Meksika'nın Karayip Kıyısında Turistler İçin Istakoz, Herkes İçinse Mikroplastikler Var

Meksika'nın Karayip kıyısındaki Puerto Morelos balıkçıları , balık tutmak veya ıstakoz avlamak için denize açıldıklarında her seferinde hayatlarını riske atıyorlar. Hava koşulları genellikle dışarı çıkmayı imkansız hale getirdiğinden, bollukları şansa bağlı, diğer günlerde ise attıkları oltalar boş çıkıyor. Bu işçiler, bölgeye gelen zengin tatilciler için mümkün olan en iyi ıstakozları bulmak için her gün yola çıkıyorlar, ancak kendileri ve aileleri, turizm gelişiminin birçok faydasından mahrum kalarak, mikroplastiklerle dolu balıklarla geçiniyorlar.

Universidad Nacional Autónoma de México'daki Deniz Bilimleri ve Limnoloji Enstitüsü'nde araştırmacı olan Omar Oslet Rivera-Garibay, yakın zamanda yaptığı bir çalışmada bu balıkçıların hayatlarını belgeledi. Kendisi ve meslektaşları, Pescadores de Puerto Morelos balıkçılık kooperatifi üyelerinin turistlerin iştahlarını tatmin etmek için yüksek değerli deniz ürünleri hasat edip satarken, kendi tüketimleri için yalnızca kasabanın plajları yakınında yakalanan balıklarla baş başa kaldıklarını bildiriyor. Ticari değeri çok az ve minik plastik parçalarıyla kirlenmiş durumda.

Rivera-Garibay ve ekibi, araştırmalarının bir parçası olarak kooperatifin ortaklarıyla aynı yöntemleri kullanarak 29 farklı türden 424 balık yakaladı. Hepsi diseke edildi ve sindirim sistemleri çıkarılıp incelendi. Balıkların yüzde 57'sinde kirletici maddeler bulundu ve binin üzerinde mikroplastik parçacığı kurtarıldı. Araştırmada, "kıyıya yakın sığ sularda oltayla yakalanan balıkların bağırsaklarında, daha derin sularda yakalananlara göre önemli ölçüde daha fazla mikroplastik bulunduğu" belirtildi.

El oltasıyla balık avlama, Puerto Morelos yakınlarındaki sığ sularda uzun zamandır kullanılan geleneksel bir yöntemdir. Basitçe bir misina ve bir kancadan oluşur ve yenilebilen ancak ticari değeri düşük olan istavrit gibi balıkları yakalamak için kullanılabilir. Daha değerli türleri yakalamak için iki yöntem daha kullanılır. A línea de rosario ("tespih misinası"), bir dizi dallı kancaya sahip çoklu misinalardan oluşur ve kıyıdan yaklaşık 20 deniz mili uzaklıktaki daha derin sularda kullanılır. Lüfer, lagos ve domuz balığı yakalamak için kullanılır. Istakoz, serbest dalgıçlar tarafından zıpkın kullanılarak yakalanır.

En az değer verilen ve daha fazla mikroplastik içeren balıklar balıkçılar tarafından ailelerini beslemek için evlerine götürülüyor; yüksek değerli balıklar ise her yıl 20 milyar dolardan fazla harcama yapan 20 milyondan fazla ziyaretçinin geldiği Quintana Roo eyaletindeki turistlere satılıyor. Quintana Roo, Meksika'nın turizmden elde ettiği gelirin en yüksek olduğu eyalet, ancak bu nüfus piramidinin en altına yansımıyor. Meksika Ekonomi Bakanlığı'nın verilerine göre, 2020 itibarıyla Puerto Morelos nüfusunun %42,6'sı yoksulluk veya aşırı yoksulluk içinde yaşıyordu.

Rivera-Garibay balıklardaki mikroplastiklerin tehlikelerini vurguluyor. “Bu türler insanlar tarafından tüketiliyor. Mikroplastikler, plastik monomerler ve katkı maddeleri gibi potansiyel olarak tehlikeli kimyasallar içeriyor ve zararlı mikroplar ve insanlarda hastalıklara neden olabilecek algler gibi çevreden toksik kirleticileri emerler,” diyor Rivera-Garibay. “Ancak, deniz ürünlerinin güvenliğinin mikroplastikler tarafından tehlikeye atıldığına dair hala kesin bir kanıt yok. Mikroplastiklerin deniz ürünleri üzerindeki etkilerine dair daha fazla anlayışa acilen ihtiyaç var.”

Bölgenin en kazançlı avının yasal olarak yakalanamadığı ıstakoz için kapalı sezon Mart ayında başladı. Üç ay geçti ve Puerto Morelos kooperatifinin 15 balıkçısı mali durumlarında etkileri hissediyor. Ancak para kazanmak için can atarken, onları ziyaret ettiğim Haziran günü, kaçak avcılıktan haksız kazanç elde etmektense bütün günü karada oturmayı tercih ettiler.

