Hükümet ve dolar Mike Tyson gibidir: Plan ilk yumruk gelene kadar sürer.

"Herkesin suratına yumruk yiyene kadar bir planı vardır." Tüm zamanların en büyük ağır sıklet boksörlerinden Mike Tyson, aylarca planladığınız her şeyin bir saniyede mahvolabileceğini söylemişti. Futbol menajeri Alfio Coco Basile, taktiksel düzene uymadığı için eleştirildiğinde benzer bir şey söylemişti. "Bakın, takımlarımın sahada iyi görünmesini sağlıyorum. Sorun şu ki, maç başladığında oyuncular yer değiştiriyor."

Tyson ve Basile, olayların, kazaların, beklenmedik şeylerin yaşandığını söylüyor. Ekonomide ise bundan hiç bahsetmeyelim. Nitekim, dün (ve saymaya devam ediyor...) Arjantin'de başka bir örnek yaşandı.

Merkez Bankası, bankalara fazla pesolarını yıllık %36 faizle repo döngüsüne dahil ederek, bankalara bu sisteme yatırma fırsatı sundu. Bu oran, BCRA'nın faiz getiren yükümlülüklerinin ortadan kaldırılmasını kolaylaştırma amacı taşıyan Likidite Mali Tahvilleri (LEFI) ile ödediği %29'luk orandan daha yüksek. Para otoritesi, söz konusu tahvilleri 10 Temmuz'da operasyonel olarak sonlandırdı.

Ancak dün, para otoritesinin sadece birkaç gün öncesine göre daha yüksek bir faiz oranını onaylamakla kalmayıp, aynı zamanda faiz oranına müdahale ettiği, ancak bunu yapmayacağını söylediği ortaya çıktı.

Para otoritesi vadeli işlemlere müdahale etti ve bir aylık dolar pozisyonunu spot piyasa değerinin altına çekti. Bankalar, Merkez Bankası'nın onayladığı faiz artışından yararlanmak için dolar satıp peso kullanarak vadeli işlem satın aldı.

Katılımlarının büyüklüğü öylesine büyüktü ki, önceki günlerde Repo işlemleri 500 milyar dolara ulaşmamıştı. Dün 4,39 trilyon dolardı. Tek bir günde %238 arttı. İyi haber şu ki: dolar düştü. Dün, resmi döviz kuru öğlen 1.300 dolara ulaştı ve 1.280 dolardan kapandı. Ancak piyasada buruk bir tat kaldı. Bu, hükümetin neredeyse bir ay önce , 9 Haziran'da, 3. Aşama'nın başlatılması kapsamında, "enflasyon hedeflemesi gibi programlarda tipik olan para politikası faiz oranı kavramının ortadan kaldırılacağını" duyurduğunda duyurduğu şeyi dirseğiyle sildiğinin bir teyidiydi. Bunun yerine, faiz oranı, parasal büyüklüklere odaklanan bir rejim doğrultusunda, piyasa tarafından içsel olarak belirlenecek.

Bu, son derece teknik bir konu olup yalnızca bir avuç ekonomist tarafından anlaşılabilir bir durumdur ve hükümetin enflasyonu düşürmek için ekonomideki para miktarını sabitlemeyi ve döviz kuru ile faiz oranının "dalgalanmasını" (ya da içsel olarak belirlenmesini) hedeflediği bir planın parçasıdır.

Sorun şu ki, LEFI'leri bir anda kaldırmak veya faiz oranlarının veya doların arz ve talep tarafından belirlendiğini iddia etmek, hükümetin dün ele almak istemediğini gösterdiği acil zorluklar ve sürtüşmeler yaratıyor , çünkü bu, seçim yılı karşısında gereksiz riskler almak anlamına gelecek.

Deneyimli bir ekonomist, birkaç gün önce Federico Sturzenegger'e, LEFI'yi (Federal Rezerv Bankaları) ortadan kaldırmaya yönelik bu son önlemler hakkında, "Bir piyasa yapıcıya ihtiyacımız var; Arjantin piyasası bir Merkez Bankası hamlesine dayanacak kapasiteye sahip değil," demişti. Şehirdeki birçok ekonomist, Deregülasyon Bakanı'nın kendileriyle aynı fikirde olmasa bile diyalog kurma ve onları dinleme becerisini takdir ediyor. Bu, Wall Street'te özel sektörde çalıştıkları dönemden tanıdıkları ekonomi ekibinin diğer üyelerinde bugün göremedikleri bir şey . Birçoğu birinin hata yaptığına inanıyor.

