Organizacja pozarządowa wzywa władze Makau do uwolnienia byłego posła

Organizacja praw człowieka Human Rights Watch (HRW) zaapelowała do władz Makau o „bezwarunkowe uwolnienie” „byłego parlamentarzysty i działacza prodemokratycznego Au Kam Sana”, który jest przetrzymywany od 30 lipca pod zarzutem naruszenia bezpieczeństwa narodowego.

„Aresztowanie Au Kam Sana jest odzwierciedleniem narastających represji rozprzestrzeniających się z Chin na Hongkong i Makau pod rządami chińskiego przywódcy Xi Jinpinga” – powiedziała Maya Wang, zastępca dyrektora HRW w Chinach, cytowana w oświadczeniu wydanym w czwartek przez nowojorską organizację.

„Władze Makau muszą zaprzestać tłumienia pokojowej krytyki i natychmiast, bezwarunkowo uwolnić tego działacza i byłego członka parlamentu” – dodał obrońca praw człowieka.

Au Kam San skrytykował władze Makau w oświadczeniach dla Lusy z połowy lipca, w odpowiedzi na dyskwalifikację przez komisję wyborczą Makau — zgodnie z decyzją Państwowej Komisji Bezpieczeństwa i Obrony — dwóch list z 12 kandydatami w wyborach parlamentarnych w Makau zaplanowanych na wrzesień, z których jedną prowadził zastępca Ron Lam U Tou, stały krytyk władz wykonawczych Specjalnego Regionu Administracyjnego Makau (SAR).

„Fakt, że władze nadal uciekają się do surowych metod dyskwalifikacji, pokazuje, że pod pretekstem zasady „Makau rządzone przez patriotów” (…), Zgromadzenie Ustawodawcze [AL] musi zostać „ulepszone” do tego stopnia, aby tylko obóz prosystemowy / propekiński mógł wejść do gry, aby wziąć udział w wyborach” – powiedział Au Kam San w tych oświadczeniach skierowanych do Lusy.

Zatrzymanie Au Kam Sana jest „pierwszym” zatrzymaniem przeprowadzonym przez władze MSAR na mocy Ustawy o bezpieczeństwie i obronie narodowej, uchwalonej w 2009 r. i zmienionej w 2023 r. – podkreśla HRW, uznając, że artykuł ten „podważa praworządność i gwarancje praw człowieka zapisane w de facto konstytucji Makau, Ustawie Zasadniczej, a także narusza Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, który ma zastosowanie do Makau na mocy Ustawy Zasadniczej”.

Human Rights Watch zauważa, że policja w Makau aresztowała Au Kam Sana za „naruszenie artykułu 13 ustawy o bezpieczeństwie narodowym, za co grozi kara do 10 lat pozbawienia wolności”, dodając, że były poseł „przebywa w areszcie bez możliwości wpłacenia kaucji do czasu zakończenia śledztwa”.

Policja Sądowa Makau oskarżyła Au o „długotrwałe kontakty” z „antychińskimi podmiotami za granicą”, przekazywanie im „fałszywych i prowokacyjnych informacji”, „podżeganie do nienawiści”, „zakłócanie wyborów prezydenckich w Makau w 2024 r. i nakłanianie innych państw do podejmowania wrogich działań przeciwko Makau” – poinformowała organizacja pozarządowa.

Jak pisze HRW, 68-letni obywatel z portugalskim paszportem i były nauczyciel szkoły podstawowej, „stał się aktywistą po tym, jak chiński rząd dokonał masakry prodemokratycznych demonstrantów na placu Tian’anmen w 1989 roku”, zauważając, że „przez 30 lat stowarzyszenie Au, Unia na rzecz Demokratycznego Rozwoju Makau, organizowało coroczne czuwania, aby upamiętnić brutalne represje, mimo że Au i inni organizatorzy byli ofiarami nadużyć, w tym napaści fizycznych i utraty pracy”.

W latach 2001–2021 Au był pięciokrotnie wybierany do Zgromadzenia Ustawodawczego i „stał się najdłużej urzędującym prodemokratycznym ustawodawcą Makau” – zauważa HRW.

„Rząd Makau od dawna represjonuje krytyczne głosy, aresztuje działaczy opozycji i dziennikarzy, drastycznie ogranicza protesty i zakazuje wjazdu na terytorium hongkońskim działaczom prodemokratycznym i dziennikarzom” – pisze HRW, zauważając, że „represyjne działania władz Makau zdają się nasilać w ostatnich latach, zwłaszcza po 2019 roku, kiedy w Hongkongu wybuchły masowe protesty, oraz po 2020 roku, kiedy chiński rząd wprowadził w Hongkongu drakońską ustawę o bezpieczeństwie narodowym”.

Unia Europejska potępiła aresztowanie Au w oświadczeniu wydanym 2 sierpnia, „ale nie wezwała do jego uwolnienia” – podkreśla HRW, dodając, że portugalskie media, powołując się na „źródło dyplomatyczne”, stwierdziły, iż portugalski rząd „monitoruje sprawę”.

„Chiński rząd, po zniszczeniu wolności Hongkongu, skierował teraz swoją uwagę na Makau, aresztując Au Kam Sana, filar miejskiego ruchu prodemokratycznego” – oskarża Maya Wang. „Portugalia, Unia Europejska i inne zainteresowane rządy muszą naciskać na jego natychmiastowe uwolnienie” – apeluje aktywistka.