesini inhibe ederek histamin birikimine yol açar. Alkol ayrıca bağırsak geçirgenliğini artırarak, alınan histaminin kana geçişini ve beyinde birikmesini kolaylaştırır. Histamin, küçük beyin damarlarındaki histamin H3 reseptörlerine bağlanarak vazodilatasyona ve histamin kaynaklı baş ağrılarına neden olur.

Tüm bu sebeplerden dolayı, eğer histamin intoleransınız varsa ve kendinizi alkol ve çok miktarda histamin içeren yiyeceklerin, örneğin peynirin bulunduğu bir büfenin etrafında bulursanız, kötü zamanlar geçirme riskiyle karşı karşıya kalırsınız.

Alerji mi, intolerans mı? Temel bir ayrım

Histamin intoleransının klasik alerjiden farklı olduğunu unutmayın.

Gerçek alerjide IgE antikorlarının rol oynadığı bir bağışıklık tepkisi söz konusudur, ancak intoleransta böyle bir durum söz konusu değildir.

Ancak bazı kişilerde şarap alerjisi olabilir, bu nadir ama gerçek bir durumdur:

• Üzüm alerjisi: Şeftali veya kiraz alerjenlerine çok benzeyen Vit v 1 proteini, üzüm alerjisinin başlıca sorumlusudur;
• Durultucu maddelere alerji: Bazı şaraplarda, şarabı berraklaştırmak için hayvansal proteinler (yumurta, balık, süt) kullanılır. Alerjisi olan kişilerde, kalıntı izler reaksiyon tetiklemeye yetebilir;
• küf veya maya alerjisi: Bazı tatlı şaraplarda “asil çürümeye” neden olan Botrytis cinerea da bir alerjen olabilir;
• Böcek proteini alerjisi: Aşırı durumlarda, şıralarda bulunan eşek arısı veya arı zehri, özellikle genç, filtrelenmemiş şaraplarda anafilaktik şoka neden olabilir.

Alkol tüketimi sonrası bronşlarda hiperreaktivite reaksiyonunun rinitli astımlı hastalarda daha sık görüldüğünü de belirtelim.

Peki ya histamin değilse?

Şarap, karmaşık bir kimyasal konsantredir. Başka bileşenler de söz konusu olabilir:

• Özellikle beyaz şarapta bulunan sülfitler (koruyucu katkı maddeleri) astım ataklarını tetikleyebilir;
• Etanol ve metabolitleri (asetaldehit gibi) psödoalerjik reaksiyonlara neden olabilir;
• Kırmızı şarapta bol miktarda bulunan flavonoidler ve tanenlerin, beyindeki bazı enzimleri bozarak migreni tetiklediği düşünülüyor.

Kırmızı şaraba rengini vermenin yanı sıra, flavonoidler katekol-O-metiltransferaz (COMT) ve fenol sülfotransferaz (PST) gibi enzimleri inhibe eder. Vücut, histamin gibi beyne girerek migrene neden olan fenolleri artık detoksifiye edemez. Genellikle sağlık için son derece faydalı moleküller olarak anılan polifenoller, aslında zararlı etkilere sahiptir.

Kırmızı şarap intoleransınız varsa, başka şarapları da düşünebilirsiniz... veya alkolsüz içeceklere geçme fırsatını değerlendirebilirsiniz. Kırmızı şarap dışında bir şarap tercih ederseniz, şampanyanın roze veya beyaz şaraptan daha fazla histamin içerdiğini unutmayın.

Ayrıca histamin içeriği yüksek besinlerin (peynirler, soğuk etler, kabuklu deniz ürünleri vb.) kırmızı şarapla birlikte tüketildiği öğünlerden de uzak durulması önerilir.

Aşırı duyarlılık reaksiyonu durumunda, potansiyel olarak sorumlu olarak hedeflenen gıda veya alkollü içeceklerden birkaç gün uzak durulması, daha sonra intolerans belirtilerinin kaynağını tespit etmek için bunların tek tek yeniden tüketilmesi önerilir.

Kırmızı şaraba karşı intoleransınız olup olmadığını araştırmak için doktorunuzdan kan örneğinde DAO (histamini yok eden enzim) testi yaptırmasını isteyebilirsiniz.

Gen meselesi…

Alkol intoleransı olgusu zaten iyi bilinmektedir ve kaynağını etanolün toksik metaboliti olan asetaldehiti parçalayan enzimi kodlayan genin mutasyonlarından almaktadır.

Nitekim Güneydoğu Asya'nın (Japonya, Çin, Kore) yaklaşık %40'ını oluşturan bazı Asya popülasyonları , asetaldehitin (alkolün parçalanmasıyla oluşan toksik ürün) metabolize edilmesinden sorumlu olan ALDH2'yi etkileyen bir genetik mutasyon taşımaktadır.

Sonuç olarak asetaldehit birikir ve ilk yudumlardan itibaren mide bulantısı ve yüz kızarmasına - meşhur "Asyalı kızarması " ve alkole karşı şiddetli bir intolerans reaksiyonuna - neden olur.

Alkol bağımlılığının tedavisinde, antabuse olarak da bilinen disülfiram (asetaldehiti parçalayan enzimi inhibe eden) adlı ilaç da kullanılır, çünkü bu ilaç, fizyolojik olarak cezalandırılma riski altında herhangi bir tüketimi önler.

Özetle

Hayır, kırmızı şaraba alerjiniz olmayabilir. Ancak bazı şaraplarda bulunan histamin, sülfit, tanen veya diğer bileşiklere karşı hassasiyetiniz olabilir.

Beslenme, şarapçılık ve immünoloji alanındaki araştırmalardaki ilerlemeler sayesinde bu tepkileri daha iyi anlıyor... ve seçimlerimizi daha iyi uyarlayabiliyoruz. Acı çekmeden, ölçülü bir şekilde keyif almaya devam etmek. Ya da alkolü bırakmak için ek bir nedene sahip olmak.