Merkez Bankası Pazartesi günü yaptığı açıklamada, para tabanının 8 Temmuz'daki 33,1 trilyon dolardan 10 Temmuz'da 43 trilyon dolara yükseldiğini bildirdi. Ekonomiye 10 trilyon pesoluk bu ani yükseliş, LEFI hissesindeki 15 trilyon dolarlık düşüşle açıklanıyor. Maliye Bakanlığı, bugünkü ihalede 5 trilyon dolarlık tahvil çekecek , ancak geriye 10 trilyon dolar kaldı: yarısı rezerv gereksinimlerine, diğer yarısı Merkez Bankası'nın Repo'larına ve Cuma günü sattığı Lecap'lerin alımına gitti; teminat oranları %30'dan %15'e düştü ve dolar değer kazandı.

Peki, para otoritesinin internet sitesinde yayımlanan seride yer alan 10 trilyon dolarlık para tabanı artışında makroekonomik veya finansal programlama hatası mı var?

Geçtiğimiz yıl, Faz 2'nin duyurulmasından önce, parasal genişlemeyle benzer bir durum yaşanmıştı. Javier Milei o dönemde bazı eleştirilerde bulunmuştu.

Geçtiğimiz Perşembe günü, parasal tabandaki artışın yansıtıldığı gün, Merkez Bankası, söz konusu tedbirin tarafsız olmayan etkisini dengelemek için iki önlem aldı: Bankaların döviz pozisyonlarına ek olarak varlıklarının %30'unu dolara endeksli tutmalarına ve Temmuz ile Ekim ayları arasındaki aşırı entegrasyonu bir sonraki ayın pozisyonuna aktarmalarına izin verdi. Ancak bu yeterli olmayınca, para otoritesi Lecap'leri sattı; bu da tahvil fiyatlarını düşürdü ve bu aşırı peso varlıklarını dengelemek için faiz oranlarını artırdı.

Salı günü geç saatlerde Luis Caputo, X'teki bankaları suçladı: "Bankaların lefi'yi lecap ile değiştirmesi gerekiyordu. Ancak günlük likidite kaybından korkan bankalar, tüm güçlerini kullanıp taksitlendirmeyi tercih ettiler. Herkes aynı anda aşırı yatırım yaptığı için, bunun kısa vadeli faiz oranında bir düşüşe yol açacağı açıktı ve Merkez Bankası bu fazla likiditeyi emmeye başladı [...] Ancak bu arada, bu pesolar önümüzdeki Cuma günü ödeneceği için, BCRA son 3 iş gününde 5 trilyon dolar emdi. Öncelik her zaman, içinde bulunduğumuz enflasyonla mücadele sürecini sağlamlaştırmak için fazla peso olmamasını sağlamaktı ve öyle olmaya devam edecek."

Sorun değil. Bankaların Lefi'yi Lecap ile değiştirmesi gerekiyordu. Ancak günlük likidite kaybından korkan bankalar, tüm yatırımlarını bu yönde yapmadılar ve taksitli yatırım yapmayı tercih ettiler. Hepsi aynı anda aşırı dolduğu için, bunun... https://t.co/Vo6LfPPqWZ

- totocaputo (@LuisCaputoAR) 16 Temmuz 2025

Merkez Bankası bir gün kurun içsel olacağını söyleyip bir ay sonra tam tersini yaptığında piyasa şok oluyor. Piyasa, doların yükselişinden daha az endişe duyuyor çünkü bu, dalgalı kur rejiminde ve gelecek yıl yaklaşık 10 milyar ABD doları tutarındaki özel sektör menkul kıymetinin yeniden finanse edilmesi gereken bir senaryoda, nihayetinde kendi kendini ayarlayan bir mekanizma. Rezerv satın almak, ülke riskini ve piyasa erişimini daha da azaltacaktır. Hükümet bugüne kadar bir şey yaptıysa, o da ayarlama yapıp planını değiştirmiş olmasıdır. İşte o zaman darbe alır.