Donald Trump'ın pahalı bahsi: Amerikalı tüketiciler gümrük vergilerinin etkisini hissetmeye başlıyor

"Kazanırsam, ilk günden itibaren fiyatları hemen düşüreceğim." Donald Trump, seçim kampanyası sırasında bu açıklamayla dikkat çekmeye çalıştı. Amerikalı seçmenlere yaşam maliyetini düşüreceğine ve "enflasyon kabusuna" son vereceğine söz vermişti. Bu söz, alım gücü azalan bir ülkede yankı buldu. Ancak göreve geldikten altı ay sonra, Trump'ın boş bir vaatte bulunduğu aşikar.

Bu hafta açıklanan veriler, ABD'de fiyatların yeniden yükseldiğini gösteriyor. Yıllık enflasyon Haziran ayında beklenenden fazla artarak %2,4'ten %2,7'ye çıktı. Trump'ın Beyaz Saray'a gelmesinden bu yana aylık artış hiç bu kadar yüksek olmamıştı. Gıda ve enerji gibi güçlü fiyat dalgalanmaları olan mallar hariç tutulduğunda ve çekirdek enflasyon olarak adlandırılan durum göz önüne alındığında, artış %2,9'a kadar çıkıyor.

İşler ters yönde ilerliyor. ABD'de hayat ucuzlamak yerine tekrar pahalılaşıyor. Enflasyon aylardır %2 hedefinden uzaklaşıyor. Bunun sorumlusu Trump ve gümrük vergisi politikası. Varlık yöneticisi Pimco ekonomisti Tiffany Wilding, "Şirketlerin artan gümrük vergisi maliyetlerini giderek daha fazla tüketiciye yansıttığına dair işaretler artıyor," diyor.

Bu, Trump için kötü bir haber. Seçmenlerine, gümrük vergilerini Amerikalıların değil, yabancıların ödeyeceğine ve böylece devlet kasasını dolduracağına söz vermişti. Şimdi ise, öncelikle yerel halktan vergi alınacağına ve bunun da daha yüksek enflasyonla gerçekleşeceğine dair işaretler var. Tiffany Wilding, fiyat artışlarının yakın zamanda sona ermesini beklemiyor. Çekirdek enflasyonun yıl sonuna kadar %3,4'e yükselmesini bekliyor.

Dolardaki zayıflığa rağmen şu anda yaygın bir fiyat artışı olmasa da, bunun başlıca nedeni birçok perakendecinin ilkbaharda, yani tarifeler yürürlüğe girmeden önce stoklarını ucuz ithal ürünlerle doldurmasıdır. Bu stoklar tükenene kadar fiyat baskısı düşük kalır. Ancak, stoklar yavaş yavaş tükeniyor ve şirketler daha yüksek maliyetlerle daha fazla ürün satın almak zorunda kalıyor; bu da fiyat ayarlamalarının muhtemel olduğunu gösteriyor.

Enflasyonun henüz keskin bir şekilde yükselmemesinin iki nedeni daha var: Birincisi, fiyat artışları şimdiye kadar büyük ölçüde mallarla sınırlı kaldı. Gümrük vergilerinden neredeyse hiç etkilenmeyen otel konaklamaları veya uçak yolculuğu gibi hizmetler ucuzladı. İkincisi, özellikle yüksek cezalandırıcı gümrük vergilerine rağmen otomobil fiyatları son zamanlarda düştü. Birçok Amerikalı, gümrük vergilerinden kaçınmak için otomobil alımlarını öne çekmişti. Sonuç: Otomobil pazarı şu anda durgun ve bu da sektörü fiyatları düşürmeye zorluyor.

Ancak genel olarak, enflasyon verilerinde gümrük vergisi etkilerine dair artan kanıtlar mevcut. Varlık yöneticisi Bantleon'un baş ekonomisti Daniel Hartmann da bunu vurguluyor. Hartmann, "İthalat oranı yüksek sanayi ürünlerinde, fiyatlarında gözle görülür artışlar olan malların sayısı artıyor." diyor. Örnek olarak mobilya, ev aletleri, oyuncaklar ve spor malzemelerini gösteriyor. Yakın zamana kadar fiyatları düşen giyimde bile rüzgar yön değiştiriyor. Giyim eşyaları tekrar pahalılaşıyor.

