Poznaj spór między lekarzami a biologami na temat zabiegów estetycznych

Uchwała Federalnej Rady Biologii (CFBio) opublikowana w ostatnich tygodniach spotkała się ze sprzeciwem i odmową ze strony Federalnej Rady Medycznej (CFM). Przepisy opublikowane w Dzienniku Urzędowym Związku 7 maja upoważniają biologów posiadających kwalifikacje w dziedzinie biologii estetycznej do wykonywania zabiegów estetycznych metodą iniekcji.

Uchwała nr 734/2025 stanowi, że biolog estetyczny jest uprawniony do wykonywania zabiegów i technik medycyny estetycznej z zastosowaniem iniekcji, pod warunkiem że posiada odpowiednie kwalifikacje i certyfikaty uznawane przez Ministerstwo Edukacji (MEC).

Do dozwolonych zabiegów zalicza się: intradermoterapia z zastosowaniem wypełniaczy i biostymulatorów, mezoterapia, mikronakłuwanie, terapia komórkowa i regeneracyjna, trychologia, aplikacja toksyny botulinowej, PEIM (iniekcyjny zabieg estetyczny mikronaczyń), stosowanie nici PDO oraz ozonoterapia.

Nowe przepisy regulują również przepisywanie produktów do użytku wewnętrznego w centrach i klinikach kosmetycznych, zezwalając na wskazanie substancji takich jak witaminy, minerały, aminokwasy, bioflawonoidy, enzymy, peptydy, toksyna botulinowa typu A i inne klasyfikowane jako kosmetyki, nutraceutyki i dermokosmetyki, pod warunkiem że istnieje odpowiednie uzasadnienie techniczne i mieści się w granicach etycznych i prawnych zawodu.

W nocie opublikowanej w poniedziałek (12) CFM odrzuciło tę zasadę i stwierdziło, że biolodzy nie mają kompetencji do wykonywania czynności medycznych, takich jak zabiegi estetyczne , gdyż narażają oni zdrowie populacji. Ponadto organ oświadczył, że podejmie wszelkie stosowne środki w celu zawieszenia uchwały.

Jakie są obawy CFM dotyczące tej normy?

W notatce CFM stwierdza, że ​​uchwała nr Rozporządzenie 734/2025 jest niezgodne z prawem i „pozbawione jakiejkolwiek podstawy prawnej” oraz stanowi „rażące naruszenie uprawnień medycznych”. Zdaniem Rady działania przewidziane w obowiązującym rozporządzeniu mieszczą się w zakresie czynności przypisywanych wyłącznie lekarzom i nie są objęte zakresem ustawy regulującej zawód biologa.

W tym celu powołują się na ustawę nr 6684/1979 , która reguluje zawód biologa. Zgodnie z przepisami prawa, osoby te są uprawnione do opracowywania i przygotowywania studiów, badań, projektów, kierowania, doradzania, udzielania konsultacji, przeprowadzania ekspertyz i wydawania opinii medycznych.

„To niepokojące, gdy przedstawiciele innych zawodów chcą ingerować w procedury medyczne, ponieważ mamy kilka skatalogowanych przypadków niekwalifikowanych specjalistów wkraczających na teren procedur medycznych. Zawody te stanowią zagrożenie dla brazylijskiego społeczeństwa, zwłaszcza gdy próbują wykonywać procedury, do których nie mają kwalifikacji” – mówi José Hiran Gallo, prezes CFM, w wywiadzie dla CNN .

Zdaniem prezydenta uchwała CFBio jest działaniem w „złej wierze”. „Biolog nie ma kwalifikacji do wykonywania jakichkolwiek zabiegów estetycznych” – mówi Gallo. „Ci specjaliści są uprawnieni do formułowania, rozwijania studiów, badań i projektów, kierowania, kierowania, udzielania porad i konsultacji, przeprowadzania ocen eksperckich i wydawania raportów technicznych. Jednak przepisy nie pozwalają im na wykonywanie prac estetycznych ani przeprowadzanie procedur na żywych ludziach” – dodaje.

Ponadto Gallo ostrzega przed możliwymi ryzykami związanymi z zabiegami estetycznymi, zwłaszcza gdy wykonują je specjaliści niemający kwalifikacji do korygowania tego typu niepożądanych skutków.

W notatce prezydent stwierdza: „Każdy, kto wykonuje czynność medyczną, nie będąc lekarzem, wiedząc, że może to spowodować szkodę, podlega oskarżeniu o zaniedbanie, umyślne, ewentualne uszkodzenie ciała lub, jeśli powoduje śmierć, oskarżeniu o ewentualne zamiary. Granica zawodu biologa jest taka, jaka została ustanowiona w prawie, które powołało ten zawód”.

