AB kararı, Alman asgari ücret sisteminde değişiklik gerektirecek mi? Çalışan ve işveren temsilcilerinin yanı sıra siyasetçiler de bu Salı Lüksemburg'u nefeslerini tutarak izliyor.

Avrupa Adalet Divanı, bugün AB asgari ücret direktifinin geleceği hakkında kararını veriyor. Büyük Daire yargıçları, AB üye devletleri tarafından 2022'de çoğunluk oyu ile kabul edilen düzenlemelerin Avrupa antlaşmalarıyla uyumlu olup olmadığına karar verecek. İsveç'in de desteklediği Danimarka, direktife itiraz ederek 2023 başlarında dava açtı.

AB'nin yeterli asgari ücret direktifi, yasal asgari ücretlerin nasıl belirleneceği, güncelleneceği ve uygulanacağı konusunda standartları tanımlar.

Danimarka, AB yasama organının direktifi kabul ederek yetkilerini aştığını savunuyor. Avrupa Birliği'nin İşleyişine İlişkin Antlaşma'ya (TFEU) atıfta bulunuyor. Danimarka'ya göre, bu antlaşma çalışma koşulları ve diğer konularda direktiflere izin veriyor, ancak ücretler konusunda izin vermiyor.

Avrupa Adalet Divanı (AAD) Başsavcısı, yargılamaya ilişkin nihai savunmasında, temel noktalardaki argümanları takip etmiş ve Mahkeme'nin direktifi tümüyle geçersiz ilan etmesini tavsiye etmiştir. Ancak, hâkimler bu tavsiyeye bağlı değildir.

Asgari Ücret Yönergesi iptal edilirse, Almanya'da on bir yıldır yürürlükte olan Asgari Ücret Yasası'ndaki ulusal düzenlemelerin AB hukukuna uyarlanması gerekip gerekmediği konusundaki tartışma anlamsız hale gelecektir. Bu bağlamda, asgari ücretin AB Yönergesi'nde belirtilen bir referans değere göre belirlenmesi uzun zamandır talep edilmektedir. Bu, işverenlerin Almanya'daki ortanca brüt ücretin en az %60'ını ödemesini gerektirecektir. Ortanca brüt ücret, tüm çalışanların yarısının daha fazla, yarısının ise daha az kazandığı ücrettir.

Alman hükümeti, mevcut 12,82 avroluk asgari ücretin 1 Ocak'ta saat başına 13,90 avroya, bir yıl sonra ise 70 sent daha artırılarak saat başına 14,60 avroya yükseltilmesine karar verdi. Ancak sendikalara göre, ortanca ücret kıstas olarak kullanılsaydı, aslında 15 avronun üzerine çıkması gerekirdi.

Yönergeye göre, Almanya'nın toplu sözleşmeyi teşvik etmek için bir eylem planı sunması gerekecek, çünkü Federal Almanya Cumhuriyeti'ndeki çalışanların yalnızca yaklaşık %50'si yakın zamanda toplu sözleşme kapsamındaydı. Bu, toplu sözleşme kapsamındaki istihdam ilişkilerinin oranını artırmayı amaçlıyor. Yönergeye göre, toplu sözleşme kapsamının %80 veya daha yüksek olması durumunda bir eylem planı gerekli değil.

Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı'na göre, Almanya henüz AB Komisyonu'na bir eylem planı sunmadı. Bunun 31 Aralık'a kadar gerçekleşmesi bekleniyor.

Bayreuth Üniversitesi'nde iş hukuku profesörü olan Adam Sagan, Alman Basın Ajansı'na verdiği demeçte, asgari ücret direktifinin geçersizliğinin ilan edilmesinin AB sosyal politikası için ciddi bir aksaklık olacağını söyledi. Ancak Avrupa Adalet Divanı direktifi geçerli ilan ederse, Almanya'nın asgari ücret yasasını, örneğin asgari ücrete kimin hak sahibi olduğu ve belirlenirken hangi kriterlerin dikkate alınması gerektiği konusunda reform yapması gerekecek. Sagan, "Bu, sonucun mutlaka değişeceği anlamına gelmiyor," diye vurguladı. Asgari ücret nihayetinde halihazırda üzerinde anlaşılan 13,90 avro seviyesinde kalabilir.

Max Planck Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nden siyaset bilimci Martin Höpner ise, direktifin hükümlerinin kısmen belirsiz ve yoruma açık olduğunu belirtiyor. Höpner'e göre, Danimarka'nın açtığı dava reddedilse bile Almanya muhtemelen güvenli bir zeminde olacaktır. Ancak toplu sözleşme hedefleri açısından, Almanya'nın toplu sözleşme kapsamını iyileştirmeye yönelik eylem planını Komisyon'a sunması gerekecektir.

Profesör, "Avrupa'daki eğilimin aksine, Almanya'daki gümrük vergisi kapsamı son yirmi yılda hızla düşerek yaklaşık yüzde 50'ye geriledi," diyor. Höpner, bunun çarpıcı bir durum olduğunu ve Alman yasama organının kesinlikle daha fazlasını yapması gerektiğini savunuyor. Ancak bunun hem AB direktifi olsun hem de olmasın mümkün olduğunu da ekliyor.