İspanya, 700.000'den fazla imalat sektörü işini kaybediyor ve ekonomiye %20 oranında katkıda bulunma hedefinin çok gerisinde kalıyor.

İspanya, 2000 yılından bu yana 723.500 imalat sanayi işini kaybetti. Yirmi yılda imalat sanayi, toplam istihdamın %17,3'ünü oluştururken, 2024'te bu oran %9,9'a düştü. Ekonomideki ağırlığı da keskin bir düşüşle, gayri safi katma değerin (GSKD) %17,9'undan %11,8'ine geriledi. Bu , %25'lik bir istihdam kaybı ve ülke gelirine 6,1 puanlık bir katkı anlamına geliyor. Bu durum, BBVA Vakfı ve Ivie tarafından yayınlanan "İspanyol İmalat Sanayisinin Enerji Senaryosuna ve Dijital Dönüşüme Uyarlanması " başlıklı monografide de yansıtılıyor.

Bu düşüş, sektörü geçmiş sonuçlarından uzaklaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda istihdamın %13,7'sini ve GSYİH'nin %15,6'sını temsil ettiği Avrupa Birliği ile arasındaki farkı da açıyor. Bu , İspanya'nın ortalamanın 3,9 puan altında olduğu ve sanayinin ulusal GSYİH'nin en az %20'sini temsil etme hedefinden daha da uzaklaştığı anlamına geliyor. Ivie'de araştırmacı olan Juan Fernández de Guevara , "Ve sadece çok geride değiliz, aynı zamanda giderek daha da uzaklaşıyoruz," diyor.

Bu eğilim, Avrupa'nın bu yeniden sanayileşme stratejisine ters düşüyor. Gerçek şu ki, son yıllarda sanayisizleşme yaşanıyor. Rapora göre, bu durum esas olarak "artan küreselleşme ve bazı üretim faaliyetlerinin üçüncü ülkelere kaydırılması" nedeniyle ortaya çıkıyor.

Önemindeki bu düşüşe rağmen, imalat sanayi dış sektörün temel direği olmaya devam etmektedir. Mal ihracatının %84'ünü temsil etmekte ve GSYİH'nin %20,3'ünü oluşturmaktadır. Ancak, düşük sanayileşme seviyesi, bu ihracat payının AB ortalamasından (%31,1) çok daha düşük olduğu anlamına gelmektedir. Sektör, toplam üretim sektörünün %4,8'ini temsil eden 150.000'den fazla şirketten oluşmakta ve 2,17 milyondan fazla kişiye istihdam sağlamaktadır. Ancak, dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve üretkenlik açısından giderek daha zorlu hale gelen Avrupa koşulları karşısında, sektörün itici gücü zayıflamaktadır.

Bu veriler, yalnızca hacmin değil, aynı zamanda rekabet gücünün de azaldığı sanayisizleşme gerçeğini yansıtıyor. İspanyol imalat sanayinde işgücü verimliliği, hizmetlerden daha yüksek. Ancak Fernández de Guevara, " Toplam faktör verimliliği (TFV) gibi, yalnızca işgücünü değil, sermayeyi de hesaba katan daha kapsamlı bir verimlilik göstergesi kullanıldığında, bu avantaj ortadan kalkıyor" diye açıklıyor. Bu bağlamda, İspanyol imalat sanayi, hizmetlerden %6 daha az verimli ve verimliliği Avrupa ortalamasından %5,4 daha düşük. Almanya ile fark %29'a, Fransa ile ise %16'ya ulaşıyor.

Dahası, sektörün kendi içindeki farklılıklar da iç uçurumu derinleştirmektedir. Ulaştırma ekipmanı imalat alt sektörü, hacim olarak en büyüklerden biri olan gıda, içecek ve tütün alt sektöründen 3,6 kat daha üretkendir. Ivie araştırmacısı, sektörün "çok çeşitli" olduğunu kabul etmektedir. Nitekim, dört sektör -tarım-gıda (%19,4), metalurji (%12,7), kimya-ilaç (%12,1) ve ulaştırma (%11,8)- İspanya'daki endüstriyel üretimin neredeyse %60'ını oluşturmaktadır. Tekstil ve plastik sektörleri de Avrupa'dakinden daha fazla ağırlığa sahiptir. Ancak makine ve teçhizat imalatı AB'nin yarısı kadar, bilgisayar ve elektronik ürünleri imalatı ise altı kat daha düşüktür.

