Niewykształcona kultura i koniec elit

Kilka tygodni temu w CNN znakomity występ dał weteran Mário Crespo. Świetne, bo tego gatunku nie było w telewizji od dłuższego czasu. Jasno i niezależnie wyjaśnił kwestie taryf, Trumpa i konfliktu gospodarczego z Chinami. Mário Crespo czyta dalej. Wspomniał o Garcii Marquezie i Hemingwayu, wielkich autorach, których jego rozmówca z pewnością nigdy nie czytał i zapewne nigdy o nich nie słyszał. Crespo przywiózł ze sobą aromat i pamięć kultury kulturalnej, kontrastującej z kulturą, która panuje dziś. Niewykształcona kultura banału i frywolności, taka jest kultura większości nowych pokoleń polityków, obecnych i przyszłych pokoleń, kultura, którą obiecuje większość rodziców i dzieci. Nowe pokolenia uformowały się z uniwersytetów, które przestały wymagać i cenić kulturę piśmienną. Niewykształcona kultura, która przejęła szkoły i zdewastowała edukację po 25 kwietnia. Analfabetka, egalitarna, wyluzowana, pobłażliwa i idiotyczna szkoła, która osiągnęła szczyt popularności za ostatniego ministra „Edukacji” za czasów António Costy, dziwnego faceta, najwyraźniej mającego obsesję na punkcie seksu i urządzeń sanitarnych. Razem z kilkoma przyjaciółmi walczyliśmy z tą katastrofą w szkole, ale ogólna obojętność i nieodpowiedzialność wszystkich stron sprawiły, że była to przegrana walka. Konsekwencje były przewidywalne i dziś widać je w stanie kraju.
Ten koniec elit nie jest jedynie naszą rzeczywistością. Czas, aby Europa i Zachód przyjrzały się Komisji Europejskiej i ludziom, którzy nią zarządzają. Jednakże nasze endemiczne zacofanie sprawia, że zjawisko to jest wśród nas jeszcze bardziej dramatyczne. Pamiętam, że rząd i pseudominister kultury próbowali wymazać 500. rocznicę urodzin Camõesa.
Michel Roccard, jak napisał kilka lat temu (w ostatnim wywiadzie dla Le Point), wybitny polityk, nie mając nawyku ani czasu na czytanie, nie czytając i „wiedząc tak mało, jak można zrozumieć świat, zaprojektować projekt rządowy, wdrożyć program transformacyjny?” Masz poczucie odpowiedzialności i wyższości? Spójrz na „debaty” w Zgromadzeniu Republiki i w telewizji. Zwróćcie uwagę na to, co dzieje się z informacją, na zalew komentarzy bez żadnego wyjaśnienia, wykształcenia i niezależnego odniesienia. Z nieustannym szumem informacyjnym, w którym dominują doniesienia prasowe, nie dające żadnego materiału ani czasu na zrozumienie. System ten działa w celu rozproszenia uwagi, otępienia i zdezorientowania umysłu.
Właściwe jest zacytowanie Vargasa Llosy, gdy odbierał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury: „Nauka czytania w wieku pięciu lat była „najważniejszą rzeczą”, jaka przydarzyła mi się w życiu. (…) Literatura, pobudzając wyobraźnię, pozwala nam patrzeć na świat, w którym żyjemy, znacznie bardziej krytycznymi oczami, budzi w nas niezadowolenie z realnego świata, a dla mnie jest to jeden z głównych motorów postępu ludzkości, zmian, transformacji. Prawdopodobnie bez fikcji, bez fantazji, bez tych mechanizmów wyjścia z siebie, które zawdzięczamy fikcji, nadal żylibyśmy w jaskiniach. Literatura jest nie tylko źródłem przyjemności, ale także postępu dla ludzkości. Zapytajcie na przykład Montenegro i Pedro Nuno Santosa, jaka była ostatnia przeczytana przez nich książka. Albo ile jest 8 razy siedem lub 9 razy 8. I ilu polityków będzie znało na przykład datę podboju Ceuty, fundamentalnego epizodu, który oznacza początek eposu o morskiej ekspansji Portugalii. Jaką przyszłość będzie miał kraj pozbawiony pamięci?