Eurovision'un oylama kalıpları size Avrupa siyaseti hakkında neler öğretebilir?

Jeopolitik ve kültürel yakınlıklardan, iyi bir şarkıya duyulan sevgiye kadar uzanan faktörlere işaret eden kalıplar ortaya çıktı.

Yarışmaya katılan Avrupa'daki çeşitli bölgesel bloklar - İskandinav, eski Yugoslavya, eski SSCB, Baltık - genel olarak birbirleriyle dayanışma içinde görünüyor ve puanlarının çoğunluğunu kendi bloklarındakilere dağıtıyor.

Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İzlanda böylece İsveç'in 1958'de ilk kez katıldığı tarihten bu yana aldığı puanın beşte birinden fazlasını sağladı.

Ancak bloklar belirgin örüntüler gösterirken, uyumsuzluklar başka faktörlerin de rol oynadığını gösteriyor.

Örneğin Balkanlar'da siyasi gerginlikler sürüyor, "Ancak kültürel bağlar siyasi bölünmeleri gölgede bırakmış gibi görünüyor" diyor Savaş Sonrası Avrupa ve Eurovision Şarkı Yarışması (2019) kitabının yazarı Dean Vuletic.

"Bunun sebebinin bu ülkelerin ortak bir müzik endüstrisine sahip olması olduğunu söyleyebilirim."

Öte yandan bazı ülkelerde puan değişiminin çok düşük olduğu göze çarpıyor.

Karabağ'da iki savaş yaşayan Azerbaycan ve Ermenistan arasında sadece bir puan değişimi yaşandı. Bu da 2009 yılında Ermenistan'ın komşusuna verdiği bir puandı.

Oylama kalıpları ayrıca ülkelerin birbirlerine ortalamanın üzerinde oy verdiklerini gösteren belirgin eşleşmeleri de ortaya koyuyor.

Burada çarpıcı örnekler arasında, 1981'den bu yana birbirlerine ortalamadan daha fazla sekiz puan (2015'e kadar maksimum 12 iken) ve 18 puan (2016'dan bu yana 24 iken) veren Kıbrıs ve Yunanistan yer alıyor.

Romanya ve Moldova da 2005'ten bu yana birbirlerine ortalama puanlarından 9 ile 12 arasında fazla puan veren bir diğer ikili.

Komşu ülkeler olarak coğrafya, dil ve sanatçılarla olan yakınlık bu tekrarlayan davranışı açıklamaya yardımcı oluyor.

Göteborg Üniversitesi'nden Nicholas Charron AFP'ye yaptığı açıklamada, "Bunlar birbirine çok karışıyor" dedi.

"Şarkı yazarlığı ve koreografi açısından, bu ülkelerde çalışan profesyoneller arasında sınırlar ötesinde çok fazla iş birliği var."

Öte yandan, tek yönlü trafiğin örnekleri de var: Bir ülkenin diğerine ortalamanın üzerinde puan vermesi ve bunun aynı şekilde karşılık vermemesi.

Örnekler arasında İsrail'e en fazla puan veren ülke olan Fransa da yer alıyor.

Halkın söz hakkı olur olmaz Portekiz'e de fazla oy veriyor; verilen ortalama puanlar karşılıksız bir şekilde üçten dokuza fırlıyor.

1997'den bu yana Eurovision'da oylama her ülkede jüriler ve halk arasında paylaştırılıyor.

O tarihten 2012 yılına kadar Almanya, Türkiye'ye karşı belirgin bir aşırı oylama yapmış, daha önce 1.4 civarında oy verirken, şimdi 10 puan civarında oy vermiş, Türklerden ise böyle bir yakınlık görülmemiştir.

Çalışma yasaları ve demografi bunu açıklamaya yardımcı olabilir - 1961'den itibaren misafir işçi anlaşmasının bir parçası olarak yaklaşık üç çeyrek milyon Türk iş bulmak için Almanya'ya geldi ve zaman içinde büyük bir diaspora oluştu.

Halkın oy kullanmaya başlamasıyla birlikte diaspora oylarının, Fransız tek taraflı oylamalarında da etkili olduğu görülüyor.

Charron, "Tahminimce Fransa'da yaşayan çok sayıda Portekizli kendi ülkelerine oy veriyor ve Portekiz'den oy kullanan veya umursayan neredeyse hiç Fransız yok." dedi.

Fransa'nın İsrail'e yönelik tutumuna gelince, "Bu durum, Avrupa'nın en büyük Yahudi cemaatinin Fransa'da bulunmasıyla açıklanabilir" diyor Paris'teki Sciences Po Üniversitesi'nden Florent Parmentier.

Tek tek yıllardaki flaş olaylar oylamayı etkileyebilir.

Örneğin 2022'de, Rus tanklarının Ukrayna'ya girdiği yıl, yarışmayı kazanan Kiev'e verilen oylarda büyük bir artış yaşandı.

Ve halkın oyu da onların lehine oldu.

39 ülkeden 28'inde halk Ukrayna'ya en yüksek puanı verdi, ancak sadece beş jüri verdi. Mümkün olan 468 puandan 439'uyla, hiçbir ülke halktan bu kadar çok puan almamıştı.

Paris Dauphine Üniversitesi'nden Farid Toubal, AFP'ye yaptığı açıklamada, böylesi sürpriz bir galibiyetin "değişken" faktörlerin etkisinin bir örneği olabileceğini söyledi.

"Bir diktatörün veya bir milliyetçinin iktidara gelmesi, o ülkenin Eurovision'daki partnerleri açısından dinamikleri değiştirir."