Na koniec CFM oświadcza, że ​​podejmie wszelkie środki prawne i sądowe w celu zawieszenia skutków rezolucji, „przy czym CFBio ponosi odpowiedzialność za odpowiedź w sądzie na publikację nielegalnej rezolucji, która narusza kompetencje medyczne, narażając bezpieczeństwo zdrowotne i zdrowie ludności”.

Jak CFBio się broni?

W swojej publikacji CFBio powołuje się na inną uchwałę nr 615/2021 , która przewiduje włączenie biologa jako specjalisty wykwalifikowanego do czynności obejmujących stosowanie zastrzyków, szczepień, punkcji i pobrań w ogólności wykonywanych w ramach służby zdrowia objętej zakresem Jednolitego Systemu Ochrony Zdrowia (SUS) i opieki zdrowotnej uzupełniającej.

Ponadto rezolucja powołuje się również na weto prezydenckie nr. 287 (DOU 11.07.2013), pkt I i II § 4 art. 4 ustawy nr 268/2002, która stała się ustawą federalną nr 12.842/2013 , wyklucza jako prywatną czynność medyczną naruszenie naskórka i skóry właściwej przy użyciu środków chemicznych lub ściernych, a także naruszenie skóry poprzez dotarcie do tkanki podskórnej w celu wstrzyknięcia, odsysania, nakłucia, wdmuchiwania, drenażu, wkraplania lub przeszczepu, z użyciem lub bez użycia środków chemicznych lub fizycznych.

CFBio rozważyło także rezolucje nr 218/1997 i 287/1998 Narodowej Rady Zdrowia (CNS), które uznają biologa za pracownika służby zdrowia w Brazylii. Ponadto wzięli pod uwagę federalną ustawę nr 14 648, która upoważnia do stosowania terapii ozonowej na terenie kraju przez pracowników służby zdrowia posiadających wyższe wykształcenie.

W wywiadzie dla CNN biolog Francine Martins Pereira, rzeczniczka CFBio, stwierdziła, że ​​uchwała upoważnia biologów do wykonywania nieinwazyjnych zabiegów medycyny estetycznej przy użyciu iniekcji i że nie narusza to ustawy o medycynie. „Ustawa medyczna dotyczy również procedur związanych z podawaniem leków do otworów narządów wewnętrznych, operacji wykonywanych na narządach wewnętrznych danej osoby. Kiedy mówimy o ustawie medycznej i mówimy o tej rezolucji, nie mówimy o tej samej sytuacji” – stwierdza.

Ponadto rzecznik kwestionuje twierdzenie CFM, że biolodzy nie mają kompetencji do wykonywania zabiegów estetycznych. „Nauki biologiczne są niezwykle multidyscyplinarną dziedziną. Mamy jedną dziedzinę specjalizacji, jaką są nauki morfofizjologiczne, obejmujące wszystkie dyscypliny teoretyczne i praktyczne związane z fizjologią człowieka, anatomią, podstawami komórkowymi i histologią, czyli wszystkie dyscypliny, które stanowią podstawę kształcenia na dowolnym kierunku w obszarze zdrowia”, stwierdza.

„Dzięki temu wsparciu dla pracy w obszarach nauk morfofizjologicznych, biolog jest w stanie zdobyć specjalistyczne przeszkolenie w tej dziedzinie, ale ważne jest podkreślenie, że uchwała upoważnia do pracy wyłącznie biologów estetycznych, którzy przedstawią radzie dowód na to, że są w stanie wykonywać wszystkie te procedury” – dodaje.

Jakie są ryzyka związane z zabiegami kosmetycznymi?

Do zagrożeń związanych z zabiegami kosmetycznymi zalicza się reakcje alergiczne na stosowane produkty, zakażenia, blizny, obrzęki, ból, martwicę, zatrucie, a także poważniejsze powikłania, w tym anafilaksję i zatrzymanie akcji serca.

„Jeśli nie ma nikogo, kto byłby w stanie podawać [produkt] i jednocześnie korygować reakcje, tracimy wiele istnień ludzkich” – twierdzi Gallo.

Prezes CFM podkreślił, że kliniki wykonujące zabiegi medycyny estetycznej muszą być wyposażone w sprzęt pierwszej pomocy, taki jak defibrylator, ciśnieniomierz i leki przeciwuczuleniowe.

Z drugiej strony Pereira twierdzi, że rezolucja upoważnia do wykonywania zabiegów estetycznych przez wykwalifikowanych specjalistów, którzy są przygotowani do reagowania na zdarzenia niepożądane i udzielania pierwszej pomocy, jeśli zajdzie taka potrzeba.

„Pierwsza sytuacja jest taka, że ​​biolog ma kwalifikacje do tego. W ramach tych kwalifikacji mamy całe szkolenie związane głównie z pierwszą pomocą. To, co dzieje się w gabinecie biologa, może się zdarzyć lekarzowi. Jest to sytuacja inherentna, niezależna od szkolenia danej osoby”, dodaje.

Jakie zabiegi estetyczne są dozwolone w czasie ciąży i karmienia piersią?