Enflasyondaki düşüş, %2 hedefine ulaşılmadan sona erme tehlikesiyle karşı karşıya. Trump'ın Nisan ayı başında açıkladığı gümrük vergilerinden sonra bile enflasyon uzun süre ılımlı seyretse de, Beyaz Saray, gümrük vergisi politikasının enflasyonist bir etkisi olmadığının kanıtı olarak değerlendirdi. Ancak, gümrük vergisi maliyetlerinin değer zinciri boyunca tüketicilere ulaşmasının zaman aldığı gerçeğini kabul etmedi.

Tam olarak ne kadar süreceğini tahmin etmek zor. Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell, gümrük vergilerinden kaynaklanan enflasyonun yaz aylarında artacağını sürekli olarak söyledi. Veriler şimdi Powell'ın haklı olduğunu kanıtlıyor. Gecikmenin uzunluğu, Trump'ın ilk dönemindeki benzer eğilimleri hatırlatıyor. Örneğin, 2018 başlarında çamaşır makinesi ithalatına cezai gümrük vergileri uyguladığında, bunların daha yüksek fiyatlara yansıması da birkaç ay sürdü.

Ancak Trump'ın ilk dönemine kıyasla, bu seferki gümrük vergileri daha kapsamlı. Yale Bütçe Laboratuvarı araştırma grubu, AB'ye gönderilen gümrük vergileri de dahil olmak üzere, Ocak ayından bu yana ortalama efektif gümrük vergisi oranının %2,5'ten %20,6'ya yükseldiğini hesapladı. Bu, 1910'dan bu yana en yüksek seviyeye denk geliyor. Beklenen sonuçlar önemli. Araştırma grubu, 2025 yılında hane başına 2.800 dolar gelir kaybı olacağını tahmin ediyor.

Bu durum Trump için siyasi açıdan yıkıcı. Bu tür kayıplar, özellikle düşük gelirli haneler için acı verici. Nüfusun geniş kesimleri, gümrük vergilerinin aslında tüketim vergisi işlevi gördüğünü ve dolayısıyla orantısız bir şekilde yoksul kesimlere yük bindirdiğini fark ederse, gümrük vergisi politikasına karşı direnişin artması muhtemel. Goldman Sachs Research, şirketlerin doğrudan gümrük vergisi maliyetlerinin yaklaşık %70'ini daha yüksek fiyatlar yoluyla tüketicilere yansıtacağını tahmin ediyor .

Haziran verileri, ilk reel gelir kayıplarını şimdiden gösteriyor. Ortalama saatlik ücret %0,2 artarken, tüketici fiyatları %0,3 ile daha keskin bir artış gösterdi. Enflasyondan arındırıldığında, bu olumsuz bir rakamı temsil ediyor. Bu reel ücret kayıplarının henüz birçok kişi için neredeyse fark edilebilir düzeyde olmaması muhtemel. Ancak, artan enflasyon ve yavaşlayan ekonomiyle birlikte gelirler üzerindeki baskı artacak.

Trump bu konuda ne diyor? Son enflasyon rakamları açıklandıktan hemen sonra, platformu Truth Social'da şöyle yazdı: "Tüketici fiyatları DÜŞÜK. Fed fonlama oranını HEMEN düşürün!!!" Cuma günü ise daha da kararlıydı. Trump, "ABD canlanıyor, ENFLASYON ÇOK DÜŞÜK," dedi. Ona göre, federal fonlama oranı %1 olmalı. Bu, ABD'ye yıllık faiz maliyetlerinden bir trilyon dolar tasarruf sağlayabilir.

Ancak Federal Rezerv'de onu dinleyecek bir kulak bulması pek olası değil. Wall Street Journal, enflasyonu inkar etmenin onu ortadan kaldırmayacağını kuru bir dille yorumladı. Nitekim Trump'ın bugüne kadarki politikaları, cesur seçim vaatlerinin aksine, fiyatları düşürmekten ziyade yükseltici bir etki yarattı.

« NZZ am Sonntag »'dan bir makale