"Bize bakın, kurallara uyan tek piçler biziz. Şu anda deniz korsanlarla dolu," diyor kooperatifin temsilcisi Ezequiel Sánchez Herrera, Meksika Karayipleri'nde kaçak avlanan, balıkçılık yasaklarını ve diğer düzenlemeleri hiçe sayan yüzlerce tekneye atıfta bulunarak. Bahsettiği korsanların balık tutma izni yok ve hiçbir yasal sonuçla karşılaşmadan sınırlı bir kaynağı aşırı sömürüyorlar.

Quintana Roo balıkçıları kaçak avcılığın ve aşırı ıstakoz avının etkileri konusunda uyarıyor. Sánchez, olmaması gereken zamanlarda balık avlandığını, yavruların yakalandığını ve bunun sonucunda ıstakoz popülasyonunun azaldığını söylüyor.

Sánchez, bazı günler işleri eski usulde çözmek istediğini söylüyor: Korsanların peşine düşmek, onları yetkililere teslim etmek ve teknelerini yakmak. "Ama eminim ki onlar serbest kalırdı ve biz hapse atılırdık," diyor sekiz yaşından beri balıkçılık yapan, 16 yaşında ilk kez kooperatifin başkanı olan ve bazen denizlerin sağlığını garanti altına almak için gelirinden fedakarlık etmek anlamına gelse bile kooperatif üyeleri ve balıkçılık ekosistemi için en iyisini aramaktan hiç vazgeçmeyen bu adam.

Ería dergisinde bu Ocak ayında yayınlanan bir makaleye göre, ıstakoz uzun zamandır Quintana Roo'da en çok aranan tür olmuştur ve eyaletin balıkçılık üretiminin değerinin yaklaşık %50'sine katkıda bulunmaktadır. Ulusal Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Balıkçılık Komisyonu'nun (Conapesca) verilerine göre, eyalette yaklaşık 150 milyon peso veya 8 milyon dolar gelir elde etmektedir.

Istakoz ayrıca eyalet kooperatiflerinin ekonomik temelidir. Balıkçılar genellikle serbest dalış sırasında zıpkın kullanarak yakalarlar ki bu risklidir. Sánchez'e göre, kooperatifin üyelerinden biri yılın başında dekompresyon hastalığı veya "virajlar" nedeniyle neredeyse ölüyordu. Olması gerekenden daha hızlı yüzeye çıktı ve kanındaki ve dokularındaki nitrojenin kabarcıklar oluşturmasına neden oldu, bu da dokulara zarar verebilir ve kan damarlarını tıkayabilir.

Istakoz için kapalı sezon dört ay sürüyor ve Sánchez ile diğer balıkçılar kendilerini sık sık zor durumda buluyorlar. “Bazen insanlar bana zor zamanlar yaşatıyor ve neden kapalı sezona saygı gösteren tek kişilerin biz olduğumuzu soruyorlar. Çok fazla baskı var. Her ay maaş bordrolarını hazırlamam, üyelerin sağlık sigortalarını ödemem ve tüm izinleri düzenli tutmam gerekiyor. Ve işler kötü gidiyor, hava berbat ve balık tutmaya çıkamıyoruz. Çıktığımızda da çok az balık yakalayabiliyoruz. Dün, bir piç sadece 70 peso [4 dolardan az] aldı çünkü sadece birkaç kilo balıkla geri döndü ve bugün kötü hava koşulları yüzünden hiç dışarı çıkamadık,” diyor Sánchez.

Balıkların son varış noktasını, müşterilerini ve otellerin avladıkları balıkların çoğunu satın alıp almadıklarını soruyorum.

"'Hayır. Otellere satış yapmayı bıraktık. En kötüsü onlar. Krediyle ödeme yapıyorlar. Bugün onlara bir şey satarsak, üç ay sonra ödüyorlar. Aslında, faturayı gönderdiğiniz tarihten itibaren üç ay sonra. Böyle bir kooperatif olarak nasıl ayakta kalabiliriz? Bir balıkçıya bugün getirdiği şey için üç ay ödeme yapmayı beklediğimi düşünün," diye yakınıyor Sánchez.

Ería da bölgedeki balıkçılık endüstrisi hakkındaki makalesinde bu zayıflığı fark etti. Puerto Morelos'taki gibi kooperatiflerin, üyelerinin talepleri ve genellikle dondurucu veya buz makinesi olmayan temel depolama merkezleri olan yetersiz depolama tesisleri nedeniyle avlarını hızlı bir şekilde satmaları gerekiyor.

Uzmanlar, kooperatiflerin mücadele ettiği bir dönemde, yerlerini büyük tesislere ve ABD ve Asya da dahil olmak üzere dış pazarlara ihracat yapmalarına olanak tanıyan yeterli sermayeye sahip özel aktörlere bırakıyor.

Ne olursa olsun, Sánchez kapalı sezonun sona erdiği Temmuz ayına kadar ıstakoz yakalamaya çıkmayacaklarını söylüyor. Kooperatifin üyeleri, hayvanların üremek ve türlerin uzun vadeli sürdürülebilirliğini ve geçim kaynaklarının geleceğini garanti altına almak için yeterince büyümek için zamana ihtiyaç duyduklarını biliyor.

Bu makale ilk olarak WIRED en Español tarafından yayınlanmıştır . John Newton tarafından çevrilmiştir.