Uzmanlara göre Gazze Şeridi'nde kıtlık tehlikesi yaşanıyor.

İsrail, çatışmaların yaşandığı Gazze Şeridi'ndeki feci koşullar nedeniyle harekete geçmesi için artan uluslararası baskılarla karşı karşıya. Uluslararası gıda güvenliği uzmanlarına göre, kıyı bölgesinde "en kötü senaryo olan kıtlık" baş gösteriyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail hükümetinin bu korkunç durumu sona erdirmek ve uzun vadeli, sürdürülebilir bir barışa bağlı kalmak için önemli adımlar atmaması halinde, İngiltere'nin -Fransa gibi- Filistin Devleti'ni tanıyacağı konusunda uyardı.

İsrail Dışişleri Bakanlığı bu hamleyi sert bir dille eleştirdi. Açıklamada, Filistin'in devlet olarak tanınmasının "Hamas'a bir ödül" olacağı ve Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması ve Hamas ile diğer aşırılık yanlılarının elindeki rehinelerin serbest bırakılması çabalarını baltalayacağı belirtildi.

Almanya ve diğer bazı AB üye ülkeleri, Gazze'deki feci insani durum nedeniyle İsrail'e yaptırım uygulanması önerisine karşı çıkıyor. Diplomatlar, Alman Basın Ajansı'na yaptıkları açıklamada, Brüksel'deki Üye Devletler Daimi Temsilciler Komitesi'ndeki görüşmeler sırasında, karar alma sürecinin hızlı bir şekilde başlatılması konusunda anlaşmaya varılamadığı bilgisini verdi. AB Komisyonu, Pazartesi akşamı özellikle İsrail'in Ufuk Avrupa araştırma fonlama programına katılımının kısmen askıya alınmasını tavsiye etti.

Bu arada, ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'e karşı tavrını sertleştirerek, müttefikinden Gazze'deki açlık çeken halka daha fazla yiyecek sağlamasını acilen talep etti. İskoçya'dan dönüş uçağında, "Buna açlık deyin ya da demeyin, bunlar açlık çeken çocuklar," dedi. "Sanırım kimse -çok kalpsiz veya daha da kötüsü deli olmadıkları sürece- bu çocukları görmek korkunç bir şey demekten başka bir şey söyleyemez." Trump, ihtiyaç duydukları yiyeceğin kendilerine sağlanacağını da sözlerine ekledi.

IPC Gıda Krizi Analiz Girişimi'nin yaptığı bir değerlendirmede, "Düşmanlıklara son vermek ve engelsiz, geniş çaplı ve hayat kurtarıcı insani yardıma olanak sağlamak için derhal harekete geçilmelidir" denildi. Uzmanlar, daha fazla ölüm ve felaket boyutunda insani acıyı önlemenin tek yolunun bu olduğunu belirtti.

Şansölye Friedrich Merz'e (CDU) göre, uluslararası çabalar kapsamında Gazze Şeridi'ndeki halka hava desteği sağlamak üzere iki Bundeswehr uçağı havalandı. Merz, uçakların Ürdün'de donatılacağını ve muhtemelen bugün, ancak en geç bu hafta sonu göreve başlayacağını duyurdu.

Yardım görevlileri, örneğin kamyon taşımacılığına kıyasla nispeten küçük miktarlar nedeniyle havadan yardım malzemesi atmanın etkisiz ve pahalı olduğunu düşünüyor. Paletler, yerdeki insanları yaralayabilir veya öldürebilir. Eleştirmenler, bunun etkilenenlere yardım etmekten çok kuruluşun imajını güçlendirmeye hizmet eden sembolik bir hareket olduğunu söylüyor.

Alman hükümeti, New York'ta düzenlenen iki devletli çözüm konulu BM konferansında İsrail hükümetine tavrını değiştirmesi çağrısında bulundu. Devlet Bakanı Florian Hahn, "Almanya olarak, bu tür müzakerelerin sonunda bir Filistin devletini tanımayı tercih ettiğimizi söyledik. Bu tutumumuz devam ediyor, ancak mevcut İsrail politikasının tam tersi yönde olduğunu görüyoruz," dedi. Bu "tamamen yanlış" ve İsrail'in uzun vadeli güvenlik çıkarlarına hizmet etmiyor.