Üretim verimliliği, iş liderliğine de dönüşmüyor. En verimli şirketler, en fazla pazar payı elde edenler değil. Çalışma, büyük firmaların pazar gücü, yeni firmaların piyasaya düşük girişi ve daha az üretken olanların sınırlı çıkışı gibi engellere işaret ediyor. Dahası, her bir imalat alt sektöründeki lider şirketler, ekonominin tamamındaki veya hizmet sektöründeki lider şirketlerden daha düşük verimlilik seviyelerine sahip ve toplam faktör verimliliği (TFV) daha yavaş bir hızda artıyor.

Bu bağlamda, temel zorluklardan biri dijital dönüşümdür . Yüksek oranda dijitalleşmiş üretimdeki üretim verimliliği, teknoloji yoğunluğu daha az olan sektörlerin iki katından fazladır. BİT sektörü, 2000 ile 2021 yılları arasında verimliliğini %40 artırırken, en dijitalleşmiş üretim sektörlerindeki %24'lük orana kıyasla, toplam üretim verimliliği (TFV) en az dijitalleşmiş sektörlerde neredeyse hiç iyileşme göstermemiştir. Bununla birlikte, İspanyol üretim şirketlerinin yalnızca %62'si temel veya daha yüksek bir dijital seviyeye sahipken, AB'deki bu oran %68,3'tür ve %90'lık Avrupa hedefinin çok uzağındadır.

Ar-Ge'ye (araştırma ve geliştirme) yatırım açısından, imalat sanayi GSYİH'sinin %3,8'ini ayırmaktadır ; bu oran, ekonominin genelinin (%1,6) iki katından fazladır, ancak Avrupa ortalamasının (%8,7) oldukça altındadır. Ayrıca, İspanya maddi olmayan varlıklarda da geride kalmaktadır ve GSYİH'sinin yalnızca %10,6'sını yatırıma ayırırken, AB'de bu oran %20'dir. En belirgin farklar yine teknolojik olarak en gelişmiş sektörlerde görülmektedir. Bu zayıflık, İspanyol sanayisinin Avrupa sanayisine kıyasla daha düşük üretkenliğini kısmen açıklamaktadır.

Buna rağmen, imalat sektörü ülkenin toplam Ar-Ge yatırımının %44,1'ini oluşturmaktadır. İspanya'daki yenilikçi şirketlerin %30'u imalat şirketleridir ve Ar-Ge harcamalarının %40,1'ini gerçekleştirmektedirler. Bu oran, GSYİH'nin %5,4'ü olan yenilikçi bir çabayla, hizmet sektörünün %1,3'lük oranından çok daha yüksektir. Bu bağlamda, raporda "yenilikçi şirketler tarafından desteklenen bir sektörün, giderek daha rekabetçi hale gelen bir dünyada daha dirençli olduğu " vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, İspanya ekonomisinin tamamında, İnovasyon Endeksi'nde (EIS) Avrupa ortalamasının %11 altında yer almaktadır.

Enerji dönüşümü , İspanya'nın karşı karşıya olduğu diğer büyük zorluktur. Sanayi, ulaşımdan sonra İspanya'nın en büyük ikinci enerji tüketicisidir. 2020 yılında, üretilen her avro katma değer için sekiz sent harcarken, Almanya beş, Fransa altı ve İtalya sadece iki sent harcadı. Bu maliyetlere rağmen, İspanya AB enerji verimliliği göstergesinin üzerindedir. Bu, talep ihtiyaçlarını karşılamak için daha az enerjiye ihtiyaç duyduğu anlamına gelir.

Bu nedenle, dijital ve enerji dönüşümü, imalat sanayinin rekabet gücünü artırmada önemli bir rol oynamaktadır. Fernández de Guevara, "Bu dönemde, dijital ve yeşil bir dönüşüme ulaşmak imalat sanayi için hayati önem taşımaktadır. İkinci açıdan bakıldığında, tüm enerji konuları yeşil dönüşümün temelini oluşturmaktadır," diye vurguluyor. Bu unsurlar, inovasyonu ve temiz çözümlerin benimsenmesini teşvik ederken aynı zamanda "uzun vadeli büyüme ve endüstriyel liderlik" için bir fırsat sunmaktadır.