Sber: Platformy sprzedażowe pozbawiają sprzedawców detalicznych działających w trybie offline części dochodów.

W ciągu ostatnich dwóch lat tradycyjny handel detaliczny stracił 20% swojego potencjału sprzedaży, ponieważ sprzedaż ta przeniosła się na platformy handlowe. Według Centrum Analiz Finansowych jednego z największych rosyjskich banków, liczba sklepów nieżywnościowych spadła w ciągu ostatniego roku o 4%, a liczba pracowników spadła średnio o 10%. Eksperci jako główną przyczynę podają rozwój platform handlowych, których udział w handlu detalicznym artykułami nieżywnościowymi wzrósł prawie dwukrotnie w ciągu ostatnich trzech lat, osiągając 32%. Największe straty poniosły segmenty odzieży, elektroniki i artykułów gospodarstwa domowego. Tymczasem Rosja znajduje się już w pierwszej piątce krajów świata pod względem udziału handlu elektronicznego w sprzedaży detalicznej, stanowiąc 23% całkowitych obrotów.

Według Centrum Analiz Finansowych Sbierbanku, handel detaliczny offline w Rosji stracił w ciągu ostatnich dwóch lat około 20% potencjalnych obrotów, ponieważ klienci zostali zwabieni przez platformy handlowe. Coraz więcej produktów nieżywnościowych jest sprzedawanych online, a trend ten staje się systemowy.

Liczba działających punktów sprzedaży detalicznej w segmencie non-food spadła o 4%, a liczba pracowników o około 10%. „Od 2024 roku, a zwłaszcza od drugiej połowy roku, ukształtował się trend, w którym tempo wzrostu przychodów sklepów non-food spada poniżej inflacji. Od pięciu kolejnych kwartałów obserwujemy spadek realnych dochodów detalicznych” – wyjaśnił Michaił Matownikow, szef Centrum Analiz Finansowych Sbierbanku.

Zauważył, że firmy są zmuszone do optymalizacji kosztów i zamykania nierentownych sklepów. „Jednak takie zmiany nie doprowadziły do ​​gwałtownego wzrostu bezrobocia, ponieważ zwolnieni pracownicy szybko znajdują nowe zatrudnienie w obliczu niedoboru siły roboczej. Widzimy, że niespłacanie pożyczek przez takich pracowników zdarza się rzadko” – dodał ekspert.

Platformy odpowiadają już za około połowę sprzedaży w kategoriach odzieży i obuwia, 44% w kategorii elektroniki i 42% w kategorii artykułów gospodarstwa domowego. Nawet sektor budowlany odczuł wpływ platform – obecnie generuje się na nich około jednej czwartej sprzedaży.

Rosja jednak nadal posiada jedną z najbardziej rozwiniętych tradycyjnych infrastruktur handlowych w Europie. Pod względem powierzchni handlowej kraj ten dorównuje największym stolicom europejskim. Samara przoduje wśród rosyjskich miast z 792 metrami kwadratowymi na tysiąc mieszkańców. Moskwa plasuje się niżej, a Wołgograd z 341 metrami kwadratowymi wyprzedza Berlin i Londyn.

Cechą charakterystyczną jest regionalna różnica w wzorcach konsumpcji. W małych miejscowościach udział targowisk w wydatkach mieszkańców na cele pozażywnościowe sięga połowy, podczas gdy w dużych miastach jest on znacznie niższy.

„Wszystkie te trendy pociągnęły za sobą szereg konsekwencji. Sieci handlowe rozpoczęły szeroko zakrojoną optymalizację działalności, likwidując nieefektywne oddziały i powierzchnie handlowe. Proces ten jest szczególnie dotkliwy dla dużych sieci handlowych, głównych najemców centrów handlowych” – mówi Matovnikov.

Według niego, rośnie udział pustostanów w centrach handlowych, zwłaszcza w tych, w których sklepy spożywcze zajmują niewielką część. Największe opory na kryzys wykazują duże kompleksy z częścią rozrywkową i restauracjami. Coraz częściej przechodzą one w format łączony – z kinami, atrakcjami dla dzieci i kawiarniami – stając się centrami rozrywki, a nie tylko handlu detalicznego.

Analitycy szacują, że rosyjski rynek nieruchomości handlowych przechodzi transformację podobną do tej w USA, gdzie od dwóch dekad otwiera się mniej nowych centrów handlowych niż zamyka. „Ważne jest, aby przyszli inwestorzy i deweloperzy uwzględnili te zmiany przy wyborze nowych koncepcji i kierunków rozwoju biznesu” – podkreślił Matovnikov.

Podczas gdy platformy handlowe stale zwiększają swój udział w rynku, tradycyjni sprzedawcy detaliczni muszą szukać nowych sposobów nawiązywania kontaktu z klientami — czy to za pośrednictwem własnych platform internetowych, czy też w ramach synergii z usługami rekreacyjnymi.