İki devletli çözüm, İsrail ile barış içinde yan yana var olacak bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını ifade eder. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Eylül ayı sonunda New York'taki BM Genel Kurulu'nda Filistin'i bir devlet olarak tanıyacağını duyurdu. Almanya'nın aksine, İngiltere de şimdi aynı şeyi yapma tehdidinde bulunuyor.

Bu arada, İsrail ile Hamas arasında arabuluculuk yapan Mısır ve Katar da dahil olmak üzere birçok Arap ülkesi, BM İki Devletli Çözüm Konferansı'nda Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetiminin sona ermesi çağrısında bulundu. Alman Haber Ajansı'nın elde ettiği yedi sayfalık belgede, toplam 17 ülke çatışmanın sona ermesi için somut adımlar atılması çağrısında bulundu.

"Gazze'deki savaş hemen sona ermeli," ifadesi, İsrail'in taahhüt etmesi gereken iki devletli çözüm hedefinin ön koşullarından birine atıfta bulunuyor. Belge ayrıca, savaşı tetikleyen 7 Ekim 2023'te İsrail'de gerçekleşen Hamas katliamını da kınıyor. İngiltere Başbakanı Starmer da Hamas'a yönelik taleplerin devam ettiğini belirtti: Tüm rehineleri serbest bırakmalı, ateşkesi kabul etmeli, Gazze Şeridi'nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacağını kabul etmeli ve silahlarını bırakmalıdır.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, terör örgütünü ateşkes anlaşmasının önündeki en büyük engel olarak görüyor. İsrail müzakere heyetinin Katar'dan çekilmesinden bu yana Netanyahu, yayınladığı video mesajında, konu hakkında birçok istişare yürüttüğünü söyledi. "Ancak büyük bir engel var ve herkes bunun ne olduğunu biliyor: Hamas."

Heyetin çekilmesinin ardından Netanyahu, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılması için "alternatif seçenekler"den bahsetti. İsrail medyasına göre, bunlar arasında Gazze Şeridi'nin bazı kısımlarının ilhakı da yer alıyor. Times of Israel'in haberine göre, Netanyahu önümüzdeki iki gün içinde atılacak adımlar hakkında daha fazla istişarede bulunacak.

ABD'nin "Wall Street Journal" gazetesi, Kudüs merkezli düşünce kuruluşu Yahudi Halkı Politika Enstitüsü'nden üst düzey bir yetkilinin, "Askeri baskının Hamas'ı müzakere masasına getireceği ve taleplerini zayıflatacağı fikri şimdiye kadar başarısız oldu," dediğini aktardı. Uzman, "İsrail'in şu anki politikası proaktif değil, oldukça reaktif," dedi.

Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nden Ofer Guterman gazeteye yaptığı açıklamada, "İsrail şu anda bir yol ayrımında" dedi. İsrail'in şimdi Gazze Şeridi'nin tamamını işgal edip etmeyeceğine ya da savaşı sona erdirip rehineleri serbest bırakacak bir anlaşmayı imzalayıp imzalamayacağına karar vermesi gerekiyor.

Bu arada, Suriye'de varılan ateşkese rağmen aktivistler, İsrail'in komşu ülkedeki hedeflere saldırdığını söylüyor. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre, bunlar arasında güneydeki Süveyda ilinde Bedevi aşiretlerine ve hükümet yanlısı milislere ait silahlı gruplar ve araçlar da vardı. İsrail ordusu sözcüsü, temasa geçildiğinde herhangi bir saldırıdan haberdar olmadıklarını belirtti.

Suriye'de etnik ve dini gruplar arasında çatışmaların başlamasından bu yana İsrail, Süveyda ve başkent Şam'daki hedefleri defalarca bombaladı. İsrail, bunu Suriye'deki Dürzi toplumunu korumak için yaptığını iddia etse de, başka stratejik çıkarları da gözetiyor.