Neandertal ailesinin geyik eti pişirme tarifi

Birçok aile tarifi, kendine özgü özellikleriyle nesilden nesile aktarılır: gizli bir malzeme, belirli bir pişirme süresi, bir baharat... Aynı yemek bir evde farklı, komşunun evinde farklı şekilde hazırlanır. İnsan kültüründe yaygın olan bu çeşitlilik, Neandertal mutfağında da mevcut olabilir.

Kudüs İbrani Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, 50.000 ila 60.000 yıl önce kuzey İsrail'deki Amud ve Kebara mağaralarında yaşayan bu soyu tükenmiş hominidlerin iki grubunda, birbirine yakın yaşamalarına ve benzer araç ve kaynakları kullanmalarına rağmen, şaşırtıcı derecede farklı iki yemek hazırlama yönteminin kanıtlarını buldular. Bilim insanları, bu farklılıkların (bir grup eti kesmeden önce kuruturken, diğeri bunu yapmıyor ve kemiklerde belirgin kesik izleri bırakıyordu) tıpkı günümüzde ailelerin yaptığı gibi, her grupta nesilden nesile aktarılmış olabileceğine inanıyor.

Perşembe günü Frontiers in Environmental Archaeology dergisinde yayınlanan makalenin baş yazarı Anaëlle Jallon, "Amud ve Kebara arasındaki kesme izi desenlerindeki ince farklılıklar, yerel hayvan leşi işleme geleneklerini yansıtıyor olabilir," diyor. "Bu iki alandaki Neandertaller benzer yaşam koşullarını paylaşıyor ve benzer zorluklarla karşılaşıyor olsalar da," diye devam ediyor, "muhtemelen sosyal öğrenme ve kültürel gelenekler yoluyla aktarılan farklı kasaplık stratejileri geliştirmiş gibi görünüyorlar."

Amud ve Kebara arasındaki mesafe sadece 70 kilometredir. Neandertaller, 50.000 ila 60.000 yıl önce kışları her iki mağarada da yaşamış ve arkalarında mezarlar, taş aletler, ocaklar ve yiyecek kalıntıları bırakmışlardır. Her iki grup da aynı çakmaktaşı aletleri kullanmış ve aynı avları yemiştir: çoğunlukla ceylanlar ve alageyikler. Ancak, ikisi arasında bazı ince farklar vardır. Kebara'da yaşayan Neandertallerin, Amud'dakilerden daha büyük avlar avladıkları ve ayrıca, mağarada kesmek üzere eve daha büyük avlar getirdikleri anlaşılmaktadır.

Amud'da hayvan kemiklerinin %40'ı yanmış ve çoğu parçalanmış. Bu durum, pişirme veya kazara hasar verme gibi kasıtlı eylemlerden kaynaklanıyor olabilir. Kebara'da ise kemiklerin %9'u yanmış, ancak daha az parçalanmış ve pişirilmiş oldukları düşünülüyor. Amud'daki kemiklerin, Kebara'da bulunanlara göre etoburlar tarafından daha az hasar görmüş olduğu da görülüyor.

Kebara ve Amud'daki yemek hazırlama yöntemleri arasındaki farkları araştırmak için bilim insanları, her iki mağaradan alınan işaretli kemik örneklerini inceledi. Benzer kesim izi desenleri, kasaplık uygulamalarında farklılık olmadığını gösterirken, farklı desenler farklı kültürel geleneklere işaret ediyor olabilir.

Kesim izleri net ve sağlamdı ve bu kesimlerin profilleri, açıları ve yüzey genişlikleri benzerdi; bu durum muhtemelen her iki grubun da benzer aletler kullanmasından kaynaklanıyordu. Ancak Amud'da bulunan kesim izleri, Kebara'dakilere göre daha yoğun ve daha az doğrusaldı.

Araştırmacılar bu örüntü için birkaç olası açıklamayı değerlendirdiler. Bu durum, farklı av türlerinin veya farklı kemik türlerinin kesilmesinin gerektirdiği zorluklardan kaynaklanıyor olabilir (Amud'daki kemiklerin çoğu uzundur); ancak hem Amud hem de Kebara'da bulunan küçük toynaklıların uzun kemikleri incelendiğinde aynı farklılıklar gözlemlendi. Yazarlar, bu farklılıkların kasaplık becerilerinin yetersizliği veya mümkün olan en fazla yiyeceği elde etmek için daha yoğun kesim yapılmasıyla açıklanabileceğini düşünmüyor. Farklı kesim izi örüntüleri, her grubun bilinçli kesim kararlarıyla daha iyi açıklanabilir.

Olası bir açıklama, Amud Neandertallerinin eti kesmeden önce farklı bir şekilde işlemesi olabilir: muhtemelen kurutarak veya pişirmeden önce asan modern kasaplar gibi çürümeye bırakarak. Çürüyen etin işlenmesi daha zordur, bu da kesim izlerinin daha yoğun ve daha az doğrusal olmasını açıklar. İkinci bir olasılık ise, farklı grup örgütlenmesinin (örneğin, belirli bir av üzerinde çalışan kasap sayısının) iki Neandertal topluluğunda rol oynamış olmasıdır.

Ancak yazarlar, bu olasılıkları açıklığa kavuşturmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu kabul ediyor. Jallon, "Kemik parçaları bazen leşte kalan kasap izlerinin tam bir resmini vermek için çok küçük olabiliyor," diye belirtiyor. "Parçalanmanın neden olduğu önyargıları düzeltmek için çaba sarf etsek de, bu durum verileri tam olarak yorumlama yeteneğimizi sınırlayabilir. Daha fazla deneysel çalışma ve karşılaştırmalı analizler içeren gelecekteki çalışmalar, bu belirsizlikleri gidermek ve belki de bir gün Neandertal tariflerini yeniden oluşturmak için çok önemli olacak."

Jallon, "Bu iki alan, Neandertal kasaplık tekniklerinin standart olup olmadığını araştırmak için bize eşsiz bir fırsat sunuyor," diye açıklıyor. "Kasaplık teknikleri alanlar veya dönemler arasında farklılık gösteriyorsa, bu, kültürel gelenekler, mutfak tercihleri veya sosyal organizasyon gibi faktörlerin kasaplık gibi geçim faaliyetlerini bile etkilediği anlamına gelir," diye ekliyor.